Adara
Dzisiaj w tym artykule poznamy fascynujący świat Adara. Od swojego powstania do dzisiejszego wpływu Adara był tematem zainteresowania i debaty w wielu obszarach. Przez lata Adara odegrał kluczową rolę w społeczeństwie, kulturze i historii, pozostawiając niezatarty ślad w umysłach i sercach ludzi. W tym artykule zagłębimy się w szczegóły i złożoność Adara, badając jego znaczenie, implikacje i ewolucję w czasie. Przygotuj się na fascynującą podróż przez Adara i odkryj wszystko, co ten motyw ma do zaoferowania.
| ε Canis Majoris | |||||||||||||||||||||
 Położenie gwiazdy w konstelacji | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór |
Wielki Pies | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
06h 58m 37,549s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
−28° 58′ 19,51″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
1,33 ± 0,16 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
8,05 ± 0,14 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
B1,5 II[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Metaliczność |
−0,75[2] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | |||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
38 km/s[3] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
21 900 K[3] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6940 pc[2] | ||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0768[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Adara (Epsilon Canis Majoris, ε CMa) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa, odległa od Słońca o około 405 lat świetlnych.
Nazwa
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Adara, wywodzi się od arabskiego العذارى Al ʽAdhārā, co oznacza „panny”. Niegdyś oznaczała ona starożytny arabski asteryzm obejmujący też gwiazdy Wezen, Aludra i ο² CMa[4]. Mimo oznaczenia literą Epsilon w systemie Bayera pod względem jasności jest drugą w Wielkim Psie i należy do 25 najjaśniejszych gwiazd nocnego nieba[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła użycie nazwy Adhara dla określenia tej gwiazdy[5].
Ruch własny
Kilka milionów lat temu, Adara była znacznie bliżej Słońca niż jest obecnie, przez co świeciła dużo jaśniej na nocnym niebie. Około 4,7 miliona lat temu, Adara była w odległości 34 lat świetlnych od Słońca, co czyniło ją najjaśniejszą gwiazdą na niebie o jasności obserwowalnej −3,99m. Od tamtej pory żadna inna gwiazda nie osiągnęła takiej jasności, żadna też nie będzie tak jasna w ciągu następnych pięciu milionów lat[6].
Właściwości fizyczne
Adara jest gwiazdą podwójną. Dominujący składnik jest błękitnym, jasnym olbrzymem należącym do typu widmowego B. Jego temperatura to 21 900 K, w związku z czym emituje znaczną część promieniowania w ultrafiolecie; choć gwiazda wypromieniowuje łącznie 22 300 razy więcej energii niż Słońce, to w zakresie widzialnym jej jasność jest tylko 3500 razy większa niż jasność Słońca. Ma ona masę 11–12 razy większą niż Słońce i najprawdopodobniej zakończy życie jako supernowa. Jej promień to około 10,4 R☉[3].
Drugi składnik jest dużo słabszy i ginie w blasku większej gwiazdy. Jest od niej oddalony o 7,9 sekundy kątowej (pomiar z 2008 roku) i ma wielkość obserwowaną 7,5m[7]; w literaturze istnieje rozbieżność co do ocen jej jasności, inne źródła podają mniejszą jasność[3]: 9,3m[8]. Prawdopodobnie jest to gwiazda typu A lub F. W przestrzeni dzieli ją co najmniej 900 jednostek astronomicznych od olbrzyma, a obieg wspólnego środka masy zajmuje co najmniej 7500 lat[3].
Zobacz też
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa
- lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Adara w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 33579. Extended Hipparcos Compilation (XHIP) . VizieR, 2012. . (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: ADHARA (Epsilon Canis Majoris). STARS, 2009-06-26. . (ang.).
- ↑ Canis Major, the Greater Dog. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 130. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. .
- ↑ Jocelyn Tomkin. Once and Future Celestial Kings. „Sky and Telescope”. 95 (4), s. 59–63, kwiecień 1998. Bibcode: 1998S&T....95d..59T.
- ↑ Mason et al.: WDS J06586-2858A. The Washington Double Star Catalog . VizieR, 2014.
- ↑ CD-28 3666B w bazie SIMBAD (ang.)