W tym artykule poruszony zostanie temat Adolf Kitschman, który w ostatnich latach zyskał na znaczeniu ze względu na jego wpływ na różne aspekty społeczeństwa. Od postępu technologicznego po zmiany w dynamice pracy, Adolf Kitschman wywołał duże zainteresowanie i debatę wśród ekspertów i ogółu społeczeństwa. W tym kontekście zostanie przeanalizowany wpływ Adolf Kitschman w różnych kontekstach, a także jego krótko- i długoterminowe implikacje. Zbadane zostaną również przyszłe perspektywy dotyczące Adolf Kitschman i tego, jak będzie on nadal wpływać na nasze środowisko.
| Imię i nazwisko |
Adolf Henryk Kitschmann |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
aktor teatralny, śpiewak operowy, librecista |
| Współmałżonek |
Elżbieta Kiczman (Kitschman) |
| Lata aktywności |
1872–1903 |
| Zespół artystyczny | |
| Teatr w Krakowie, Teatr Skarbkowski | |
Adolf Kitschman (też: Kiczman, Kitschmann; ur. 2 grudnia 1854 we Lwowie, zm. 16 kwietnia 1917 roku tamże) – polski aktor teatralny w Galicji, śpiewak operowy, reżyser teatralny.
Był synem Adolfa Kitschmanna i Małgorzaty z domu Beauvale, mężem aktorki prowincjonalnej w Galicji – Elżbiety Kiczman (Kitschman), ojcem śpiewaczki i aktorki Andy Kitschman. Uczył się w szkole realnej w Busku i w gimnazjum w Krasnem, następnie w lwowskiej szkole dramatycznej.
W grudniu 1872 wystąpił w Tarnowie w zespole prowincjonalnym Piotra Woźniakowskiego, następnie działał w lwowskim Stowarzyszeniu „Gwiazda”, gdzie m.in. reżyserował przedstawienia amatorskie. W roku 1877 grał w teatrze ukraińskim Towarzystwa „Ruska Besida” (pod kierownictwem Teofili Romanowicz), a następnie w zespole ukraińskim Baczyńskiego w Galicji Wschodniej. W latach 1879–1880 w zespole J. Piaseckiej, w 1880 w zespołach A. Dulęby w Tarnowie oraz ponownie u Piotra Woźniakowskiego w Nowym Sączu. Od 23 I do 29 XI 1881 grał role epizodyczne w teatrze krakowskim. W roku 1882 występował gościnnie w teatrze prowincjonalnym w Tarnowie, w warszawskim teatrze letnim (ogródkowym) „Belle Vue” oraz w Łodzi u W. Górskiego i W. Leśniewskiego. W roku 1883 wraz z Edwardem Webersfeldem warszawskim teatrze ogródkowym „Alhambra” i „Nowy Świat”, i w Piotrkowie Trybunalskim[1]. W listopadzie 1883 debiutował w teatrze lwowskim w operetce Wojna o tancerkę i został zaangażowany. Odtąd stale występował w teatrze lwowskim, reżyserując tam również operetki. W 1884–1902 wyjeżdżał z zespołem opery i operetki lwowskiej na występy do Krakowa. W 1885 przez krótki czas występował w zespole H. Lasockiego w Rzeszowie. W maju 1903 otrzymał emeryturę, ale jeszcze przez dwa lata grał niekiedy niewielkie role. W lecie 1903 występował jako śpiewak i reżyser w zespole operowym pod dyrekcją Ludwika Hellera w Krakowie.
Początkowo grał jedynie w komediach, m.in. Jakuba (Skąpiec), Grzesia Dyrdę (Czartowska ława), później jednak okazało się, że jest muzykalny i posiada doskonały głos o rozległej skali. Mimo braku wykształcenia wokalnego z powodzeniem śpiewał wiele partii operetkowych i operowych, zarówno basowych i barytonowych, jak tenorowych. Ważniejsze partie w operetkach: Margrabia (Dzwony kornewilskie), Agamemnon (Piękna Helena), Mars (Orfeusz w piekle), Falkę i Blind (Zemsta nietoperza), Anzelm (Nocleg w Apeninach), w operach: Łokietek (Król Łokietek), Maciej (Straszny dwór), Guślarz (Widma), Arcykomtur (Konrad Wallenrod), Szostak (Flis), Lord Kookburn (Fra Diavolo), Isepo (Gioconda).
Tłumaczył wiele librett operetkowych i operowych[2] (przede wszystkim z języka niemieckiego), napisał libretto do Barbary Radziwiłłówny (wg D. Magnuszewskiego, muz. Henryk Jarecki), a wspólnie z Adamem Jastrzębiec-Popławskim libretto do Rzeczypospolitej Babińskiej (muz. Mieczysław Sołtys). Przekładał też polskie i obce sztuki oraz libretta na język ukraiński (m.in. Gasparone, Dzwony kornewilskie). Przez wiele lat pod ps. „Przyjaciel” pisał utwory humorystyczne, zamieszczane w prasie lwowskiej. Wydał 130 najpiękniejszych arii i melodii z 35 oper (Lwów 1885) i własnego autorstwa Kuplety i monologi (Lwów 1907)[3].