Areszt Śledczy w Gdańsku

W dzisiejszym świecie Areszt Śledczy w Gdańsku przejął wiodącą rolę w różnych obszarach życia. Od wpływu na społeczeństwo po wpływ na technologię, Areszt Śledczy w Gdańsku stał się niezwykle ważnym tematem do analizy i dyskusji. W miarę upływu czasu Areszt Śledczy w Gdańsku pozostaje istotnym tematem, który nadal wywołuje debatę i refleksję w różnych obszarach. W tym artykule zbadamy różne perspektywy Areszt Śledczy w Gdańsku, od jego pochodzenia i ewolucji po wpływ na teraźniejszość. Dodatkowo zbadamy znaczenie dokładnego zrozumienia i przeanalizowania roli, jaką Areszt Śledczy w Gdańsku odgrywa dzisiaj i jak może to wpłynąć na przyszłość.

Areszt Śledczy w Gdańsku[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Gdańsk

Adres

ul. Kurkowa 12

Rodzaj

areszt śledczy

Jednostka nadrzędna

OISW Bydgoszcz

Przeznaczenie

AŚ dla mężczyzn i kobiet, wszystkie kategorie

Kierownictwo jednostki

płk SW Artur Król

Pojemność

1090 osadzonych

Data powstania

1904

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Areszt Śledczy w Gdańsku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Areszt Śledczy w Gdańsku”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Areszt Śledczy w Gdańsku”
Ziemia54°21′10″N 18°38′24″E/54,352856 18,639978
Multimedia w Wikimedia Commons
Gmach dawnego Sądu Kryminalnego w Gdańsku, obecnie Sąd Apelacyjny

Areszt Śledczy w Gdańsku, tzw. „Kurkowa” – zakład penitencjarny w Gdańsku przy ul. Kurkowej 12, przeznaczony dla mężczyzn i kobiet tymczasowo aresztowanych, pozostających w dyspozycji przede wszystkim organów śledczych Gdańska, Gdyni i Sopotu.

Dyrektor AŚ Gdańsk – ppłk SW Marek Rogoziński

  • z-ca dyrektora – por. Dariusz Sobiech
  • z-ca dyrektora – mjr Piotr Trzciński
  • z-ca dyrektora – ppor. Fabian Mattik
  • z-ca dyrektora – kpt. Maria Skwierawska
  • z-ca dyrektora – por. Dawid Chomicz[2]

W jednostce pełni służbę 390 funkcjonariuszy, ponadto zatrudnionych jest 41 pracowników cywilnych.

AŚ Gdańsk przeznaczony jest dla 1072 osób pozbawionych wolności. Osadzeni w areszcie to głównie tymczasowo aresztowani, pozostający do dyspozycji organów:

  • Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
  • Sądu Okręgowego w Gdańsku
  • Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku
  • Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku
  • Sądu Rejonowego w Sopocie
  • Prokuratury Apelacyjnej w Gdańsku
  • Prokuratury Rejonowej Gdańsk – Śródmieście w Gdańsku
  • Prokuratury Rejonowej Gdańsk – Wrzeszcz w Gdańsku
  • Prokuratury Rejonowej Gdańsk – Oliwa w Gdańsku
  • Prokuratury Rejonowej w Sopocie

Prócz tymczasowo aresztowanych w areszcie przebywają także nieliczni (do 200 osób) skazani, ze względu na toczące się z ich udziałem czynności procesowe w kolejnych sprawach, skazani zatrudnieni na terenie aresztu oraz skazani przebywający na leczeniu w oddziale szpitalnym aresztu. We wrześniu 2007 nastąpiła zmiana przeznaczenia jednostki i areszt jest przeznaczony także dla kobiet.

Areszt przeznaczony jest dla wszystkich kategorii tymczasowo aresztowanych i skazanych mężczyzn oraz kobiet. Posiada specjalny oddział dla szczególnie niebezpiecznych przestępców. Oddział szpitalny aresztu oraz ambulatorium zapewniają osadzonym całodobową opiekę medyczną na bardzo wysokim poziomie.

Historia aresztu

Pierwsze więzienie w tym miejscu powstało w pocz. XIX w. i liczyło 12 cel. W latach 1854[3] – 1855 sporządzony został projekt zabudowań Sądu Kryminalnego w Gdańsku (niem. Criminal Gericht zu Danzig), z uwzględnieniem osobnych budynków dla sądu, aresztu i zakładu karnego[4]. Budynek sądu, w stylu klasycystycznym, obecnie zajmowany jest przez Sąd Apelacyjny. Dwa pozostałe budynki ówczesnego kompleksu znajdują się na terenie obecnego aresztu i po przebudowach funkcjonują jako tzw. Pawilon K (PK) i Pawilon P (PP). W 1904 został oddany do użytku nowy kompleks zabudowań aresztu, zbudowany na planie kwadratu, z przestrzenią przeznaczoną na spacery osadzonych pośrodku, funkcjonujący obecnie pod nazwą Pawilonu Centralnego (PC).

W lipcu 1917 w areszcie przebywali kilka tygodni Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski. Była cela Marszałka jest obecnie przekształcona w izbę pamięci.

W czasie II wojny światowej więziono tu wielu działaczy kaszubskich, członków ruchu oporu, antyfaszystów. W areszcie wykonywano wyroki śmierci, m.in. przez ścięcie gilotyną.

Po II wojnie światowej, więzienie, które nie doznało większych zniszczeń poszerzono, włączając do obiektu większą część ul. Kurkowej.

W pierwszych latach powojennych w areszcie więziono wielu działaczy niepodległościowego podziemia, duchownych, m.in. biskupa Karola Marię Spletta, a także Niemców i Volksdeutschów, w tym także gauleitera Alberta Forstera i członków załogi obozu koncentracyjnego Stutthof. Na terenie aresztu wykonywano również wyroki śmierci, m.in. rozstrzelano sanitariuszkę AK Danutę Siedzikównę – „Inkę”. Jak wskazują ostatnie badania archeologiczne, zainicjowane przez z-cę dyr. mjr Waldemara Kowalskiego[5], funkcjonariusze UB dokonywali również masowych mordów. Niektóre z katowni UB i cel śmierci zostały już odkryte, niektóre są dopiero lokalizowane. Ostatni wyrok śmierci, przez powieszenie, wykonano w gdańskim areszcie 25 maja 1987 na seryjnym mordercy Pawle Tuchlinie, osławionym „Skorpionie”.

Przypisy

  1. ↑ Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lutego 2020 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanych (M.P. z 2020 r. poz. 241).
  2. ↑ Kierownictwo , sw.gov.pl (pol.).
  3. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
  4. ↑ Obiekty i miejsca » Areszt Śledczy na ul. Kurkowej.
  5. ↑ Usunięty ze stanowiska w styczniu 2010, w związku z samobójstwem Artura Zirajewskiego.

Literatura

  • „Przegląd Więziennictwa Polskiego” nr 46, Warszawa – Gdańsk, 2005