Bassel Khartabil

W tym artykule zajmiemy się Bassel Khartabil, tematem niezwykle aktualnym dzisiaj. Bassel Khartabil to zagadnienie, które wywołało duże zainteresowanie i debatę w różnych obszarach, czy to w sferze akademickiej, zawodowej czy społecznej. Przez lata Bassel Khartabil przyciągał uwagę ekspertów i ogółu społeczeństwa ze względu na jego wpływ i implikacje w różnych aspektach życia codziennego. W tym artykule proponujemy przeanalizowanie i zagłębienie się w różne aspekty związane z Bassel Khartabil, w celu przedstawienia globalnej i wzbogacającej wizji tego tematu. Poprzez kompleksowe i szczegółowe podejście staramy się zaoferować wszechstronną perspektywę, która pozwoli czytelnikowi zrozumieć i zastanowić się nad Bassel Khartabil z różnych perspektyw.

Bassel Khartabil
Ilustracja
Imię i nazwisko

Bassel Khartabil

Data i miejsce urodzenia

22 maja 1981
Syria

Data śmierci

2015

Rodzaj działalności

programista

podpis
Odznaczenia
Index on Censorship 2013 Digital Freedom Award[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bassel Khartabil (arab. ‏باسل خرطبيل‎), także Bassel Safadi (arab. ‏باسل صفدي‎) (ur. 22 maja 1981, zm. 2015[2][3]) – palestyńsko-syryjski programista otwartego oprogramowania oraz aktywista działający na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Od 15 marca 2012 roku więziony w Damaszku przez władze syryjskie[4][5]. Aresztowanie Bassela Khartabila wywołało protest społeczności międzynarodowej, za bezprawne uznały je m.in. Amnesty International i Human Rights Watch[6].

Życiorys

Khartabil urodził się i wychował w Syrii jako syn palestyńskiego pisarza i syryjskiej nauczycielki gry na pianinie[7]. Był współzałożycielem oraz CTO firmy Aiki Lab[8] oraz CTO Al-Aous[9], prywatnej firmy zajmującej się dokumentowaniem syryjskiego dziedzictwa historycznego, w tym dzieł sztuki i zabytków[10]. Pracował też jako szef projektu Creative Commons Syria[5][11]. Udzielał się także w projektach takich jak: Mozilla Firefox, Wikipedia, Openclipart i Fabricatorz[12][13]. Jako dziennikarz obywatelski współtworzył także projekt Global Voices, społeczność blogerów i tłumaczy dostarczających informacji o wydarzeniach w swoich krajach i tłumaczących je na obce języki[14].

W początkach XXI wieku stał się członkiem nieformalnej grupy programistów i aktywistów wspierających rozwój społeczeństwa informacyjnego i obywatelskiego w Syrii[15]. Jak uważa Billie Jeanne Brownlee badająca wpływ tzw. nowych mediów na przyczyny syryjskiej wojny domowej, to m.in. dzięki Khartabilowi społeczeństwo syryjskie dowiadywało się o aktach represji i nadużyciach ze strony rządu prezydenta Baszszara al-Asada, o których milczały oficjalne media[15]. Charles Tannock i Ana Gomes, dwoje posłów do Parlamentu Europejskiego, określiło jego działania na rzecz rozwoju Internetu w Syrii jako ważne dla walki o wolność słowa w kraju, którego rząd już wcześniej stosował cenzurę tego medium[16].

W marcu 2013 otrzymał nagrodę Index on Censorship[5] przyznawaną m.in. przez brytyjskich prawników działających na rzecz praw człowieka w ramach grupy Doughty Street Chambers[17] oraz firmę Google[18]. Wraz z nim nagrodę otrzymali także Malala Yousafzai, Kostas Vaxevanis i Zanele Muholi[17][18]. W tym samym roku wpływowy amerykański dwumiesięcznik poświęcony sprawom międzynarodowym Foreign Policy umieścił Khartabila wraz z Rimą Dali na 19. miejscu listy stu najbardziej wpływowych myślicieli roku 2012[5][19] za, jak to określono w laudacji, „naciskanie, wbrew przeciwnościom, na pokojowe rozwiązanie konfliktu w Syrii”[20].

Aresztowanie i uwięzienie

W 2011 Bassel Khartabil był jednym z gości warszawskiego Globalnego Szczytu Creative Commons

Bassel Khartabil został aresztowany przez syryjskie siły bezpieczeństwa w Damaszku 15 marca 2012, w rocznicę pokojowych protestów, które z czasem doprowadziły do wybuchu wojny domowej w Syrii[5]. Początkowo przetrzymywany bez wyroku sądu i bez przedstawienia mu oficjalnego aktu oskarżenia w więzieniu Kafer Sousa, pozostawał bez kontaktu z prawnikami i rodziną[5][21]. Na pierwszy kontakt z rodziną pozwolono mu, dopiero gdy w październiku 2012 został przeniesiony do więzienia Adra w Damaszku[22]. Został oskarżony przez władze syryjskie o „narażenie na szwank bezpieczeństwa państwa”[23][24].

W początkach czerwca 2012 wieść o aresztowaniu Bassela Khartabila dotarła poza granice Syrii i wywołała protest społeczności międzynarodowej. W przeciągu kilku dni jego przyjaciele założyli stronę freebassel.org i rozpoczęli wysiłki na rzecz jego uwolnienia[21]. Sprawą zainteresowały się m.in. telewizja Al-Dżazira oraz Electronic Frontier Foundation (EFF)[21][25], informacje o sytuacji syryjskiego programisty zaczęły również pojawiać się w mediach społecznościowych opatrzone hasztagiem #freebasel[13]. W ciągu kilku tygodni wiele osób, firm, grup i organizacji wystosowało do rządu Syrii listy z pytaniem o los Khartabila i żądaniem jego natychmiastowego uwolnienia, m.in. szef Mozilla Foundation Mitchell Baker[13][26], redaktorzy Wikipedii, społeczność Global Voices[27], Creative Commons[28] i EFF[29][30]. Wsparcie sprawie jego uwolnienia zadeklarowali także Larry Lessig[31][32], Jōichi Itō[28][33][34], oraz Catherine Casserly i Mohamed Nanabhay z fundacji Creative Commons[35][36].

W październiku 2012 Amnesty International dotarła do informacji, wedle których Bassel Khartabil miał być torturowany w syryjskim areszcie wojskowym[37].

Jego aresztowanie za bezprawne uznały m.in. Amnesty International i Human Rights Watch[6]. Pod listem protestacyjnym wystosowanym przez tę ostatnią organizację do władz syryjskich w październiku 2015 podpisały się m.in. francuska organizacja Action des Chrétiens pour l'Abolition de la Torture (ACAT), Amnesty International, Electronic Frontier Foundation, Międzynarodowa Federacja na rzecz Praw Człowieka (FIDH), Pen International i Reporterzy bez Granic[6].

Śmierć

We wrześniu 2017 roku, żona Khartabila oraz jego przyjaciele poinformowali, że widzieli kopię oficjalnych dokumentów potwierdzających, że został stracony zaraz po przeniesieniu do więzienia Adra w roku 2015.[38]

Uhonorowanie

W 2012 został umieszczony przez czasopismo Foreign Policy (razem z Rima Dali), na 19 miejscu listy Top 100 Global Thinkers za popieranie, pomimo wszystkich przeciwności, pokojowej rewolucji w Syrii[39].

21 Marca 2013 organizacja Index on Censorship przyznała mu nagrodę Digital Freedom Award (sponsorowaną przez Google)[40].

Creative Commons ogłosiła fundusz Bassel Khartabil Memorial Fund, aby wspierać projekty, które współgrają z filozofią oraz ideałami, którymi się kierował w swoim życiu.

11 września 2017 roku, Mozilla Foundation ogłosiła powstanie stypendium Bassel Khartabil Free Culture Fellowship, zorganizowane przez Mozilla, Wikimedia, Creative Commons, Fundację Jimmy'ego Walesa, #NEWPALMYRA oraz inne grupy. Jej celem jest wspieranie jednostek, które tworzą wolną kulturę, w szczególności w niesprzyjających okolicznościach[41].

Przypisy

  1. ↑ „Winners – Index Awards 2013”.. (ang.).
  2. ↑ Missing Syrian internet activist Bassel Khartabil executed in 2015, wife says. 2017-08-02. .
  3. ↑ FREEBASSEL - Demand for Bassel Khartabil's Date of Death and Remains. 2017-08-10. . .
  4. ↑ #FREEBASSEL. A campaign to free Bassel Khartabil from Syrian jail , Al Bawaba .
  5. ↑ a b c d e f Vito Campanelli, InfoWar: la battaglia per il controllo e la libertà della rete, Geert Lovink, Milano: EGEA, 2013, s. 36–37, ISBN 978-88-238-3398-2 (wł.).
  6. ↑ a b c Human Rights Watch (autor korporatywny), Syria: Disclose Advocate’s Whereabouts , Human Rights Watch, 7 października 2015 .
  7. ↑ Alice Su. How One Syrian fought to the Death for the Free Internet. „Wired”, 2017-09-27. San Francisco: Condé Nast Publications. ISSN 1059-1028. 
  8. ↑ Aiki Lab. . . (ang.).
  9. ↑ الأوس للنشر , www.al-aous.com (arab.).
  10. ↑ Al-Aous Publishers – Daleel Syria – Syrian Company Directory – Syrian Commercial & Industrial Directory , www.aleppochamber.com .
  11. ↑ Catherine M. Casserly, Free Bassel, Free Culture, „The Huffington Post”, 15 marca 2013 (ang.).
  12. ↑ Jimmy Wales. Jimmy Wales: ‘The world needs to ask: #whereisBassel?’. „The Guardian”, 2016-03-16. Manchester: Guardian Media Group. ISSN 0261-3077. 
  13. ↑ a b c Neil McAllister, Mozilla Foundation and EFF join hunt for Syrian open source developer, „The Register”, 6 czerwca 2012 (ang.).
  14. ↑ Rebecca MacKinnon, Joining Zone Nine, „World Policy Journal”, Seymour Topping, XXXI (3), World Policy Institute, 2014, ISSN 1936-0924 (ang.).
  15. ↑ a b publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Billie Jeanne Brownlee, The Revolution “From Below” and Its Misinterpretations “From Above”. The Case of Syria’s Neglected Civil Society, „Syria Studies”, 7 (1), University of St. Andrews, 2015, s. 31–59, ISSN 2056-3175 (ang.).
  16. ↑ Charles Tannock, Ana Gomes, Written question – VP/HR – Imprisonment of Bassel Safadi Khartabil – E-014046/2013 , www.europarl.europa.eu, 12 grudnia 2013 .
  17. ↑ a b Kritika Bhardwaj, Ashok K. Sharma, Malala: The Crusader of Fearless Freedom, Diamond Pocket Books Pvt Ltd, s. 95, ISBN 978-81-288-2801-0 (ang.).
  18. ↑ a b Sara Yasin, Winners – Index Awards 2013 – Index on Censorship | Index on Censorship , www.indexoncensorship.org, 21 marca 2013 (ang.).
  19. ↑ Raphael Sassower, The Price of Public Intellectuals, Palgrave Macmillan, 8 kwietnia 2014, s. 137, ISBN 978-1-137-38503-1 (ang.).
  20. ↑ 19 RIMA DALI, BASSEL KHARTABIL, Foreign Policy (autor korporatywny), The FP Top 100 Global Thinkers, Foreign Policy, ISSN 0015-7228 (ang.).
  21. ↑ a b c Activists launch #FREEBASSEL campaign to bring about release of Syrian web entrepreneur, well-known in technology communities – Al Jazeera Blogs , Al Jazeera Blogs, 4 czerwca 2012 (ang.).
  22. ↑ Yavuz Güçtük, The Loss of Humanity: The Human Rights Dimension of the Civil War in Syria, SETA, 22 lipca 2014, s. 72, ISBN 978-605-4023-39-4 (ang.).
  23. ↑ Katherine Maher, Krzysztof Machocki (tłum.) Ed Erhart, #FREEBASSEL: uwolnić zaginionego w Syrii aktywistę wolnej kultury, Blog Stowarzyszenia Wikimedia Polska , blog.wikimedia.pl .
  24. ↑ Amnesty International (autor korporatywny), Syria: Fears for life of free expression advocate , Amnesty International USA, 20 listopada 2015 (ang.).
  25. ↑ Eva Galperin, Open Source Developer Bassel Khartabil Detained in Syria, Electronic Frontier Foundation , www.eff.org, 4 czerwca 2012 (ang.).
  26. ↑ Contributor Imprisoned in Syria | Mitchell’s Blog , blog.lizardwrangler.com .
  27. ↑ Threatened Voices | Bloggers | Bassel (Safadi) Khartabil , threatened.globalvoicesonline.org .
  28. ↑ a b Joi Ito, Please help us Free Bassel, open source developer and CC volunteer , Creative Commons (ang.).
  29. ↑ FREEBASSEL - Electronic Frontier Foundation’s letter , freebassel.org, 30 października 2012 .
  30. ↑ Torture Fears for Open Source Software Activist Detained in Syria , Electronic Frontier Foundation .
  31. ↑ Donna Tam, Free-software activists hope for detained engineer’s freedom – CNET , CNet, 11 czerwca 2012 (ang.).
  32. ↑ Larry Lessig, On the fight for liberty: July 4, 2012 , LESSIG Blog, v2, 4 czerwca 2012 .
  33. ↑ Please help us Free Bassel, open source developer and CC volunteer - Joi Ito’s Web , joi.ito.com .
  34. ↑ Joi Ito, クリエイティブ・コモンズのボランティアでもあるオープンソース開発者、Bassel氏解放への支援呼びかけ - Joi Ito’s Web - JP , joi.ito.com, 2 lipca 2012 (jap.).
  35. ↑ Catherine M. Casserly, FREEBASSEL - Creative Commons’ letter , freebassel.org .
  36. ↑ Mohamed Nanabhay, Bassel Safadi at the CC Arab World workshop in... , mohamed.nanabhay.com .
  37. ↑ Amnesty International (autor korporatywny), Document - Syria: Torture fears for detainee in Syria: Bassel Khartabil, 18 września 2012 .
  38. ↑ Horrific: Reports that Bassel Khartabil Has Been Executed in Syria. Jimmy Wales Foundation. . .
  39. ↑ The FP Top 100 Global Thinkers. foreignpolicy.com.
  40. ↑ Winners - Index Awards 2013. indexoncensorship.org.
  41. ↑ Honoring Our Friend Bassel: Announcing the Bassel Khartabil Free Culture Fellowship. blog.mozilla.org.