Bataliony piechoty zmotoryzowanej
Obecnie Bataliony piechoty zmotoryzowanej stał się tematem ogólnego zainteresowania, który obejmuje różne obszary życia codziennego. Zarówno na poziomie osobistym, jak i zawodowym, Bataliony piechoty zmotoryzowanej wywołał wiele dyskusji i wygenerował sprzeczne opinie. Od czasu swojego pojawienia się na scenie publicznej Bataliony piechoty zmotoryzowanej przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie, wywołując żarliwe dyskusje i głębokie refleksje na temat jego wpływu na nasze społeczeństwo. W tym artykule zbadamy różne aspekty Bataliony piechoty zmotoryzowanej i jego wpływ na nasze życie, oferując szczegółowe i obiektywne spojrzenie na to zjawisko, które wciąż budzi kontrowersje.
Batalion piechoty zmotoryzowanej (bpzmot) – pododdział wojsk lądowych; jego podstawowym wyposażeniem są transportery opancerzone.
Batalion zmotoryzowany SZ RP
Batalion piechoty zmotoryzowanej (zmotoryzowany) jest podstawowym modułem, na bazie którego tworzone są ogólnowojskowe elementy ugrupowania bojowego. Batalion może prowadzić wszystkie rodzaje działań taktycznych, zazwyczaj w składzie brygady lub samodzielnie jako taktyczna grupa bojowa na pomocniczym kierunku[1].
Struktura organizacyjna bpzmot w 2017
- dowództwo batalionu[2][a]
- grupa dowódcy batalionu
- pion ochrony informacji niejawnych
- pomocnik ds. podoficerów
- sekcja wychowawcza
- referent ds. finansowych
- inspektor BHP
- sztab batalionu
- sekcja S–1
- sekcja S–2
- sekcja S–3
- sekcja S–4
- sekcja wsparcia bojowego
- kompania dowodzenia[2]
- pluton dowodzenia
- pluton ochrony i regulacji ruchu
- drużyna zabezpieczenia
- pluton rozpoznawczy
- drużyna strzelców wyborowych
- drużyna zabezpieczenia
- cztery kompanie piechoty zmotoryzowanej[3]
- dowódca i zastępca dowódcy kompanii
- trzy plutony piechoty zmotoryzowanej
- drużyna zabezpieczenia
- grupa ewakuacyjna
- kompania wsparcia[4]
- drużyna dowodzenia
- drużyna zabezpieczenia
- dwa plutony ogniowe
- pluton przeciwpancerny
- kompania logistyczna[5]
- załoga wozu dowodzenia
- drużyna zabezpieczenia
- pluton zaopatrzenia
- pluton remontowy
- zespół zabezpieczenia medycznego[1]
- cztery grupy ewakuacji medycznej
Struktura i wyposażenie w 1986
bpzmot wyposażony w transportery SKOT 2 A (479)[a]
- dowództwo
- trzy kompanie piechoty zmotoryzowanej (110)[b]
- bateria moździerzy (56)[c]
- pluton łączności (12)
- pluton przeciwlotniczy (17)[d]
- pluton przeciwpancerny (35)[e]
- pluton zaopatrzenia (10)
- drużyna remontowa (4)
Bataliony piechoty zmotoryzowanej od 1945 do 1968
W okresie powojennym Wojsko Polskie przechodziło szereg zmian organizacyjnych ukierunkowanych na dostosowanie struktur do okresu pokoju. W 1945 w składzie polskich wojsk pancernych istniał korpus pancerny, a w jego składzie 1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej. Brygada posiadała dwa bataliony piechoty zmotoryzowanej, w każdym trzy kompanie piechoty, kompania ckm oraz pluton rusznic przeciwpancernych, pluton łączności i pluton zaopatrzenia[6].
W marcu 1949 w strukturach nowo powstałych korpusów pancernych zorganizowano dwie dywizje pancerne i dwie dywizje piechoty zmotoryzowanej. Dywizje pancerne posiadały w swoim składzie między innymi pułk piechoty zmotoryzowanej, a dywizja zmechanizowana dwa takie pułki[7]. Zmotoryzowany pułk piechoty dywizji pancernej był w praktyce „klasycznym” pułkiem piechoty wyposażonym w samochody ciężarowe. W skład pułku wchodziły między innymi trzy bataliony, złożone z trzech kompanii piechoty, kompanii moździerzy oraz plutonu armat przeciwpancernych, plutonu łączności i plutonu transportowego. Batalion piechoty zmotoryzowanej z DZ zorganizowany był tak samo jak w DPanc, ale w kompaniach piechoty zmniejszona została w liczba plutonów z dwóch do jednego[8].
W ramach przedsięwzięć planu rozwoju wojska na lata 1950 – 1955, dywizje pancerne i piechoty zmotoryzowanej przeformowano w dywizje zmechanizowane. W skład dywizji zmechanizowanej wchodziły między innymi dwa pułki zmechanizowane. Pułk zmechanizowany posiadał między innymi trzy bataliony piechoty zmotoryzowanej, a w każdym: trzy kompanie piechoty, kompanię ckm, kompanię moździerzy, pluton armat 57 mm, pluton łączności i drużynę naprawczą[8].
Wiosną 1951 dywizje zmechanizowane otrzymały nowe etaty. W pułku zmechanizowanym zmniejszono liczbę zasadniczych pododdziałów bojowych. W batalionach piechoty zmotoryzowanej we wszystkich kompaniach piechoty, moździerzy i ckm zredukowano liczbę plutonów z 3 do 2.
W pułku czołgów średnich w miejsce batalionu artylerii pancernej wprowadzono batalion piechoty zmotoryzowanej składający się z trzech kompanii piechoty zmotoryzowanej, kompanii przeciwlotniczych karabinów maszynowych i baterii artylerii przeciwpancernej[9][f]
Późną jesienią 1954 zreorganizowano niektóre dywizje. W batalionach piechoty zmotoryzowanej, zamiast kompanii ckm wprowadzono baterię artylerii przeciwpancernej z plutonem armat i dwoma plutonami ciężkich granatników. Dodatkowym pododdziałem batalionu była bateria artylerii przeciwlotniczej. W kompaniach piechoty zmotoryzowanej, oprócz dwóch plutonów piechoty, wprowadzono pluton ckm[10].
W latach 1955–1960 dokonano znaczącej redukcji sił zbrojnych. Część dywizji zmechanizowanych przekształcono w dywizje pancerne. Dywizja zmechanizowana typu A posiadała dwa typy pułków zmechanizowanych: rozwinięty i skadrowany. Pierwszy z nich miał w swym składzie między innymi dwa bataliony piechoty zmotoryzowanej – w każdym dwie kompanie piechoty zmotoryzowanej, kompanię ckm oraz baterię artylerii przeciwpancernej i baterię artylerii przeciwlotniczej. Batalion szkolny pułku był w praktyce jego trzecim batalionem piechoty zmotoryzowanej[10]. Skadrowany pułk zmechanizowany miał jeden batalion rozwinięty, a drugi skadrowany. Ponadto w jego „rozwiniętym” batalionie zmniejszono liczbę kompanii piechoty z trzech do dwóch. W batalionie szkolnym, zamiast dwóch kompanii, istniały tylko trzy plutony[11]. W pułku zmechanizowanym dywizji pancernej, w batalionach piechoty zmotoryzowanej, dodatkowo włączono trzecią skadrowaną kompanię piechoty[12].
W marcu 1957 podjęto kolejne decyzje o zmniejszeniu liczebności Wojska Polskiego. W dywizji zmechanizowanej pozostały dwa rozwinięte pułki zmechanizowane. Każdy z nich składał się między innymi z trzech batalionów piechoty zmotoryzowanej. W „starych” batalionach piechoty zmotoryzowanej rozwiązano kompanię ckm i baterię artylerii tworząc w zamian kompanię wsparcia oraz włączając plutony ckm do kompanii piechoty zmotoryzowanej. Nowy batalion składał się z trzech kompanii piechoty, plutonu ckm i plutonu przeciwpancernego oraz kompanii wsparcia. W skadrowanym pz były tylko dwa, w znacznym stopniu skadrowane, bataliony zmotoryzowane[13][g].
(2).jpg){kind=spacer}
Jesienią 1958 nastąpiły kolejne redukcje. W strukturze rozwiniętego pułku zmechanizowanego zmniejszono liczbę batalionów piechoty zmotoryzowanej z trzech do dwóch przywracając w zamian batalion szkolny. W skadrowanym pz bataliony piechoty zmotoryzowanej zostały całkowicie skadrowane, a zamiast batalionu szkolnego utworzono pułkową szkołę podoficerską[15]. W pułku zmechanizowanym DPanc dwa bataliony piechoty zmotoryzowanej posiadały po trzy kompanie piechoty zmotoryzowanej oraz kompanię wsparcia[16].
We wrześniu 1960 dokonano reorganizacji kompanii wsparcia batalionów piechoty zmotoryzowanej. W kompaniach tych wprowadzono plutony dział bezodrzutowych 82 mm, przy czym w pułku zmechanizowanym DPanc zmniejszono liczbę plutonów moździerzy 82 mm z dwóch do jednego[16].
Na początku lat 60. XX w. w dywizjach ogólnowojskowych wprowadzono tzw. „etaty pokojowo-wojenne”. W pułku zmechanizowanym DZ znajdowały się trzy bataliony piechoty zmotoryzowanej w składzie: trzy kompanie piechoty, kompania wsparcia oraz pluton łączności, pluton zaopatrzenia, pluton medyczny oraz drużyna naprawy samochodów[16].
W sierpniu 1961 wprowadzono etaty „szkolnej” dywizji zmechanizowanej. Pułk zmechanizowany posiadał między innymi dwa bataliony piechoty zmotoryzowanej. Bataliony piechoty zmotoryzowanej miały po trzy kompanie piechoty zmotoryzowanej i kompanię wsparcia. W pierwszym batalionie rozwinięta była jedna kompania piechoty zmotoryzowanej, a pozostałe skadrowane. W drugim batalionie skadrowane były wszystkie kompanie[17][h].
W marcu 1962 utworzono etat „skadrowanych” dywizji zmechanizowanych. W ich pułkach zmechanizowanych były trzy bataliony piechoty zmotoryzowanej, z których każdy miał inny stopień skadrowania. Najbardziej rozwinięty batalion miał jedną rozwiniętą kompanię piechoty zmotoryzowanej oraz skadrowane dwie kompanie piechoty i kompanię wsparcia. W pozostałych dwóch batalionach skadrowane były wszystkie kompanie[18].
W maju 1962 wprowadzono zmiany w etatach pułku zmechanizowanego 5 Saskiej Dywizji Pancernej. W miejsce samochodów ciężarowych znajdujących się w batalionach piechoty zmotoryzowanej wprowadzono transportery opancerzone BTR-152 i BTR-40. Odbyło się kosztem wycofania transporterów z innych dywizji[19]. Rok później w pierwszorzutowych dywizjach bataliony piechoty zmotoryzowanej zaczęto wyposażać w nowe transportery opancerzone typu SKOT[20].
W połowie 1964 weszły nowe etaty dla „szkolnych” dywizji zmechanizowanych. Pułki zmechanizowane 2 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej miały w swym składzie trzy bataliony piechoty zmotoryzowanej, w tym dwa głęboko skadrowane. „Rozwinięty” batalion piechoty zmotoryzowanej w swoim składzie miał: kompanię ochrony i obsługi, kompanię szkolną oraz skadrowaną kompanię wsparcia. W skadrowanych batalionach piechoty zmotoryzowanej było tylko dowództwo batalionu i dwóch dowódców kompanii. W 15 Dywizji Zmechanizowanej w pułku zmechanizowanym znajdowały się dwa bataliony piechoty zmotoryzowanej, w tym jeden skadrowany[21].
W 1966 rozpoczęto wprowadzanie nowych etatów pokojowo-wojennych dywizji zmechanizowanej. W pułku zmechanizowanym znajdowały się trzy bataliony piechoty zmotoryzowanej, w każdym trzy kompanie piechoty zmotoryzowanej i kompania wsparcia[22].
Uwagi
- ↑ a b Podana jest tu ćwiczebna struktura organizacyjna batalionu piechoty zmotoryzowanej. Poszczególne bataliony SZ RP mogą nieco różnić się zarówno strukturą jak i wyposażeniem.
- ↑ W nawiasach podano etatową liczbę żołnierzy w jednostce organizacyjnej.
- ↑ Bateria moździerzy bpzmot posiadała 6 moździerzy 120 mm.
- ↑ Pluton przeciwlotniczy bpzmot posiadał 2 armaty przeciwlotnicze ZU-23-2 i 4 strzały-2.
- ↑ Pluton przeciwpancerny w 1986 posiadał na wyposażeniu 2 trop SKOT, 2 SPG-9 i 6 wyrzutni „Fagot”.
- ↑ W dywizji zmechanizowanej typu B była tylko kompania piechoty zmotoryzowanej[9].
- ↑ Batalion piechoty zmotoryzowanej pułku zmechanizowanego z dywizji pancernej miał podobną strukturę do bpzmot DZ[14].
- ↑ Bataliony zmotoryzowane poszczególnych „szkolnych” pułków zmechanizowanych różniły się nieco organizacją i stopniem skadrowania[17].
Przypisy
- ↑ a b Grobelny i Tomasik 2017 ↓, s. 32.
- ↑ a b Grobelny i Tomasik 2017 ↓, s. 33.
- ↑ Grobelny i Tomasik 2017 ↓, s. 34.
- ↑ Grobelny i Tomasik 2017 ↓, s. 28.
- ↑ Grobelny i Tomasik 2017 ↓, s. 39.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 66.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 67.
- ↑ a b Kajetanowicz 2007 ↓, s. 68.
- ↑ a b Kajetanowicz 2007 ↓, s. 69.
- ↑ a b Kajetanowicz 2007 ↓, s. 71.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 72.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 73.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 74.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 75.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 76.
- ↑ a b c Kajetanowicz 2007 ↓, s. 77.
- ↑ a b Kajetanowicz 2007 ↓, s. 79.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 80.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 81.
- ↑ Puchała 2013 ↓, s. 277.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 82.
- ↑ Kajetanowicz 2007 ↓, s. 83.
Bibliografia
- Zbigniew Grobelny, Robert Tomasik: Ćwiczebne struktury organizacyjne Wojsk Lądowych. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych. Instytut Dowodzenia, 2017.
- Jerzy Kajetanowicz. Związki taktyczne i oddziały polskich wojsk pancernych i zmechanizowanych w latach 1945–1970. Zmiany organizacyjne. „Zeszyty Naukowe WSOWL”. 2 (144), 2007. Wrocław: Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych. ISSN 1731-8157.
- Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska Polskiego 1945–1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja „Historia i Kultura”, 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.