Blokada morska
Wygląd przypnij ukryj
Blokada morska na początku XIX wieku
Blokada morska (ang. naval blockade) – zamknięcie portu lub całego wybrzeża kraju przeciwnika dla wszystkich statków handlowych.
Charakterystyka
Blokada morska to rodzaj działań bojowych na morzu. Jej celem jest odcięcie wrogiego państwa od wszelkich kontaktów drogą morską z innymi państwami, izolacji jego sił morskich oraz sparaliżowania jego komunikacji morskich. Działania te mogą być wykorzystywane jako ostateczna forma wymuszenia sankcji, a w czasie prowadzenia działań wojennych jako sposób uniemożliwiający przeciwnikowi przeprowadzenie wzmocnienia sił i dostarczenia dla nich zaopatrzenia.
Karta Narodów Zjednoczonych w art. 42 głosi że Rada Bezpieczeństwa może przeprowadzić siłami powietrznymi, morskimi lub lądowymi taką akcję, jaką uzna za konieczną dla utrzymania albo przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Akcja ta może obejmować demonstrację, blokadę i inne operacje sił zbrojnych, powietrznych, morskich lub lądowych członków Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Rodzaje blokad
Wyróżniamy dwa rodzaje blokad:
- Blokada morska pokojowa – przecięcie przez flotę wojenną państwa blokującego (bez wypowiedzenia wojny) komunikacji morskiej państwa blokowanego w celu zmuszenia go do przyjęcia stawianych żądań. W przeciwieństwie do blokady morskiej wojennej nie daje ona możliwości konfiskaty statków naruszających blokadę. Blokada morska pokojowa, uważana dawniej za jeden z dopuszczalnych rodzajów represaliów, jest sprzeczna z współczesnym prawem międzynarodowym i może być uznana za akt agresji.
- Blokada morska wojenna – przecięcie komunikacji morskiej w celu szkodzenia nieprzyjacielowi w wojnie morskiej. Deklaracja paryska z 1856 i nieratyfikowana deklaracja londyńska z 1909 wymagały, aby blokada morska była rzeczywista, tzn. aby blokowane porty i wybrzeża były skutecznie strzeżone przez okręty państwa blokującego. Naruszenie blokady morskiej powoduje konfiskatę statku i ładunku. Blokada, która nie odpowiada wymogom rzeczywistości (nie jest skuteczna), nosi nazwę blokady fikcyjnej (gabinetowej, papierowej) i może być nieuznana przez państwa neutralne. Zasada rzeczywistości blokady morskiej nie była przestrzegana podczas I i II wojny światowej.
Blokadę morską stosowały m.in. Stany Zjednoczone Ameryki wobec Skonfederowanych Stanów Ameryki podczas wojny secesyjnej w latach 1861-1865, w ramach planu Anaconda – mimo że nie uznawały Konfederacji za odrębne państwo.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Huzarski (red.) i Wołejszo (red.) 2014 ↓, s. 165.
- ↑ Krupa (red.) 2007 ↓, s. 91–92.
- ↑ Konwencja o określeniu napaści podpisana w Londynie 3 lipca 1933, art. 2.4.
Bibliografia
- Michał Huzarski (red.), Jarosław Wołejszo (red.): Leksykon obronności. Polska i Europa. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 2014. ISBN 978-83-11-13382-2.
- Andrzej Krupa (red.): Encyklopedia wojskowa: dowódcy i ich armie, historia wojen i bitew, technika wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-15175-1.
- Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 44. ISBN 83-11-06229-3.
- Lesław Furmaga, Józef Wójcicki: Mały słownik morski. Gdynia: Mitel International Ltd, 1993. ISBN 83-85413-73-1.brak strony w książce