Borsuk

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Borsuk. Niezależnie od tego, czy jest to postać historyczna, zjawisko naturalne, istotne wydarzenie czy jakikolwiek inny temat będący przedmiotem zainteresowania, zagłębimy się w jego kontekst, cechy i znaczenie. Idąc tym tropem, będziemy starali się zrozumieć i dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty związane z Borsuk, zapewniając czytelnikowi pełniejszą i bardziej szczegółową wizję tego. Od jego początków po dzisiejszy wpływ, naszym celem jest zbadanie wszystkich możliwych perspektyw, aby zaoferować szeroką i wzbogacającą perspektywę na Borsuk.

Ten artykuł dotyczy ssaka. Zobacz też: inne znaczenia.
Borsuk
Meles
Brisson, 1762[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – borsuk europejski (M. meles)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Infrarząd

Arctoidea

Nadrodzina

łasicokształtne

Rodzina

łasicowate

Podrodzina

Melinae

Rodzaj

borsuk

Typ nomenklatoryczny

Ursus meles Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki

10 gatunków (w tym 6 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania
Mapa występowania

     Meles meles

     Meles leucurus

     Meles anakuma

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Borsuk[7] (Meles) – rodzaj ssaków z podrodziny Melinae w obrębie rodziny łasicowatych (Mustelidae). Współcześnie używane polskie określenie tego zwierzęcia, które wyparło wcześniejszą nazwę jaźwiec[8], pochodzi oryginalnie z języków tureckich (turcyzm), a do języka polskiego trafiła za pośrednictwem rusińskim (rutenizm)[9].

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji[10][11][12].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 49,5–90 cm, długość ogona 11,5–20,5 cm; masa ciała 3,5–17 kg[11][13].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1762 roku francuski zoolog Mathurin Jacques Brisson w publikacji swojego autorstwa dotyczącej systematyki ssaków[c][1]. Brisson nie wskazał gatunku typowego (opisał tylko cztery gatunki bez stosowania się do zasad nazewnictwa binominalnego); w ramach późniejszego oznaczenia w 1998 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej na gatunek typowy wyznaczyła borsuka europejskiego (M. meles)[2].

Etymologia

  • Meles: łac. meles ‘borsuk’[14].
  • Taxus: nowołac. taxus ‘borsuk’, od pragerm. þahsuz ‘borsuk’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): „Blaireau” (= Ursus meles Linnaeus, 1758).
  • Melesium: łac. meles „borsuk”[14].
  • Eumeles: gr. ευ eu „dobry, ładny, typowy”; rodzaj Meles Brisson, 1762 (borsuk)[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Meles anakuma Temminck, 1844.
  • Meledes: rodzaj Meles Brisson, 1762 (borsuk); -οιδης -oidēs ‘przypominający’[17]. Gatunek typowy: Meles taxus arenarius Satunin, 1895 (= Taxidea leucurus Hodgson, 1847).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[18][13][10]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[7] Podgatunki[11][10][13] Rozmieszczenie geograficzne[11][10][13] Podstawowe wymiary[11][13][d] Status
IUCN[19]
Meles meles (Linnaeus, 1758) borsuk europejski gatunek monotypowy Europa na wschód do Wołgi (Rosja), na północ od gór Kaukaz, Krety i Rodos DC: 56–90 cm
DO: 11,5–20 cm
MC: 10–16 kg 		 LC 
Meles canescens Blanford, 1875 gatunek monotypowy Kaukaz i Bliski Wschód od Turcji, Izraela, Libanu i Syrii po Irak, Iran i północny Afganistan DC: około 84 cm
DO: brak danych
MC: brak danych 		 NE 
Meles leucurus Hodgson, 1847 borsuk azjatycki 2 podgatunki Rosja (na wschód od rzeki Wołga przez Syberię do Rosyjskiego Dalekiego Wschodu), Kazachstan, Mongolia, północna, środkowa, wschodnia i południowo-wschodnia Chińska Republika Ludowa i Półwysep Koreański DC: 49–70 cm
DO: 13–20 cm
MC: 3,5–9 kg 		 LC 
Meles anakuma Temminck, 1844 borsuk japoński gatunek monotypowy Honsiu, Kiusiu i Sikoku, Japonia DC: 50–80 cm
DO: 14–20 cm
MC: 6–17 kg 		 LC 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski;  NE  – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe z plejstocenu[20]:

Uwagi

  1. ↑ a b Nazwa nieważna, odrzucona ze względów nomenklatorycznych decyzją ICZN[2].
  2. ↑ Nowa nazwa dla Taxus É. Geoffroy Saint-Hilaire & G. Cuvier, 1795.
  3. ↑ Publikacja Brissona Regnum animale in classes IX... została uznana za nieważną na mocy uprawnień ICZN ze względu na niekonsekwentne stosowanie nazewnictwa binominalnego, jednak nazwa Meles została zachowana aby uniknąć zamieszania nomenklatorycznego[2].
  4. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. ↑ a b M.J. Brisson: Regnum animale in classes IX. distributum, sive, Synopsis methodica : sistens generalem animalium distributionem in classes IX, & duarum primarum classium, quadrupedum scilicet & cetaceorum, particularem divisionem in ordines, sectiones, genera & species: cum brevi cujusque speciei descriptione, citationibus auctorum de iis tractantium, nominibus eis ab ipsis & nationibus impositis, nominibusque vulgaribus. Lugduni Batavorum: Theodorum Haak, 1762, s. 12. (łac.).
  2. ↑ a b c ICZN. Regnum Animale ..., Ed. 2 (M.J. Brisson, 1762): rejected for nomenciatural purposes, with the conservation of the mammalian generic names Philander (Marsupialia), Pteropus (Chiroptera), Glis, Cuniculus and Hydrochoerus (Rodentia), Meles, Lutra and Hyaena (Carnivora), Tapirus (Perissodactyla), Tragulus and Giraffa (Artiodactyla). „The Bulletin of zoological nomenclature”. 55 (1), s. 64–71, 1998. (ang.). 
  3. ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier. Mammalogie. Mémoire sur une nouvelle division des Mammifères, et sur les principes qui doivent servir de base dans cette sorte de travail, lu à la société d’Histoire naturelle, le premier floréal de l’an troisième. „Magasin Encyclopédique”. 2, s. 187, 1795. (fr.). 
  4. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 59. (fr.).
  5. ↑ J.E. Gray. Revision of the genera and species of Mustelidae contained in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 140, 1864. (ang.). 
  6. ↑ Н.Ф. Кащенко. Meledes subgenus novum. „Записки Фiзико-математические вiддiлу Украiнськоi Академiи Наук”. 4, s. 21, 1925. (ros. • łac.). 
  7. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 158. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. ↑ PWN: jaźwiec – Słownik języka polskiego PWN. .
  9. ↑ Aleksander Brückner: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1927. Cytat: turecka nazwa zamiast rodzimej, p.jaźwiec, już w 16. w. w Wielkopolsce obiegająca; Ruś pisze je barsuk; tur. borsuk.
  10. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 450. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  11. ↑ a b c d e S. Larivière & A.P. Jennings: Family Mustelidae (Weasels and relatives). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 622–624. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  12. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Meles. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) . Johns Hopkins University Press, 2005. .
  13. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 684. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 408.
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 666.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 276.
  17. ↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 172. (ang.).
  18. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) . American Society of Mammalogists. . (ang.).
  19. ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. . (ang.).
  20. ↑ J.S. Zijlstra, Meles Brisson, 1762, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 (ang.).
  21. ↑ P. Teilhard de Chardin. The fossils from locality 18, near Peking. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 124, s. 1−100, 1940. (ang.). 
  22. ↑ Q. Jiangzuo, J. Liu, J. Wagner & J. Chen. Taxonomical revision of „Arctonyx” fossil remains from the Liucheng Gigantopithecus Cave (South China) by means of morphotype and morphometrics, and a review of Late Pliocene and Early Pleistocene Meles fossil records in China. „Palaeoworld”. 27 (2), s. 289, 2018. DOI: 10.1016/j.palwor.2017.12.001. (ang.). 
  23. ↑ W. Pei. Carnivora, Proboscidea and Rodentia from Liucheng Gigantopithecus cave and other caves in Guangxi. „Memoirs of Institute of Vertebrate Palaeontology and Palaeoanthropology Academia Sinica”. 18, s. 16, 1987. 
  24. ↑ T. Shikama. The Kuzuü ossuaries. Geological and palaeontological studies of the limestone fissure deposits, in Kuzuü, Totigi Prefecture. „Science Reports of the Tohoku Imperial University”. 2nd series. 23, s. 152, 1949. 
  25. ↑ Z. Qiu, T. Deng & B. Wang. Early Pleistocene mammalian fauna from Longdan, Dongxiang, Gansu, China. „Palaeontologia Sinica”. 191, s. 61, 2004. 
  26. ↑ J. Viret. Meles thorali n. sp. du loess villafranchien de Saint-Vallier (Drôme). „Eclogae geologicae Helvetiae”. 43, s. 274–287, 1951. (fr.). 

Bibliografia