Dolores Ibárruri

W tym artykule porozmawiamy o Dolores Ibárruri, temacie, który był obecny przez całą historię i który nadal jest aktualny w dzisiejszym społeczeństwie. Dolores Ibárruri wzbudził duże zainteresowanie i debatę, zarówno w środowisku akademickim, jak i w opinii publicznej, ze względu na jego wpływ na różne aspekty życia codziennego. Z biegiem czasu Dolores Ibárruri stał się przedmiotem studiów, badań i refleksji, które przyczyniły się do poszerzenia naszego zrozumienia tego tematu. W tym sensie zajmiemy się różnymi perspektywami i podejściami, aby lepiej zrozumieć dzisiejsze znaczenie i znaczenie Dolores Ibárruri.

Dolores Ibárruri Gómez
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1895
Gallarta

Data i miejsce śmierci

12 listopada 1989
Madryt

I sekretarz Komunistycznej Partii Hiszpanii
Okres

od 1942
do 1960

Poprzednik

José Díaz Ramos

Następca

Santiago Carrillo

podpis
Odznaczenia
Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Wielka Wstęga Orderu Zasługi PRL Order „Zwycięstwo Socjalizmu”
Leninowska Nagroda Pokoju
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Dolores Ibárruri Gómez (znana pod pseudonimem La Pasionaria; ur. 9 grudnia 1895 w Gallarta, zm. 12 listopada 1989 w Madrycie) – hiszpańska polityczka baskijskiego pochodzenia, również obywatelka ZSRR, współorganizatorka, długoletnia pierwsza sekretarz, a następnie przewodnicząca Komunistycznej Partii Hiszpanii, członkini parlamentu. Autorka używanego przez antyfaszystów zawołania ¡No pasarán![1][2].

Życiorys

Urodzona jako jedno z siedmiu dzieci w górniczej rodzinie baskijskiej[3] mieszkającej w mieście Gallarta w Kraju Basków[4]. W młodości chciała być nauczycielką, ale względu na złą sytuację materialną nie odebrała w młodości należytego wykształcenia i w związku z tym uczyła się samodzielnie[3]. W dzieciństwie była żarliwą katoliczką i należała do jezuickiej wspólnoty czcicieli Serca Chrystusowego. Od najmłodszych lat była wyczulona na społeczną krzywdę i dlatego zaangażowała się w działalność ruchu socjalistycznego. W 1916, w wieku 20 lat, poślubiła działacza Juliána Ruiza (górnik z Asturii[5]) i rok później wraz z nim wzięła udział w strajku generalnym, a wkrótce potem zaczęła pisać w socjalistycznej prasie, m.in. w górniczej gazetce El Minero Vizcaíno[3].

Zrezygnowała z wiary katolickiej, w której była wychowywana, na rzecz marksizmu[5] i zapisała się do Komunistycznej Partii Hiszpanii (Partido Comunista de España-PCE), wchodząc do grona jej założycieli. Przez całe lata 20. XX wieku, wspierała męża w jego działalności partyjnej i sama zaczynała się w nią angażować, stając się jedną z nielicznych kobiet w szeregach komunistów. Była zagorzałą zwolenniczką równości praw kobiet i mężczyzn. W tym okresie przyjęła również pseudonim, pod którym poznał ją cały świat: La Pasionaria[3] – młoda działaczka podpisywała tak artykuły inspirowane dziełami Karola Marksa.

W następnych latach pięła się po szczeblach partyjnej hierarchii dzięki swojej publicystyce. Wraz z nadejściem Drugiej Republiki Ibárruri w 1931 roku została wybrana do komitetu centralnego partii i przeniosła się do Madrytu, gdzie została także redaktorką w lewicowej gazecie Mundo Obrero. Działała na rzecz równouprawnienia kobiet[3], w 1933 r. brała udział, jako delegatka Partido Comunista de España, w obradach Międzynarodówki Komunistycznej w Moskwie. Upadek prawicowej dyktatury Primo de Rivery, ucieczkę króla Alfonsa XIII i proklamację republiki przyjęła z entuzjazmem, ale szybko stała się jej przeciwniczką, zgodnie z linią partii. Kilkakrotnie aresztowana za działalność komunistyczną. Dwa razy została wybrana do parlamentu w Madrycie[5]. W lutym 1936 roku została wybrana (z ramienia Frontu Ludowego) do hiszpańskiego parlamentu w Asturii[3].

Cały świat usłyszał o niej w czasie hiszpańskiej wojny domowej. La Pasionaria była zaciekłą obrończynią Republiki, wiece z jej udziałem przyciągały tysiące słuchaczy, w dużej mierze kobiet. Właśnie w czasie jednego z takich wieców, w Madrycie, padło hasło ¡No pasarán! – Nie przejdą!, a po nim zdanie Mejor morir de pie que vivir de rodillas! – Lepiej umierać stojąc, niż żyć na klęczkach![6]. W tym okresie pozostawała zawsze w dogmatycznym skrzydle partii, popierała wykluczanie rzekomych kontrrewolucjonistów i nie protestowała przeciwko likwidowaniu lewicowych działaczy przeciwnych bolszewickiemu terrorowi. Jednocześnie nie miała wpływu na politykę PCE w czasie wojny domowej, gdyż decydowali o niej wysłannicy Stalina z Kominternu[3].

Po upadku Republiki w 1939 roku Dolores Ibárruri przedostała się do ZSRR, gdzie kontynuowała działalność polityczną[5]. Po zawarciu paktu Ribbentropp-Mołotow poparła jego zapisy i współpracę z hitlerowskimi Niemcami. Entuzjastycznie poparła inwazję na Polskę.[7] W 1942 mianowana pierwszym sekretarzem Partido Comunista de España, funkcję tę piastowała aż do roku 1960, przez cały czas pozostając na emigracji. W 1956 r. nie podważała słuszności interwencji na Węgrzech. Po 1960 r. została honorową przewodniczącą partii. Cztery lata później nie sprzeciwiała się usunięciu z partii intelektualistów Jorge Sempruna i Fernando Claudina, dopiero w 1968 r. skrytykowała interwencję w Czechosłowacji[3]. Przebywając na emigracji przyjęła radzieckie obywatelstwo, odebrała również wiele wyróżnień (m.in. doktorat honoris causa Uniwersytetu Moskiewskiego czy Order Lenina). Łącznie spędziła w ZSRR 35 lat[3].

Śmierć generała Francisco Franco (1975) umożliwiła jej powrót do kraju w 1977 roku[5]. Mimo zaawansowanego wieku kontynuowała działalność polityczną. W pierwszych demokratycznych wyborach z 1977 roku ponownie wybrana do parlamentu[3], funkcję przewodniczącej Partido Comunista de España pełniła aż do śmierci. Pod jej wodzą partia dokonała reformy programowej, będąc pierwszym komunistycznym ugrupowaniem w Europie, który ze swojego programu wykreślił elementy leninizmu, uniezależniając się od ZSRR.

Życie prywatne

Od 1916 r. żona górnika i socjalisty Juliána Ruiza, który wprowadził ją w lewicową ideologię. Za to małżeństwo została potępiona przez rodziców, gdyż jej mąż był ateistą. Miała sześcioro dzieci, z których cztery córki zmarły we wczesnym dzieciństwie. Dwoje pozostałych dzieci od 1935 r. uczyło się w radzieckiej szkole. Jedyny syn Rubén jako żołnierz Armii Czerwonej poległ w 1942 roku w bitwie pod Stalingradem[3].

Przypisy

  1. ↑ Ibárruri Gómez Dolores, Encyklopedia PWN , Wydawnictwo Naukowe PWN .
  2. ↑ Praca zbiorowa, Wojna narodowo rewolucyjna w Hiszpanii 1936–1939, s. 173.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Dolores Ibárruri pierwsza zawołała: 'No pasarán!'. Przez całe życie była donośnym głosem feministycznej i komunistycznej rewolucji , wyborcza.pl (pol.).
  4. ↑ Gallarta (Bodovalle). euskara.euskadi.net. .. Vintage and modern photograph of the town. 2004: Eusko Jaurlaritza – Gobierno Vasco.
  5. ↑ a b c d e Palmer 1998 ↓, s. 192.
  6. ↑ Wyszczelski 1986 ↓, s. 26.
  7. ↑ w roku 1940 pisała m.in. "„Żaden świadomy robotnik nie podniesie ręki w obronie reakcyjnej Polski. Proletariusze wszystkich krajów witają z entuzjazmem wyzwoleńczą akcję Armii Czerwonej na dawnych terenach obszarniczej Polski”, oraz "“socjaldemokraci na służbie wielkiego kapitału ośmielają się nazywać państwo polskie demokratycznym, podczas gdy naprawdę było więzieniem narodów, gdzie robotnik nie miał prawa do swobodnego organizowania się, a polski proletariat i inne uciskane ludy prowadziły niewolniczą egzystencję. Ogłosili solidarność z władcami reakcyjnej Polski, która zniknęła bez honoru i chwały, bo polscy właściciele ziemscy, sprzedajni pułkownicy, którzy tworzyli rząd i którzy nie reprezentowali woli narodu polskiego - który nie miał ani prawa głosu – służyli interesom bankierów i wielkich kapitalistów Londynu i Paryża", cytaty za Manuel P. Villatoro, Así apoyó La Pasionaria la invasión de Polonia por Hitler y Stalin en la Segunda Guerra Mundial, ABC 12.11.2019

Bibliografia