Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje

Dziś chcemy zagłębić się w fascynujący świat Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje. Temat ten jest niewątpliwie jednym z najważniejszych i aktualnych dzisiaj, ponieważ Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje ma znaczący wpływ na różne obszary naszego życia. Od wpływu na społeczeństwo, kulturę, politykę i gospodarkę po znaczenie w naszym życiu osobistym i zawodowym, Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje odgrywa kluczową rolę w sposobie, w jaki rozumiemy otaczający nas świat i konfrontujemy się z nim. W tym artykule zbadamy różne aspekty i wymiary Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje, badając jego wpływ i znaczenie w różnych kontekstach. Mamy nadzieję, że ta eksploracja umożliwi nam głębsze i pełniejsze zrozumienie Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje, a także większe uznanie dla jego znaczenia w naszym życiu.

Tradycja wyrobu drewnianych zabawek dla dzieci z regionu Hrvatsko Zagorje[a]
Niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO
Ilustracja
Drewniany koń oraz ptaszek na kółkach na ekspozycji w Muzeum Etnograficznym(inne języki) w Zagrzebiu (2009)
Państwo

 Chorwacja

Typ

niematerialne dziedzictwo kulturowe

Numer ref.

00233

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2009
na 4. sesji

brak współrzędnych
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Drewniane zabawki z regionu Hrvatsko zagorje (chorw. Drvene igračke Hrvatskog zagorja) – tradycyjne drewniane zabawki, wykonywane ręcznie od XIX wieku w regionie Hrvatsko zagorje na północy Chorwacji.

W 2009 roku tradycję wyrobu drewnianych zabawek dla dzieci z regionu Hrvatsko zagorje (ang. Traditional manufacturing of children’s wooden toys in Hrvatsko Zagorje[1][2]) wpisano na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO[3].

Charakterystyka

Żupania krapińsko-zagorska na mapie Chorwacji

Produkcja drewnianych zabawek rozpoczęła się w XIX wieku w kilku wioskach położonych wzdłuż szlaku pielgrzymkowego do sanktuarium Matki Boskiej Śnieżnej w Mariji Bistricy w północnej Chorwacji i trwa do dnia dzisiejszego[4][3]. Współcześnie głównymi ośrodkami ich wytwarzania są wsie Laz Stubički, Laz Bistrički, Tugonica, Gornja Stubica, Turnišće oraz Marija Bistrica w południowo-wschodniej części żupanii krapińsko-zagorskiej[1][4].

Początkowo tworzone były proste zabawki trzcinowe (chorw. žveglice)[1]. Z czasem produkcja zabawek drewnianych wyraźnie ewoluowała, obejmując w szczytowym okresie nawet 120 różnych wzorów[1]. Do ich wyrobu używane jest miękkie drewno wierzbowe, świerkowe, bukowe i klonowe pozyskiwane z okolicznych lasów[3]. Ścinaniem drzew i suszeniem drewna, a następnie jego rzeźbieniem za pomocą szablonów i tradycyjnych narzędzi w celu stworzenia zabawki o pożądanym kształcie zajmują się mężczyźni, miejscowi snycerze[1][2]. Kobiety z kolei odpowiadają za pomalowanie i ozdobienie zabawki, głównie motywami roślinnymi i geometrycznymi, a wiodącymi kolorami zastosowanych farb są czerwony, żółty, niebieski[1] i biały[4]. Z racji ręcznego wykonywania nie ma dwóch takich samych zabawek[4]. Wiedza o ich wytwarzaniu przekazywana jest w rodzinach z pokolenia na pokolenie[4].

Współcześnie wytwarzanych jest ok. 50 motywów zabawek[1]. Należą do nich m.in. gwizdki i fujarki, koniki i ptaszki na kółkach, wizerunki innych zwierząt, w tym gospodarskich czy zaprzęgniętych do wozów, wirujący tancerze, karuzele, a także mebelki do domów dla lalek[1]. Produkuje się także drewniane instrumenty muzyczne dla dzieci, np. chorwackie tanburice, celem wsparcia edukacji muzycznej dzieci wiejskich[2][3]. Oprócz tradycyjnych wzorów, pojawiły się również motywy odzwierciedlające zmiany zachodzące we współczesnym świecie – modele samochodzików, ciężarówek, pociągów, samolotów czy rakiet[2][3][4].

Zabawki sprzedawane są jako pamiątka na targach, na odpustach parafialnych oraz podczas uroczystości religijnych, głównie w sanktuarium maryjnym we wsi Marija Bistrica[4]. W muzeach odbywają się wystawy oraz warsztaty edukacyjne, podczas których prezentowane i promowane jest to dziedzictwo[1].

Niegdyś podobne zabawki na terenie Chorwacji wytwarzane były również we wsiach Vidovec koło Varaždinu oraz Zelovo w Dalmatinskiej zagorze, z czasem jednak produkcja w tych miejscowościach wygasła, a Hrvatsko zagorje pozostało ostatnim regionem ich wyrobu na terenie kraju[1]. Tradycja wpisana jest do Rejestru Dóbr Kultury Republiki Chorwacji (chorw. Registar kulturnih dobara Republike Hrvatske) – nr rej. Z-3357[1][5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Traditional manufacturing of children’s wooden toys in Hrvatsko Zagorje – Nomination form , ich.unesco.org (ang.).
  2. ↑ a b c d Traditional manufacturing of children’s wooden toys in Hrvatsko Zagorje , ich.unesco.org (ang.).
  3. ↑ a b c d e Polski Komitet ds. UNESCO, Chorwacja , www.unesco.pl (pol.).
  4. ↑ a b c d e f g Drewniane zabawki i pierniki , Visit Zagorje, 22 listopada 2019 (pol.).
  5. ↑ Umijeće izrade tradicijskih dječjih igračaka s područja Hrvatskog zagorja , Registar Kulturnih Dobara (chorw.).