Eugeniusz Budzyński

W obszarze Eugeniusz Budzyński na przestrzeni lat powstały liczne badania, dyskusje i debaty. Od momentu powstania Eugeniusz Budzyński jest przedmiotem zainteresowania nie tylko na poziomie akademickim, ale także w ogóle w społeczeństwie. Jego wpływ był taki, że przeniknął różne aspekty życia codziennego, od kultury, polityki, gospodarki po technologię. W tym artykule dokładnie zbadamy znaczenie Eugeniusz Budzyński, jego implikacje i wpływ na dzisiejszy świat. Od jego początków do chwili obecnej przeanalizujemy jego ewolucję i rolę we współczesnym społeczeństwie.

Eugeniusz Budzyński
Ilustracja
Eugeniusz Budzyński w latach 30.
major lekarz major lekarz
Data i miejsce urodzenia

14 stycznia 1893
Kobiela, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

16–19 kwietnia 1940
Katyń, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1939–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Eugeniusz Sylwester Budzyński (ur. 14 stycznia 1893 w Kobieli[1], zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski lekarz balneolog, neurolog, internista, major Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys

Syn Eugeniusza i Leokadii z Łapinkiewiczów[3]. Miał braci Stanisława i Kazimierza oraz siostrę Marię. Ukończył Męskie Gimnazjum Rządowe w Kielcach[4]. Studiował medycynę na Uniwersytecie Jurijewskim w Tartu, uzyskując dyplom lekarza w 1917 roku. Podczas studiów należał do organizacji „Polonia” i korporacji akademickiej „Lechicja”[4]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był ordynatorem szpitali polowych nr 15, 102 i 903[5].

Od 1922 do 1928 ordynator w Szpitalu Kolejowym w Wilnie na „Wilczej Łapie”, był też lekarzem Kasy Chorych. W 1924 roku na Uniwersytecie Warszawskim uzyskał tytuł doktora medycyny.

Od 1928 roku lekarz uzdrowiskowy, a od 1930 roku lekarz naczelny[6] w Państwowym Zakładzie Zdrojowym w Busku-Zdroju. Publikował na temat właściwości leczniczych wód mineralnych w polskich uzdrowiskach[7][8][9][10]. W 1929 roku, opodal sanatorium Marconi, dr Budzyński wybudował według projektu warszawskiego architekta Brunona Zborowskiego pensjonat „Sanato”. Zatrzymywało się w nim na kurację wiele znanych osób, m.in. Ludwik Solski, który w 1932 roku zadedykował małżeństwu Budzyńskich jeden ze swoich wierszy.

W 1937 roku został mianowany przez Ministra Opieki Społecznej członkiem Państwowej Rady do Spraw Uzdrowisk[6].

Po wybuchu II wojny światowej zmobilizowany, zgłosił się do jednostki w Tarnowie. Awansowany do stopnia majora, został komendantem szpitala polowego. Pod Lwowem dostał się do niewoli sowieckiej. Przewieziono go do obozu jenieckiego w Kozielsku[6]. W grudniu 1939 roku jego nazwisko znajdowało się na liście tego obozu[11]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 roku przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[11] – lista wywózkowa 029/1[6] z 13 kwietnia 1940 roku[11]. Między 16 a 19 kwietnia 1940 roku został zamordowany w lesie katyńskim[11] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[12][13]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[14][15]. W 1943 roku jego ciało zostało zidentyfikowane w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[16] pod numerem 1863[17][6][18][19] (raport dzienny z 13 maja 1943[11]) – dosł. określony jako Budziński Eugeniusz, a przy zwłokach odnaleziono: książkę oficerską, listy i karty pocztowe, medalik z łańcuszkiem[20], telegram w języku rosyjskim, kartę szczep. oraz wizytówki[21]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01863[20].

Życie prywatne

Był żonaty z Ireną z Foltańskich[1], nauczycielką historii, z którą miał syna Witolda (zm. 1950)[4].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[23][24][25]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[26][27][28].

Jego nazwisko jest wyryte na ścianie kaplicy Katyńskiej katedry polowej Wojska Polskiego w Warszawie, pośród innych nazwisk zidentyfikowanych oficerów WP i polskich policjantów zamordowanych przez Sowietów wiosną 1940 roku[29].

Jest jednym z 305 lekarzy pochowanych na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu i upamiętnia go tabliczka epitafijna nr 353[30].

13 kwietnia 2016 roku, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w ogrodzie Pałacu Prezydenckiego został zasadzony Dąb Pamięci poświęconego wszystkim Ofiarom Zbrodni Katyńskiej, certyfikat z numerem 1[31][32][33].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 83.
  2. ↑ Tarczyński i in. 2000 ↓, s. 263.
  3. ↑ Łoza S: Czy wiesz kto to jest? Tom 1. Główna Ksiȩg. Wojskowa, 1938, s. 83.
  4. ↑ a b c Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej.. Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 1997, s. 43-44. ISBN 83-85842-22-5.
  5. ↑ Tarczyński M. i inni, Katyń, Księga Cmentarna, Warszawa 2000, s. 59.
  6. ↑ a b c d e f Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 60.
  7. ↑ Budzyński E. Badania naukowe wód mineralnych polskich zdrojowisk ze szczególnym uwzględnieniem zdrojowisk państwowych. „Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Balneologicznego”. 12, s. 197-209, 1933. 
  8. ↑ Budzyński E. Busko-Zdrój. „Nowiny Lekarskie”. 41 (13), s. 502, 1929. 
  9. ↑ Budzyński E. Państwowy Zakład Zdrojowy w Busku – ziemi kieleckiej. „Medycyna i Przyroda”. 3 (5), s. 32, 1939. 
  10. ↑ Budzyński E. Wytyczne dla dalszego rozwoju Buska w związku z wartością leczniczą jego wód. „Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Balneologicznego”. 14, s. 266-274, 1935. 
  11. ↑ a b c d e Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 189.
  12. ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl , polskieradio.pl (pol.).
  13. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
  14. ↑ Historia Zbrodni Katynskiej (pol.).
  15. ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia , www.polskieradio.pl (pol.).
  16. ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” .
  17. ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 217 (niem.).
  18. ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. .
  19. ↑ Rozstrzelani w Katyniu: alfabetyczny spis 4410 jeńców polskich z Kozielska rozstrzelanych w kwietniu-maju 1940, według źródeł sowieckich, polskich i niemieckich. Ośrodek KARTA, 1995
  20. ↑ a b Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 204, ISBN 83-89986-91-4 (pol.).
  21. ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (43 (329)), pbc.uw.edu.pl, 23 października 1948, s. 3 (pol.).
  22. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .
  23. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. , web.archive.org, s. 11 (pol.).
  24. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  25. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem , edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 (pol.).
  26. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” , prezydent.pl (pol.).
  27. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie , policja.pl, s. 1-4 (pol.).
  28. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. .
  29. ↑ Katedra Polowa Wojska Polskiego w Warszawie. .
  30. ↑ Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu , www.oil.org.pl .
  31. ↑ Dąb pamięci w ogrodach Pałacu Prezydeckiego - Polska Prowincja Zakonu Pijarów , pijarzy.pl .
  32. ↑ Katyń… Ocalić od zapomnienia. , katyn-pamietam.pl .
  33. ↑ Obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej , dzieje.pl .

Bibliografia