Fafernuchy

W artykule zostanie poruszona kwestia Fafernuchy, która ma ogromne znaczenie w różnych obszarach społeczeństwa. Fafernuchy jest przedmiotem badań i zainteresowań od wielu lat, a jego aktualność pozostaje aktualna także dzisiaj. Na przestrzeni dziejów Fafernuchy odgrywał kluczową rolę w życiu ludzi, czy to na poziomie osobistym, zawodowym czy akademickim. W tym artykule staramy się pogłębić wiedzę i zrozumienie Fafernuchy, badając jego różne aspekty i możliwe implikacje dla współczesnego społeczeństwa. Poprzez szczegółową i wyczerpującą analizę będziemy starali się rzucić światło na ważne aspekty związane z Fafernuchy, aby zapewnić czytelnikowi wszechstronną i wzbogacającą wizję.

Fafernuchy z kurpiowskiej Puszczy Zielonej
Fafernuchy z kurpiowskiej Puszczy Białej

Fafernuchy – rodzaj ciasteczek charakterystycznych dla regionu kurpiowskiego Puszczy Zielonej[1] i Puszczy Białej[2], dawniej występujących także na Mazurach[3].

Wygląd

Kształt podłużny, przypominający kopytka, średnio mają około 3 cm długości. Z zewnątrz wybarwione na złocisto lub ciemnobrązowo, jaśniejsze w przekroju[4].

Historia

Nazwa wypieku pochodzi z języka niemieckiego: Pfeffer (pieprz), Nüsse (orzechy), czyli „twarde jak orzech ciasteczka z pieprzem”[1].

Ciasto wyrabiano z mąki żytniej lub pszennej z dodatkiem utartej marchwi, miodu, pieprzu i soli. Z ciasta robiono wałki, które krojono na kawałki jak kopytka, następnie układano je na blasze, potem pieczono w piecu chlebowym. Dawniej fafernuchy pieczono bez cukru, a słodzikiem był odwar z buraka pastewnego lub pasternaku. Po wyjęciu z pieca były zanurzane w miodzie[1]. W Puszczy Białej dodawano do fafernuchów cynamon. Maria Żywirska wspominała, że w Puszczy Białej do masy dodawano kilka całych jaj i wodę. Według tradycyjnej receptury fafernuchy przygotowywane są bez spulchniaczy i mogą być długo przechowywane jak pierniki[3].

Ciastka są wypiekane zwyczajowo na święto Trzech Króli[3]. Adam Chętnik nazywał ciastka nowolatkami, bo były pieczone na Nowy Rok[5]. Przygotowuje się je często na różne uroczystości, jak festyny, kiermasze, wystawy lub targi. Są dostępne w ofercie kurpiowskich piekarni[3].

Wypieki miały zastosowanie w grze zwanej cetno i licho. W zabawie brały udział dwie osoby[3]. Jedna z nich chowała w dłoni trochę ciastek, druga zaś musiała odgadnąć, czy liczba fafernuchów jest parzysta (cetno), czy nieparzysta (licho)[6]. W przypadku błędnej odpowiedzi ciastka zabierał współzawodnik, prawidłowej – zgadujący[2].

W 2010 fafernuchy zostały wpisane na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c Iwona Choroszewska-Zyśk (red.), Encyklopedia kurpiowska. Fakty i ciekawostki, Ostrołęka: Związek Kurpiów, 2021, ISBN 978-83-963465-0-6, OCLC 1334037878 .
  2. ↑ a b Rey smakuje tradycyjnej kuchni kurpiowskiej . .
  3. ↑ a b c d e Fafernuchy | Mazowiecki Szlak Tradycji , www.mazowieckiszlaktradycji.com .
  4. ↑ a b Fafernuchy – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Portal Gov.pl , Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (pol.).
  5. ↑ Adam Chętnik, Kalendarzyk zwyczajów dorocznych, obrzędów i niektórych wierzeń ludu kurpiowskiego, Nakładem Muzeum Kurpiowskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Nowogrodzie, 1934 .
  6. ↑ Adam Chętnik, Pożywienie Kurpiów. Jadło i napoje zwykłe, obrzędowe i głodowe, Polska Akademia Umiejętności, 1936 .