Gerrit Achterberg

Wygląd przypnij ukryj Gerrit Achterberg


Data i miejsce urodzenia	20 maja 1905 Langbroek (Wijk bij Duurstede)
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 1962 Leusden (Holandia)
Narodowość	holenderska
Język	niderlandzki
Dziedzina sztuki	sonet, oda, poemat

Gerrit Achterberg (ur. 20 maja 1905 w Langbroek, 17 stycznia 1962 w Leusden) – poeta holenderski. Związany z dwoma czasopismami literackimi: Opwaartsche Wegen (1923-1940) i Criterium (1940-1949).

Życiorys

Urodził się w rodzinie chłopskiej wyznania kalwińskiego. W latach 1927-1933 był nauczycielem. Później zmieniał kilkakrotnie pracę z powodów zaburzeń psychicznych. 1938-1944 poddany przymusowo leczeniu psychiatrycznemu w związku ze skutkami jego patologicznej agresywności. Przyczyną poddania go leczeniu było zamordowanie w 1937 kobiety, u której wynajmował pokój. Postrzelił wówczas także jej 16-letnią córkę, a cała sprawa miała podtekst erotyczny. Skazany na 1,5 roku pozbawienia wolności. Wkrótce po wojnie (1946) wziął ślub. W tym okresie utrzymywał się jedynie ze zdobywanych z trudem prac zleconych. Do końca roku 1955 był objęty nadzorem sądowym. Pomimo tego otrzymał wówczas zamówienie rządowe na napisanie tomu wierszy. Dramatyczne losy pisarza powoli zmieniały recepcję jego utworów, a jednocześnie były silnym impulsem i inspiracją dalszej twórczości.

Wybrane utwory (chronologicznie)

1925 – De zangen van twee twintigers
1931 – Afvaart (Odpłynięcie)
1939 – Eiland der ziel (Wyspa duszy)
1940 – Dead end (Ślepa uliczka)
1941
- Osmose (Osmoza)
- Thebe (Teby)
1943
- Huis (Dom)
- Reiziger doet Golgotha (Podróżny zalicza Golgotę)
1944
- Eurydice (Eurydyka)
- Morendo (Zamierająco )
- Sintels (Żużel)
- Meisje (Dziewczyna)
- Kleine kaballistiek voor kinderen (Krótka kabalistyka dla dzieci)
- Schaaatsenrijder (Łyżwiarz)
1945 – Limiet (Granica)
1946
- Cryptogamen
- Energie (Energia)
- Existentie (Egzystencja)
- Radar (Radar)
- Sphinx (Sfinks)
- Stof (Substancja)
1947
- Doornroosje (Śpiąca królewna)
- En Jezus schreef in 't zand (A Jezus napisał na piasku)
1949
- Hoonte
- Sneeuwwitje (Królewna Śnieżka)
1950
- Mascotte (Maskotka)
- Woord (Słowo)
1953
- Ballade van de gasfitter (Ballada o monterze instalacji gazowych)
- Cenotaaph (Cenotaf)
- Ode aan Den Haag (Oda do Hagi)
1954 – Autodroom (Tor wyścigowy)
1957 – Spel van de wilde jacht (Gra o dzikich łowach)
1961 – Vergeetboek

pośmiertnie:

1963 – Verzamalde gedichten (Wiersze zebrane)
1969 – Blauwzuur (Kwas pruski)
1980 – Achtergebleven gedichten (Wiersze pozostawione)

Bibliografia

Literatura niderlandzka, tj. flamandzka i holenderska. W: Andrzej Dąbrówka: Słownik pisarzy niderlandzkiego obszaru kulturowego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1999, s. 30-32. ISBN 83-214-1132-0.
Wpis w Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. . (niderl.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

Encyklopedia internetowa: