Gołąbek przyjemny

W tym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Gołąbek przyjemny. Poznamy jego historię, zastosowania i znaczenie we współczesnym społeczeństwie. Gołąbek przyjemny był przez lata przedmiotem debat i badań i ważne jest, aby zrozumieć jego wpływ w różnych obszarach, od technologii po kulturę. W tym artykule zbadamy różne aspekty Gołąbek przyjemny i odkryjemy jego złożoność, aby zapewnić pełne i wnikliwe spojrzenie na ten fascynujący temat.

Gołąbek przyjemny
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

gołąbek

Gatunek

gołąbek przyjemny

Nazwa systematyczna
Russula amoenolens Romagn.
Contribution a l’Etude de Quelques Aspergilles 21: 111 (1952)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie
Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek przyjemny (Russula amoenolens Romagn.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1952 r. Henri Charles Louis Romagnesi i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1991 r. Pochodzi od jego przyjemnego zapachu[2].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3,5– 6 cm, kształt początkowo wypukły, później przechodzący w szeroko wypukły lub płaski, czasem na środku nieco wklęsły. Powierzchnia w stanie świeżym lepka, jasno lub ciemno żółtawobrązowa lub szarawobrązowy[3], czasami z oliwkowym odcieniem na środku, brzeg jaśniejszy, ale spotykane są także okazy o barwie kości słoniowej. Brzeg ostry, karbowano-gruzełkowaty. Skórka gładka, czasami delikatnie promieniście prążkowana, dająca się ściągnąć do połowy średnicy kapelusza[4].

Blaszki

Dosyć gęste, cienkie, czasami rozwidlone, czasami z blaszeczkami, o szerokości do 5 mm, przy brzegu kapelusza ostre, początkowo białokremowe lub z szarawym odcieniem, u starych okazów ciemniejsze, często brązowawo plamiste z gęstymi zmarszczkami[4]

Trzon

Wysokość 3–4,5 cm, grubość 0,9–1,5 cm, niemal walcowaty, nieco tylko szerszy dołem, początkowo pełny, ale szybko staje się komorowaty. Powierzchnia gładka, biała, w stanie świeżym błyszcząca[4].

Miąższ

Kruchy, dość gruby, początkowo biały, potem pod skórką żółtawy lub nieco brązowawy. Zapach przyjemny, podobny do zapachu wiśni, migdałów lub benzaldehydu, smak początkowo gorzki, potem cierpki, a nawet palący[4].

Reakcje chemiczne

KOH na powierzchni kapelusza od ujemnej do lekko pomarańczowej. FeSO4 na powierzchni trzonu – brak zmiany barwy[3]. Cystydy w sulfowanilinie czerniejące[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 38–55 × 6,5–10 µm. Bazydiospory 7–8,5(–9) × 5–6,7 µm, elipsoidalne, brodawkowato-kolczaste z nielicznymi i krótkimi łączącymi je grzbietami, brodawki ostre i tępe o wysokości do 0,75 µm, liczne i amyloidalne. Cystydy 60–115 × 6,5–9 µm z kończykiem. Głęboko pod skórką liczne strzępki mleczne[4].

Gatunki podobne

Od podobnego gołąbka grzebieniastego (Russula pectinata) gołąbek przyjemny odróżnia się bardziej owalnymi zarodnikami i barwą (g. grzebieniasty jest szarożółty do orzechowego). Gołąbek piekący (Russula sororia) odróżnia się bardziej kulistymi zarodnikami, kapeluszem o barwie od ciemnoochrowej lub sepiowej do brązowoszarej i silniejszym prążkowaniem kapelusza[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji, Australii i na Nowej Zelandii. Najwięcej stanowisk podano w Europie i jest tu szeroko rozprzestrzeniony[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył pięć stanowisk[2], w późniejszych latach podano następne[6]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status gatunku rzadkiego – potencjalnie zagrożonego z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].

Naziemny grzyb mykoryzowy, występujący w lasach iglastych i liściastych, w parkach, przy drogach, zwłaszcza pod bukami i dębami[2], ale tworzy symbiozę z wieloma gatunkami drzew i często spotykany jest na trawiastych obszarach leśnych[3]. Owocniki tworzy zwykle od lipca do października[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum (ang.).
  2. ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 596, ISBN 83-89648-09-1.
  3. ↑ a b c Michael Kuo, Russula amoenolens Romagn. , MushroomExpert (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 56, ISBN 83-01-09137-1.
  5. ↑ Występowanie Russula amoenolens na świecie (mapa) , gbif.org (ang.).
  6. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej , grzyby.pl (pol.).
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 69, ISBN 83-89648-38-5.
  8. ↑ Aktualne stanowiska Russula amoenolens w Polsce , gbif.org (ang.).