Grobowiec tracki w Swesztari

W tym artykule zbadamy Grobowiec tracki w Swesztari z różnych perspektyw i przeanalizujemy jego wpływ na różne obszary społeczeństwa. Grobowiec tracki w Swesztari to temat, który w ostatnich latach wzbudził duże zainteresowanie i debatę, a jego znaczenie stale rośnie. Zagłębimy się w znaczenie Grobowiec tracki w Swesztari, jego historię, ewolucję w czasie oraz różne opinie i teorie, które istnieją na jego temat. Dodatkowo sprawdzimy, jak Grobowiec tracki w Swesztari wpłynął na kulturę, ekonomię, politykę i inne aspekty życia codziennego. Ten artykuł ma na celu przedstawienie pełnego i obiektywnego spojrzenia na Grobowiec tracki w Swesztari, aby czytelnicy mogli lepiej zrozumieć jego znaczenie i implikacje w dzisiejszym świecie.

Grobowiec tracki w Swesztari[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Bułgaria

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, III

Numer ref.

359

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1985
na 9. sesji

Położenie na mapie obwodu Razgrad
Mapa konturowa obwodu Razgrad, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Grobowiec tracki w Swesztari”
Położenie na mapie Bułgarii
Mapa konturowa Bułgarii, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Grobowiec tracki w Swesztari”
Ziemia43°44′42″N 26°45′59″E/43,745000 26,766389
Multimedia w Wikimedia Commons
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Grobowiec tracki w Swesztari (bułg. Свещарската гробница) – grobowiec wodza trackiego plemienia Getów, odkryty w 1982 roku w kurhanie w okolicach bułgarskiej wsi Swesztari w Obwodzie Razgrad. W 1985 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Grobowiec powstał najprawdopodobniej pod koniec IV lub na początku III wieku p.n.e. Składa się z przedsionka i trzech komór grobowych. Komory są pokryte sklepieniem kolebkowym, które to, w odróżnieniu od sklepień grobowców kurhanowych, miało być widoczne[1].

Rzeźby na ścianach

W środkowej komorze odkryto dwa kamienne łoża, na których spoczywały niegdyś ciała trackiego wodza i jego żony. Ściany komory pokryte są rzeźbami kariatyd, wskazującymi na wpływy sztuki hellenistycznej, jednak ich silne, uniesione ramiona oraz długie suknie mogą też dowodzić inspiracji wizerunkami trackiej bogini-matki.

Na jednej ze ścian odkryto także ślady starożytnego malowidła, przedstawiającego jeźdźca na koniu, który otrzymuje wieniec od żeńskiego bóstwa (bogini-matki?). Jeździec ma nad uchem barani róg. Taka ikonografia, tożsama z przedstawieniami Aleksandra Wielkiego, może sugerować, że getyckim władcą pochowanym w grobie jest Dromichaetes(inne języki)[1], który zasłynął z wzięcia Lizymacha do niewoli. Malowidła nie są ukończone, wskazując na przedwczesną śmierć władcy[1]. Dromichaetes mógł zginąć w walce podczas celtyckiego najazdu, ok. 279 p.n.e.[2].

Widok z zewnątrz

Kamienne łoże żony zostało dodane w późniejszym okresie; według hipotez, żoną Dromichaetesa mogła być córka Lizymacha[3].

Grobowiec został obrabowany w starożytności[1].

Tracki obrządek pogrzebowy

Herodot następująco opisuje tracki obrządek pogrzebowy arystokracji: "Pogrzeby bogaczów tak się odbywają: przez trzy dni wystawia się zwłoki, zarzyna wszelakie bydlęta ofiarne i ucztuje, opłakawszy wprzód zmarłego; potem zwłoki pali się lub grzebie. Po usypaniu mogiły urządzają wszelkiego rodzaju igrzyska, w których największe nagrody wyznacza się za pojedynek, stosownie do jego znaczenia"[4]. Trakowie rytualnie niszczyli dary składane do grobu, jak i rozczłonkowywali ciało zmarłego, co miało być odzwierciedleniem mitu o rozszarpaniu Orfeusza[5].

Grzebanym arystokratom towarzyszyły ich atrybuty, takie jak pierścienie, hełmy czy miecze, które miały im towarzyszyć w życiu pozagrobowym; często również, wraz z arystokratą grzebany był też jego koń[6]. Arystokratki zaś były chowane wraz z ozdobami i biżuterią[7]; u niektórych plemion istniał zwyczaj zabijania żony w ofierze nad grobem męża[6]. Stałym elementem wyposażenia grobowców była miejscowa ceramika[8]. Spotyka się zarówno pochówki ciałopalne, jak i szkieletowe[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Spier i in. 2024 ↓, s. 75.
  2. ↑ Delev, Peter (2000). "Lysimachus, the Getae, and Archaeology". The Classical Quarterly. New Series. 50 (2): 384–401. doi:10.1093/cq/50.2.384.
  3. ↑ Spier i in. 2024 ↓, s. 76.
  4. ↑ Herodot, Dzieje, V 8. Za: Wenedikow i Gerasimow 1978 ↓, s. 12
  5. ↑ Ignatowska 2025 ↓, s. 74.
  6. ↑ a b Wenedikow i Gerasimow 1978 ↓, s. 13.
  7. ↑ Spier i in. 2024 ↓, s. 197.
  8. ↑ a b Wenedikow i Gerasimow 1978 ↓, s. 12.

Bibliografia

  • Iwan Wenedikow, Todor Gerasimow: Sztuka tracka. T. 2. Warszawa: Arkady, 1978.
  • Bułgaria, seria: Przewodnik Pascala, Bielsko-Biała 2006, str. 341– 342
  • Jeffrey Spier, Timothy Potts, Sara Cole, Margarit Damyanov, Zosia Archibald, Christo Popov, Julia Tzetkova, Matthew Sears: Ancient Thrace and the Classical World: Treasures from Bulgaria, Romania, and Greece. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2024. ISBN 978-1-60606-940-0. (ang.).
  • Olga Ignatowska. Dolina Trackich Królów. „Archeologia Żywa”. 1 (95), s. 71-75, styczeń - marzec 2025. Wrocław: Instytut Badań Historycznych i Krajoznawczych. ISSN 1426-7055. 
Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Bułgarii

Kulturowe
Przyrodnicze

Bułgaria

  1. ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami