Helena Paderewska

Dziś Helena Paderewska to temat, który nabrał niezwykłego znaczenia w dzisiejszym społeczeństwie. Czy to ze względu na swój wpływ na kulturę popularną, wpływ na światową gospodarkę, czy też znaczenie w polu naukowym, Helena Paderewska stał się tematem zainteresowania szerokiego spektrum odbiorców. Wynika to po części z szybkości, z jaką wiadomości i informacje rozprzestrzeniają się w epoce cyfrowej, co pozwoliło Helena Paderewska zająć ważne miejsce w codziennych rozmowach. W tym artykule zbadamy różne wymiary Helena Paderewska i jego wpływ na nasze codzienne życie, a także możliwe konsekwencje, jakie może to mieć w przyszłości.

Helena Paderewska
Ilustracja
Data urodzenia

1856

Data i miejsce śmierci

16 stycznia 1934
Riond-Bosson

Małżonka premiera Rzeczypospolitej Polskiej
Okres

od 16 stycznia 1919
do 27 listopada 1919

Małżonek

Ignacy Jan Paderewski

Poprzednik

Zofia Moraczewska

Następca

Janina Skulska

Odznaczenia
Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)
Multimedia w Wikimedia Commons

Helena Maria Paderewska z domu Rosen, primo voto Górska[1] (ur. 1 sierpnia 1856[2], zm. 16 stycznia 1934 w Riond-Bosson) – polska działaczka społeczna, żona kompozytora i premiera Ignacego Jana Paderewskiego.

Pochodzenie i rodzina

Pochodziła z rodziny spolonizowanych inflanckich Niemców, rodziny baronów Rosen. Jej pierwszym mężem był skrzypek Władysław Górski (1846-1899)[3], z którym miała syna. Przez lata żyła w konkubinacie z przyszłym drugim mężem Ignacym Janem Paderewskim i opiekowała się Alfredem - jego sparaliżowanym synem z pierwszego małżeństwa z Antoniną Korsak. W 1895 r. podjęła starania w Warszawie o unieważnienie pierwszego małżeństwa z Górskim. Jej adwokaci podnieśli dwie przyczyny: brak zgody jej ojca na małżeństwo (była niepełnoletnia) oraz ślub w parafii, do której nie należało żadne z małżonków[4].

Kiedy próby unieważnienia małżeństwa powiodły się, 31 maja 1899[5] poślubiła wdowca Paderewskiego, który w okresie od 16 stycznia do 9 grudnia 1919 r. sprawował funkcję premiera II RP. Zgodnie z opinią wielu osób ówczesnej epoki Helena Paderewska wywierała duży wpływ na politykę męża[6].

Działalność społeczna

W okresie I wojny światowej organizowała pomoc dla ofiar wojny w Polsce, jak i dla żołnierzy Armii Polskiej we Francji[7]. Była inicjatorką powołania Polskiego Białego Krzyża i od 1919 r. była przewodniczącą jego Rady Naczelnej[6]. Ponadto była współzałożycielką Towarzystwa Pomocy dla Inteligencji, fundatorką szkoły dla dziewcząt w Julinie.

Razem z mężem przyjechała do Poznania 26 grudnia 1918 roku, a następnego dnia w imieniu Paderewskiego (który był wówczas chory) przemówiła do pochodu 23 tysięcy dzieci ze wszystkich poznańskich parafii, który stanął przed hotelem Bazar. Podkreślała rolę jaką odegrał strajk dzieci wrzesińskich. Dzieci w odpowiedzi miały krzyczeć "Niech żyje Paderewski i Pani Paderewska".[8]

18 stycznia 1919 pod jej patronatem obradowały wszystkie istniejące na ziemiach polskich organizacje, które kierowały się w swoich działaniach ideałami Czerwonego Krzyża. W wyniku tego spotkania zostało utworzone Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wkrótce rząd zatwierdził jego statut, a kilka miesięcy później – po rezygnacji prezesa Pawła Sapiehy – Paderewska została prezesem PCK. Funkcję tę pełniła do 1926. Wspierała również polską YWCA, była honorowym członkiem Związku Polek w Ameryce.

W 1921 została odznaczona przez papieża Benedykta XV krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice[9].

Śmierć

Helena Paderewska pod koniec życia poważnie chorowała. Z tego powodu Ignacy Paderewski odwołał swoje zimowe tournée po Stanach Zjednoczonych. Helena Paderewska zmarła 16 stycznia 1934 r. w posiadłości Paderewskich Riond-Bosson w Tolochenaz koło Morges w Szwajcarii. Została pochowana na cmentarzu w Montmorency pod Paryżem obok syna Ignacego Paderewskiego – Alfreda (1880–1901). Przygnębiony śmiercią Paderewski miał powiedzieć (w styczniu 1934 r.), że chce być w przyszłości z nimi pochowany[10].

Przypisy

  1. ↑ Piotr Majewski, Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny, tom IV M-P, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa, 2009, s. 307
  2. ↑ Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Akt urodzenia 79/1870
  3. ↑ Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Akt małżeństwa 69/1874
  4. ↑ Sławomir Koper, Życie prywatne elit Drugiej Rzeczypospolitej, Bellona 2011, s. 188-189.
  5. ↑ Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Akt małżeństwa 7/1931
  6. ↑ a b Leksykon Historii Polski z 1995, s. 543
  7. ↑ Helena Paderewska, Paderewski: The Struggle for Polish Independence (1910-1920), ed. Ilias Chrissochoidis (Stanford, Brave World, 2015), s. 130-134.
  8. ↑ Pobyt Paderewskiego, hołd dzieci poznańskich, Kurier Poznański 1918.12.28 R.13 nr 297, 28 grudnia 1918 (pol.).
  9. ↑ Ks. Zygmunt Kaczyński. Ś. p. Helena Paderewska. „Kurier Warszawski”, s. 10-11, Nr 17 z 18 stycznia 1934. 
  10. ↑ M. Drozdowski, Ignacy Jan Paderewski. Pianista, kompozytor, mąż stanu, Wydawnictwo DiG, Warszawa, 2001, s. 115

Bibliografia

Prezesi Polskiego Czerwonego Krzyża