W tym artykule będziemy badać i analizować wpływ Języki dajskie na różne aspekty społeczeństwa. Języki dajskie jest od dawna tematem debat i kontrowersji, a jego wpływ rozciąga się na wiele dziedzin, od polityki i ekonomii po kulturę i rozrywkę. Na następnych kilku stronach sprawdzimy, jak Języki dajskie ukształtował i zmienił otaczający nas świat, a także jakie może mieć to konsekwencje w przyszłości. Od powstania do obecnej ewolucji, Języki dajskie pozostawił głęboki ślad w historii. Jesteśmy podekscytowani możliwością zagłębienia się w ten temat i odkrycia wszystkich aspektów, jakie ma do zaoferowania Języki dajskie.
Obszar |
południowo-wschodnia Azja, południowe Chiny |
---|---|
Użytkownicy |
ok. 93 miliony (przypuszczenia) |
Występowanie | |
![]() Zasięg geograficzny języków dajskich | |
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode. |
Języki dajskie, taj-kadaj, kadaj lub kra-daj – rodzina językowa obejmująca szereg języków używanych w południowo-wschodniej Azji i południowych Chinach[1].
Dawniej wliczano je do języków sino-tybetańskich[2], lecz obecnie przyjmuje się, że stanowią odrębną rodzinę. Czasem sugeruje się związki z językami austronezyjskimi, łącząc je w ramach rodziny zwanej austro-tajską albo nawet większej, nadrodziny austryckiej.
Roger Blench wysunął hipotezę, że jeśli istnieje jakieś austro-dajskie pokrewieństwo, jest rzeczą mało prawdopodobną, aby miało charakter siostrzeństwa, jak tradycyjnie postulowano, a raczej, że języki kadaiskie mogą być częścią austronezyjskich, których użytkownicy przenieśli się z Filipin na Hajnan, a stamtąd rozprzestrzenili się na terytorium dzisiejszych Chin, gdzie daicka część języków kadaiskich uległa „radykalnej restrukturyzacji” pod wpływem języków hmong-mien i chińskiego.
Podobną hipotezę, którą mogą poprzeć badania genetyczne, wysunął Laurent Sagart[3]. Przypuszcza on, że język pradajski był w istocie wczesnym językiem austronezyjskim, którego użytkownicy, już po osiedleniu się pra-austronezyjczyków czy raczej mieszkańców wybrzeża wschodnich Chin na wyspie Tajwan i rozwoju języka praaustronezyjskiego, tysiące lat temu przewędrowali znów z północno-wschodniego Tajwanu na południowo-wschodnie wybrzeże Chin.
Wyraźne podobieństwa w słownictwie dajskim i austronezyjskim mogłyby być więc wyjaśnione jako współdziedziczony słownik albo jako prehistoryczne zapożyczenia z hipotetycznego i nieznanego (choć możliwe, że związanego z pramalajsko-polinezyjskim) języka austronezyjskiego.
Sagart zasugerował również bardzo dalekie związki języków austronezyjskich (do których zaliczał pradajski) z sino-tybetańskimi, które miałyby sięgać swymi korzeniami neolitycznych wspólnot nadbrzeżnych regionów północnych i wschodnich Chin.
Różnorodność języków tai-kadai w południowo-wschodnich Chinach wskazuje, iż właśnie stamtąd pochodzą. Ludy posługujące się językami tajskimi zawędrowały do południowo-wschodniej Azji, zakładając na terytorium zajmowanym niegdyś przez grupy posługujące się językami austroazjatyckimi, zręby państw: tajskiego i laotańskiego.
Poniższa systematyka jest autorstwa Edmondsona i Solnita (z 1997). Nie ma jednak zgody co do jej ostatecznego kształtu. Ogólnie przyjęta systematyka jest użyta przez Ethnologue[4].