Janina Gardzielewska

Wygląd przypnij ukryj Janina Gardzielewska

Data i miejsce urodzenia	13 lipca 1926 Więcbork
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 2012 Toruń
Narodowość	Polska
Dziedzina sztuki	fotografia
Odznaczenia

Janina Gardzielewska (ur. 13 lipca 1926 w Więcborku, zm. 4 kwietnia 2012 w Toruniu) – polska artystka fotograficzka, córka fotografa Alojzego Czarneckiego i Jadwigi Ryterskiej, od 1948 roku żona typografa Zygfryda Gardzielewskiego, twórcy antykwy toruńskiej. Posiada honorowe tytuły AFIAP i EFIAP przyznane przez Międzynarodową Federacją Sztuki Fotograficznej.

Życiorys

Fotografowała pejzaże Torunia od bulwarów nadwiślańskich, panoram, ulic i placów, po zabytkowe budowle, kamieniczki, zaułki, bramy, detale. Efektem były wystawy, m.in. „Śladami Kopernika w Polsce” (1972), „Gotyk toruński” (1973) i poplenerowa „750 lat Torunia” (1983). Pięknu miasta poświęcona też była publikacja „Toruń epoki Kopernika” Bohdana Rymaszewskiego, ilustrowana fotografiami Janiny Gardzielewskiej.

Zajmowała się też fotografią teatralną. W latach trzydziestych i tuż po wojnie zdjęcia w toruńskim teatrze wykonywał jej ojciec Alojzy Czarnecki. Pod koniec lat czterdziestych jego obowiązki przejęła córka. Pracowała w teatrach Torunia, Bydgoszczy, Grudziądzu. W roku 1977 plonem teatralnych doświadczeń była wystawa „Twarze teatru”.

Przez trzy kadencje była prezesem Toruńsko-Bydgoskiego Okręgu ZPAF. Za jej kadencji powstała Mała Galeria Fotografiki przy ulicy Podmurnej w Toruniu.

Wystawy indywidualne (wybór)

"Fotografika" - Toruń (1956)
"Dzieci" - Toruń (1960)
"Wystawa indywidualna" - Warszawa, Olsztyn, Gdynia, Poznań, Szczecin, Łódź, Katowice, Cieszyn, Opole, Bydgoszcz (1962)
"Śladami Mikołaja Kopernika w Polsce" - Toruń, Olsztyn, Bydgoszcz, Kielce, Sopot, Bytom, Rybnik, Koszalin, Piła, Płock (1972)
"Gotyk Toruński" - Toruń (1973)
"Wspominam Meksyk" - Włocławek (1975)
"Twarze teatru" - Toruń (1977)
"Toruń dawny i dzisiejszy" - Filadelfia, USA (1977)
"Moi znajomi plastycy toruńscy" - Toruń (1983)
"Sztuka poligrafii Zygfryda Gardzielewskiego - sztuka fotografii Janiny Gardzielewskiej" - Muzeum w Grudziądzu; Dwór Mieszczański, Toruń; Biblioteka UMK, Toruń (2002)
"Wystawa retrospektywna" - Mała Galeria Fotografii ZPAF, Toruń (2005)

Wystawy zbiorowe (wybór)

"Piękno Torunia" (wyróżnienie) - Toruń (1947)
I OWF - Poznań (1947)
"Fotografia" (nagroda) - PTF Toruń (1948)
"Gnieźnieńska Wystawa Fotografiki" - Gniezno (1949 i 1952)
OWF - Wrocław, Katowice (1950)
"Ogólnopolska Wystawa Fotografiki" - Warszawa (1953, 1954, 1958- II nagroda Ministra Kultury i Sztuki, 1959, 1960, 1961, 1962, 1964)
"Okręgowe Wystawy Fotografiki" - Toruń-Bydgoszcz (1953, 1954, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967,1989)
"Polska w fotografii artystycznej" - Warszawa (1960)
"Fotografia della Nova Generazione" (złoty medal) - Pescara, Włochy; Mediolan, Włochy (1960)
XIX MSF - Barcelona, Hiszpania (1960)
"Europafoto" (II nagroda dla zestawu polskiego) - Monachium, RFN; Esslingen, RFN (1960)
II MSF - Split, Jugosławia (1960)
"Das Menslichte Analiz Europa" - Monachium, RFN (1960)
XXV MSF - Argentyna (1961)
III MSF - Bukareszt, Rumunia (1961)
"DEN XI" - Kopenhaga, Dania (1961)
II MSF - Warszawa (1961)
"Nemzetkozi Fotosalon" - Pecs, Węgry (1962)
MSF "Foto-Salon" - Teplice, Czechosłowacja (1962)
MSF Tentoostelling - Amsterdam, Holandia (1962)
"Wystawa Fotografików Polski Północnej" - Gdańsk (1962-dyplom ZPAF, 1964, 1966, 1972)
"Nok a XX Szazadban" (wyróżnienie) - Budapeszt, Węgry (1973)
I Biennale Fotografii Artystycznej Krajów Nadbałtyckich - Malbork (1963, 1965-brązowy medal)
III Interfotfestival - Leuven (1964)
"Internationale Fotoausstellung" (złoty medal) - Kolonia, RFN (1966)
MSF - Warszawa (1966)
OWF z okazji 500-lecia podpisania II Pokoju Toruńskiego" (Grand Prix) - Toruń (1966)
III MSF - Cognac, Francja (1966)
"Von Glück des Menschen" (srebrna plakietka oraz nagroda honorowa) - Berlin (1967)
III Biennale Krajów Nadbałtyckich - Gdańsk (1967)
"Złocisty Jantar" - Gdańsk (1967-Grand Prix oraz dyplom ZPAF; 1972-Grand Prix)
Poplenerowa Wystawa Fotografii "Toruń 750" (I nagroda) - Toruń (1983)
II Toruński Plener Fotograficzny" (I nagroda) - Toruń (1984)

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda Wojewódzka I stopnia za całokształt działalności i osiągnięcia w dziedzinie fotografii - Bydgoszcz (1959)
Wojewódzka Nagroda I stopnia w dziedzinie kultury - Bydgoszcz (1960)
Złoty Krzyż Zasługi (1973)
Medal XXX-lecia PRL (1974)
Odznaka "Zasłużony Działacz Kultury" (1968)
Wojewódzka Nagroda II stopnia w dziedzinie kultury - Bydgoszcz (1975)
Nagroda z okazji Dnia Działacza Kultury - Toruń (1976)
Medal Roku Jana Bułhaka (1977)
Dyplom Komisji Fotografii Krajoznawczej ZG PTTK (1978)
Medal Pamiątkowy XX Jubileuszowego FTTP - Toruń (1978)
Stypendium twórcze Ministra Kultury i Sztuki (1981)
Nagroda II stopnia Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości (1984)
Dyplom PTTK za popularyzacje Torunia i regionu (1985)
Dyplom Towarzystwa Miłośników Astronomii - Toruń (1994)
Międzynarodowa Federacja Sztuki Fotograficznej przyznała artystce honorowe tytuły: Artysta FIAP-AFIAP (1960) oraz Excellent FIAP-EFIAP (1964)
Honorowa Odznaka "Błękitnego Szpaczka" (1970) przyznaną przez młodzież fotografującą z Klubu Szpaczków w Gdańsku

Albumy fotograficzne

"Bursztyn polski" (z J. Korpalem) - 1983
"Toruń epoki Kopernika" - 1984
Album toruński - bibliofilskie wydanie wierszy M. Kaloty-Szymańskiej z fotografiami J. Gardzielewskiej (1984)

Przypisy

↑ Biogram Janiny Gardzielewskiej Komisja Fotografii Krajoznawczej ZG PTTK – Fotografowie Krajoznawcy – lista fotografów z ich życiorysami na oficjalnej stronie KFK ZG PTTK. .zły zapis daty dostępu

Bibliografia

Sztuka fotografii Janiny Gardzielewskiej. jmn.pl. .
Związek Polskich Artystów Fotografików. zpaf.pl. .
"Fotografowie 1946-2006. Słownik biograficzny fotografów polskich", ISBN 83-916405-8-2

Kontrola autorytatywna (osoba):