Kalendarium historii Kuby

Kalendarium historii Kuby – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Kuby.

• ok. 3000 p.n.e. – dotarcie Indian z Ameryki Południowej^[1].
• ok. 1100 p.n.e. – pojawienie się Sibonejów i Tainów^[1].
• 28 października 1492 – Krzysztof Kolumb odkrywa wyspę, nazywając ją Juan^[1].
• 1511–1514 – podbój wyspy przez Hiszpanów pod dowództwem Diego Velázqueza de Cuéllara^[2].
• 1521 – włączenie Kuby do Imperium Hiszpańskiego^[1].

• 1560 – zagłada rdzennej ludzkości, zastępowanej niewolnikami z Afryki^[1].
• 1762 – zdobycie wyspy przez Brytyjczyków^[1].
• 1763 – Brytania oddaje Hiszpanii Kubę (w zamian Hiszpania przekazuje Brytanii Florydę)^[1].
• koniec XVIII w. – początek rozwoju handlowego z USA^[2].
• I poł. XIX w. – Kuba stała się najważniejszym producentem cukru na Antylach^[2].
• I poł. XIX w. – na Kubie ukształtowały się 3 obozu polityczne: reformistów (zwolenników reform pod panowaniem hiszpańskim), aneksjonistów (zwolenników integracji ze Stanami Zjednoczonymi) i independystów (zwolenników ogłoszenia niepodległości)^[2].
• 1865 – wprowadzono zakaz importu niewolników^[1].
• 1868 – wybuch powstania narodowego^[2].
• 1868–1878 – wielka wojna^[2].
• 1869 – ogłoszenie niepodległości przez Kubę^[2].
• 1873 – incydent Virginius.
• 1880 – zniesiono niewolnictwo^[2].
• 11 kwietnia 1895 – wybuch drugiego powstania narodowego^[1].
• 1898 – wybuch wojny amerykańsko-hiszpańskiej, która odbyła się na terenie Kuby^[2].
• 12 sierpnia 1898 – Hiszpania rozpoczęła rokowania o pokój^[1].
• 10 grudnia 1898 – koniec wojny amerykańsko-hiszpańskiej^[1].
• 1902 – ogłoszenie niepodległości przez Kubę^[2].

• 1902 – wprowadzono konstytucję, w której wprowadzono poprawki Platta (zapewniającej kontrolę USA nad polityką rządu kubańskiego i prawo do posiadania bazy wojskowej Guantanamo)^[1].
• 1902 – wycofanie wojsk amerykańskich z wyspy^[2].
• wrzesień 1906 – druga interwencja amerykańska na Kubie^[2][3].
• 1906–1909 – druga okupacja wojskowa Kuby.
• styczeń 1909 – wycofanie wojsk amerykańskich^[3].
• 1909 – utworzenie marynarki wojennej^[4].
• 7 kwietnia 1917 – Kuba wypowiedziała wojnę Cesarstwu Niemieckiemu, przyłączając się do I wojny światowej po stronie ententy; jej udział ograniczał się do pełnienia zadań patrolowych przez marynarkę wojenną^[3]
• 1925 – w przemyśle cukrowym doszło do krótkotrwałego załamania^[2].
• 1925–1933 – rządy Geralda Machado y Moralesa^[2].
• 1933 – w wyniku tzw. rewolty sierżantów obalono Machado y Moralesa^[2].
• 1934 – poprawki Platta przestały obowiązywać^[1].
• 1940–1944 – rządy prezydenta Fulgencio Batisty^[2].
• 9 i 11 grudnia 1941 – Kuba wypowiedziała wojnę Japonii oraz Niemcom i Włochom, włączając się do II wojny światowej po stronie aliantów; jej udział ograniczał się do pełnienia zadań eskortowych i patrolowych przez marynarkę wojenną oraz udzielaniu baz dla lotnictwa USA^[4].
• 1952 – w wyniku porażki w wyborach, Batista przeprowadził zamach stanu, obejmując władzę na Kubie^[1].
• 1954 – w wyborach (zbojkotowanych przez opozycję) zalegalizowano zamach stanu z 1952 roku^[2].
• 1956 – wybuch rewolucji kubańskiej^[2].
• 1958 – bitwa o Santa Clarę.

• 1 stycznia 1959 – koniec rewolucji kubańskiej. Premierem został Fidel Castro, a prezydentem Osvaldo Dorticós Torrado^[1].
• maj 1959 – przeprowadzono reformę agrarną i nacjonalizację przemysłu cukrowego^[5].
• 1959 – początek masowej emigracji Kubańczyków na Florydę^[2].
• 1960 – Stany Zjednoczone nałożyły embargo na import cukru z Kuby^[5].
• 1960 – utworzono Komitet Obrony Rewolucji odpowiedzialny za kontrolę społeczeństwa^[2].
• 3 stycznia 1961 – Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Kubą^[6].
• 17-19 kwietnia 1961 – wspierana przez Stany Zjednoczone próba obalenia reżimu Castro (Inwazja w Zatoce Świń)^[5].
• 1961 – wprowadzono system jednopartyjny^[2].
• 1961 – rozpoczęto walkę z analfabetyzmem^[1].
• 1962 – Fidel Castro proklamował „socjalistyczny charakter” rządu rewolucyjnego^[5].
• październik 1962 – na Kubie umieszczono radzieckie pociski nuklearne średniego zasięgu, początek kryzysu kubańskiego^[1].
• 1965 – powstała Komunistyczna Partia Kuby^[2].
• II poł. lat. 60. XX w. – nacjonalizacja przemysłu i rolnictwa oraz stworzenie gospodarki na wzór radzieckiej^[5].
• 1968 – rozpoczęto program przekształcenia Kuby w światowego potentata w produkcji cukru^[1].
• 1972 – prezydentem został Fidel Castro, odbierając urząd Torradowi^[2].
• 1972 – Kuba została członkiem RWPG^[2].
• 1974 – Kuba została członkiem państw niezaangażowanych^[1].
• 1975 – Kuba wysłała do Angoli 20 tys. ludzi w celu wprowadzenia tam państwa socjalistycznego^[5].
• 1976 – uchwalono konstytucję^[2].
• 1979 – kubańskie wojska rozpoczęły działania wojskowe w Nikaragui w celu wprowadzenia tam komunizmu^[1].
• 1980 – wojska kubańskie rozpoczęły działania wojskowe w Grenadzie w celu wprowadzenia tam komunizmu^[1].
• 1991 – początek kryzysu gospodarczego związany z upadkiem ZSRR, będącego największym partnerem handlowym Kuby^[1].
• 1992 – znowelizowano konstytucję Kuby; usunięto wszystkie odnośniki do nauki Marksa i Lenina, wprowadzono bezpośrednie wybory do parlamentu oraz zezwolono na wprowadzenie stanu wyjątkowego^[5][1].
• 1993 – wprowadzono szereg praw legalizujących prywatną przedsiębiorczość^[5].
• 1993 – początek reglamentacji żywności^[1].
• 1993 – początek kryzysu naftowego^[1].
• 1993 – mieszkańcom Kuby pozwolono na posiadanie dolarów amerykańskich^[5].
• 1994 – nawiązano stosunki handlowe z państwami Unii Europejskiej^[1].
• 1996 – pozwolono zagranicznym spółkom organizować i rozwijać firmy na terenie Kuby oraz kupować na Kubie nieruchomości^[5].
• 1997 – poprawa sytuacji gospodarczej^[1].
• 1998 – na Kubę przybył papież Jan Paweł II^[2].
• 2000 – koniec kryzysu naftowego^[1].
• 2002 – kubańscy dysydenci złożyli petycję domagając się referendum w sprawie zniesienia jednopartyjnej dyktatury^[2].
• 19 czerwca 2002 – przeprowadzono referendum w sprawie zniesienia jednopartyjnej dyktatury, 98,9% Kubańczyków opowiedziało się za pozostawieniem obecnego stanu^[2].
• 2002 – spotkanie byłego prezydenta USA Jimmy’ego Cartera z Fidelem Castro w Hawanie^[6].
• 2003 – nasilono represję na opozycji, w wyniku których 75 osób skazano na kary długoletniego więzienia. W wyniku represji Unia Europejska zerwała stosunki dyplomatyczne z Kubą^[2].
• 2005 – zwolniono część więźniów politycznych skazanych w 2003 roku^[2].
• 2005 – złagodzenie części sankcji przez Unię Europejską^[2].
• maj 2005 – odbył się zjazd opozycji, podczas której przyjęto deklarację krytykującą dyktaturę Fidela Castro^[2].
• lipiec 2006 – w wyniku choroby Fidel Castro przekazał władzę swojemu bratu Raulowi^[2].

• luty 2008 – Raul Castro został przewodniczącym Rady Państwa^[2].
• kwiecień 2011 – Raul Castro został I sekretarzem partii, początek umiarkowanej liberalizacji^[2].
• 2014 – prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama zapowiedział normalizacje stosunków dyplomatycznych z Kubą^[6].
• 14 sierpnia 2015 – otwarto ambasadę USA na Kubie^[7].
• 25 listopada 2016 – z powodu choroby, w wieku 90 lat, zmarł Fidel Castro^[8].

• 19 kwietnia 2018 – Raul Castro zrezygnował z pełnienia funkcji rządowych, pozostając pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Kuby. Nowym przewodniczącym wybrano Miguela Díaz-Canel^[9].
• 10 października 2019 – doszło do przywrócenia urzędu prezydenta Kuby. Stanowisko objął Miguel Díaz-Canel, po wygraniu wyborów^[10].
• 21 grudnia 2019 – przywrócono urząd premiera Kuby. Szefem rządu został Manuel Marrero Cruz^[11].
• 11 marca 2020 – pierwszy przypadek COVID-19 na wyspie^[12].
• 19 kwietnia 2021 – w miejsce Raula Castro, który zrezygnował trzy dni wcześniej, nowym pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Kuby obrano Miguela Díaz-Canel^[13].
• 11-17 lipca 2021 – masowe protesty antyrządowe, spowodowane odradzającą się pandemią COVID-19 i związanymi z tym niedoborami leków oraz żywności^[14].
• 2022 – referendum ogólnopaństwowe, decydujące między innymi o legalizacji małżeństw jednopłciowych^[15].
• 2023 – wybory prezydenckie potwierdzające władzę Miguela Díaz-Canela^[16].
• 2025 – usunięcie w ostatnich dniach prezydentury Joe Bidena Kuby z list państw sponsorujących terroryzm, zostaje cofnięte w tym samym tygodniu przez Donalda Trumpa^[17].

• Kalendarium historii Zatoki Guantánamo