Kalendarium powstania warszawskiego – 4 września

W następnym artykule bliżej przyjrzymy się Kalendarium powstania warszawskiego – 4 września, tematowi, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Od początków po wpływ na współczesne społeczeństwo, Kalendarium powstania warszawskiego – 4 września był przez lata przedmiotem debaty i fascynacji. Poprzez dogłębną analizę i szeroko zakrojone badania zbadamy różne aspekty Kalendarium powstania warszawskiego – 4 września i jego wpływ w różnych obszarach, od polityki po kulturę popularną. Mając na celu przedstawienie kompleksowego i wnikliwego spojrzenia, ten artykuł stara się rzucić światło na Kalendarium powstania warszawskiego – 4 września i jego znaczenie we współczesnym świecie.

Kalendarium
powstania warszawskiego
lipiec
  30
31  
sierpień
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31  
wrzesień
  1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30  
październik
  1
2 3 4 5 6 7 8

4 września, poniedziałek

Groby powstańców na ulicy Smulikowskiego na Powiślu

Niezwykle ciężkie bombardowanie Powiśla i Śródmieścia Północnego powoduje wielkie zniszczenia materialne oraz liczne ofiary wśród ludności cywilnej i oddziałów powstańczych. Zbombardowana przez Luftwaffe i ciężko uszkodzona Elektrownia Warszawska przerwała wytwarzanie energii elektrycznej[1].

Zniszczona zostaje jedna z najważniejszych powstańczych drukarń, mieszcząca się przy ulicy Szpitalnej 12, jak również hotel „Victoria” przy ul. Jasnej 26, w którym znajdował się sztab pułkownika „Montera”[2]. W wyniku zburzenia budynku sztab przeniósł się do kina „Palladium”[3]. Panika wśród ludności cywilnej, która wybuchła na skutek nalotu, zmusza kapitana „Krybara” do częściowej ewakuacji ludności Powiśla do Śródmieścia[4].

Grupa bojowa „Reinefarth” rozpoczyna generalny szturm na Powiśle, uderzając wzdłuż Wybrzeża Kościuszkowskiego oraz ulic Dobrej i Browarnej. Niemcy zajmują zabudowania Zarządu Wodociągów przy ul. Lipowej, lecz dalsze natarcie w kierunku Tamki zostaje zatrzymane przez powstańców.

W Śródmieściu nieprzyjaciel naciera na powstańcze placówki w kościele Św. Krzyża, Pałacu Staszica i Banku Handlowym na rogu ulic Traugutta i Czackiego. Atak zostaje odparty, lecz Niemcy zdołali wysadzić jedną z bocznych ścian kościoła Św. Krzyża[5]. Oddział majora Bartkiewicza zatrzymuje niemieckie natarcie idące z Ogrodu Saskiego w kierunku ulic Mazowieckiej i Kredytowej. Powstańcy uszkadzają niemieckie działo szturmowe i niszczą dwa „Goliaty”[5].

Kilka godzin po północy oddział kawalerii z Grupy „Kampinos” dowodzony przez rtm. „Nieczaja” i ppor. „Dąbrowę” rozgromił dwie kompanie kolaboracyjnej Brygady Szturmowej SS RONA kwaterujące we wsi Marianów nieopodal Leszna. Zabito od 60 do 100 ronowców oraz wzięto od 22 do 24 jeńców. Straty własne ograniczyły się do jednego zabitego i pięciu rannych[6][7].

 Osobny artykuł: Wypad na Marianów.

Przypisy

  1. Włodzimierz Rosłoniec: Grupa „Krybar”. Powiśle 1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1989, s. 178. ISBN 83-211-1037-1.
  2. Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 803–804. ISBN 978-83-240-1057-8.
  3. Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 804. ISBN 978-83-240-1057-8.
  4. Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1969, s. 362.
  5. a b Adam Borkiewicz: op.cit. s. 363.
  6. Józef Krzyczkowski: Konspiracja i powstanie w Kampinosie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1962, s. 383–387.
  7. Adam Borkiewicz: op.cit. s. 526–527.