Kazimierz Schally

W dzisiejszym świecie Kazimierz Schally stał się tematem bardzo interesującym i istotnym. Znaczenie Kazimierz Schally stało się oczywiste w wielu aspektach życia codziennego, od jego wpływu na zdrowie i dobre samopoczucie ludzi, po wpływ na społeczeństwo i gospodarkę. Wraz z postępem technologii i globalizacją, Kazimierz Schally staje się coraz bardziej istotny we współczesnym świecie. W tym artykule szczegółowo zbadamy rolę Kazimierz Schally i przeanalizujemy jego wpływ w różnych obszarach, oferując pełny i aktualny pogląd na ten temat, który ma dziś ogromne znaczenie.

Kazimierz Piotr Schally
Ilustracja
Kazimierz Schally (przed 1934)
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1895
Nowy Sącz, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1967
Edynburg, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1914–1947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Wojsko Polskie we Francji
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Gabinet Wojskowy Prezydenta Rzeczypospolitej

Stanowiska

szef gabinetu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej Order Wojenny Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii
Odznaka „Za wierną służbę”
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Piotr Schally (ur. 22 lutego 1895 w Nowym Sączu, zm. 12 stycznia 1967 w Edynburgu) – generał brygady Wojska Polskiego, zastępca Komendanta Naczelnego Związku Legionistów Polskich od 1938 roku[1], kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Andrzeja Schally i Stanisławy ze Śniadowskich, właścicieli majątku Jaśniska pod Lwowem[2]. Naukę rozpoczął we Lwowie, maturę zdał w Wiedniu po ukończeniu wojskowej szkoły realnej w 1913[2]. Następnie studiował przez półtora roku w Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt. W końcu sierpnia 1914 porzucił akademię i 6 września 1914 wstąpił do Legionów[2], objął dowództwo plutonu w 2. kompanii VI batalionu. Od września 1914 do lipca 1917 kolejno: podchorąży w VI batalionie, dowódca plutonu, batalionu, adiutant, dowódca dywizjonu 1 pułku artylerii. Podporucznik z października 1914, porucznik z grudnia 1915. Po kryzysie przysięgowym 20 września 1917 wcielony do armii austriackiej[2]. W grudniu 1917 ukończył w Pozsony (Bratysława) kurs szkoły oficerów rezerwy. Korzystając z urlopu, zbiegł z armii. W styczniu 1918 rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej, działał tam jako instruktor Polskiej Organizacji Wojskowej. W kwietniu 1918 wysłany z jej ramienia do I Korpusu Polskiego na Wschodzie w Bobrujsku, mianowany tam podkapitanem, wraz z Leopoldem Lisem Kulą próbował przeciwdziałać kapitulacji Wojska Polskiego przed Niemcami. Po nieudanej próbie aresztowania gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego i niedopuszczenia do rozbrojenia przez Niemców I Korpusu Polskiego, wyjechał do Kijowa[2]. Aresztowany tam przez Niemców, wkrótce zwolniony. W czerwcu 1918 był komendantem Okręgu POW w Czernihowie na terytorium Hetmanatu. Na początku lipca 1918 oddelegowany przez Komendę POW do Armii Polskiej we Francji[2]. W czasie przedzierania się do Murmańska 12 lipca 1918 aresztowany przez Czeka w Pietrozawodsku, osadzony w więzieniu w Piotrogrodzie i skazany na śmierć, wyroku nie wykonano dzięki interwencji posła duńskiego Erika Scaveniusa[2]. W listopadzie 1918 zachorował w więzieniu na tyfus plamisty. Zwolniony ze szpitala, dzięki ponownej interwencji Scaveniusa i duńskiej misji Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, powrócił do Polski.

Kazimierz Schally (z lewej) i Stefan Czerwiński na audiencji u prezydenta RP Ignacego Mościckiego; 1936

6 grudnia 1918 wstąpił w szeregi Wojska Polskiego[2]. Złożył wówczas Naczelnikowi Państwa Józefowi Piłsudskiemu raport o sytuacji w Rosji i ruchach wojsk niemieckich na terytorium Ober-Ostu. 8 lutego 1919 wysłany z ustnymi rozkazami Piłsudskiego do gen. Józefa Hallera, dowódcy Armii Polskiej we Francji, w sprawie przybycia oddziałów Armii do Polski[2]. W armii Hallera służył w 1 pułku artylerii jako dowódca dywizjonu. 1 marca 1919 rozkazem Naczelnego Dowództwa WP we Francji awansowany na majora. W kwietniu 1919 powrócił z pułkiem do Polski i jako dowódca dywizjonu brał udział w walkach na froncie ukraińskim w rejonie Łucka[2]. Podpułkownik artylerii z 1 czerwca 1919. W okresie kwiecień – październik 1919 dowódca dywizjonu 1 pułku artylerii Armii gen. Hallera. Uczestnik wyprawy kijowskiej, później w odwrocie z Ukrainy. W czasie bitwy pod Borodzianką (12 czerwca) powstrzymał atak Armii Czerwonej. 22 lipca 1920, kierując ogniem pułku, odparł atak kawalerii sowieckiej Armii Konnej na Równe, przyczyniając się w znacznej mierze do utrzymania miasta. Odznaczony za te czyny Krzyżami Walecznych. W sierpniu 1920 walczył w Bitwie Warszawskiej. Za dzielność i odwagę wykazane 22 sierpnia 1920 w boju o Białystok otrzymał Virtuti Militari. W bitwie niemeńskiej, organizował 28 września obronę Lidy, wraz z dowódcą 1 Dywizji Piechoty Legionów, płk. Stefanem Dąb-Biernackim.

W okresie październik 1919 – styczeń 1927 pełniący obowiązki dowódcy, a potem dowódca 1 pułku artylerii polowej Legionów w Wilnie[2]. Pułkownik z 1 lipca 1923. 22 stycznia 1927 roku został przeniesiony służbowo do Samodzielnego Wydziału Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie z zachowaniem stanowiska dowódcy pułku[3]. 5 maja 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przydziałem do Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Artylerii[4].

W marcu 1929 mianowany został dowódcą 1 Grupy Artylerii w Warszawie[5], a 15 grudnia 1934 – II dowódcą piechoty dywizyjnej 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach[6]. Z dniem 15 września 1935 został mianowany szefem Gabinetu Wojskowego Prezydenta Rzeczypospolitej[7]. Generał brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936.

Został osadnikiem wojskowym w osadzie Gnojownica w powiecie grodzieńskim (ziemię otrzymał tam również por. Tadeusz Schally)[8].

Po agresji ZSRR na Polskę przekroczył wraz z Prezydentem RP granicę rumuńską. Po internowaniu prezydenta przez władze rumuńskie przedostał się z Czerniowiec do Bukaresztu, gdzie początkowo nie mógł uzyskać zgody na wyjazd do Paryża. Prawdopodobnie w grudniu 1939 dotarł do Francji, przebywał w Ośrodku Oficerskim w Vichy w dyspozycji Naczelnego Wodza. Po upadku Francji, 26 czerwca 1940 ewakuowany do Liverpoolu. Przebywał w obozie w Broughton, następnie od sierpnia 1940[9] do końca 1941 w Ośrodku Oficerskim w Rothesay (tzw. Wyspa Wężów). Od 2 stycznia 1942 w stanie nieczynnym. Po śmierci gen. Władysława Sikorskiego, 1 listopada 1943 przywrócony do służby czynnej, mianowany attaché wojskowym przy Poselstwie RP w Ottawie. Do Kanady nie wyjechał, gdyż gen. Kazimierz Sosnkowski w kwietniu 1944 mianował go szefem Misji Wojskowej przy Naczelnym Dowództwie Sprzymierzonych Ekspedycyjnych Sił Zbrojnych (Supreme Headquarters of Allied Expeditionary Forces – SHAEF), funkcję pełnił do sierpnia 1945. Od 2 sierpnia 1945 do 22 lutego 1947 pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Głównego, a po demobilizacji, do 21 lutego 1949, w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia.

Po demobilizacji osiedlił się w Edynburgu w Szkocji, gdzie zmarł i został pochowany[10]. Wolnomularz, członek loży wolnomularskiej Wielkiej Loży Narodowej Polski[11]. Jego syn, Andrzej (ur. 1926 w Wilnie), profesor biochemii w USA, został w 1977 roku laureatem nagrody Nobla.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Związek Legionistów Polskich : 1936-1938 r. : sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 33.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Kolekcja GiO ↓, s. 4.
  3. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 22 stycznia 1927 roku, s. 14.
  4. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 128.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 22 marca 1929 roku.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 94.
  8. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 178. .
  9. ↑ Dowództwo Stacji Zbornej Oficerów Rothesay, Rozkaz Dzienny nr 1, 25 sierpnia 1940 r., s. 1.
  10. ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 1 (12), s. 96, Czerwiec 1967. Koło Lwowian w Londynie. 
  11. ↑ Cezary Leżeński, Legiony to braterska nuta... czyli od Legionów do masonów, Wolnomularz Polski, nr 40, listopad-grudzień 2003, s. 15.
  12. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2630 z 16 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8 poz. 239
  13. ↑ Kolekcja GiO ↓, s. 1.
  14. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  15. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 17, 11 listopada 1936. 
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  17. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy organizacji wojska”.
  18. ↑ Kolekcja GiO ↓, s. 3.
  19. ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  20. ↑ Odznaczenia. „Życie Polityczne”, s. 4, Nr 220 z 11 sierpnia 1938. 
  21. ↑ a b c Na podstawie zdjęcia .
  22. ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 288.
  23. ↑ Vilius Kavaliauskas: Symbole wolności bałtyckiej 1918–1940. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, 2020, s. 42. ISBN 978-83-64178-88-7.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 119.
  25. ↑ Izabela Prokopczuk-Runowska. Kurtuazja orderowa jako element stosunków polsko-rumuńskich w okresie międzywojennym. „Muzealnictwo Wojskowe”. Tom 11, s. 158, 2021. Muzeum Wojska Polskiego. ISSN 0541-475X. 

Bibliografia, linki