Kościół św. Mikołaja w Sławkowie
Wygląd przypnij ukryj 1246/81 z dnia 3.07.1981 r.
| |||||||||||
| kościół dekanalny | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Sławkowa  Kościół św. Mikołajaw Sławkowie | |||||||||||
Położenie na mapie Polski Kościół św. Mikołajaw Sławkowie | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego Kościół św. Mikołajaw Sławkowie | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu będzińskiego Kościół św. Mikołajaw Sławkowie | |||||||||||
 50°17′56″N 19°23′31″E/50,298889 19,391944
| |||||||||||
Kościół św. Mikołaja, zwany potocznie kościołem sławkowskim – jeden z zabytków miasta Sławkowa (województwo śląskie), kościół dekanalny.
Historia
Data powstania kościoła, wiązana z fundacją bpa krakowskiego Pełki (1204), obecnie odrzucana, dotyczy być może wcześniejszego kościoła. Obecny kościół został zbudowany między latami 1255-1265 w stylu przejściowym między romańskim a gotyckim. Fundatorem kościoła przypuszczalnie był biskup Jan Prandota, co potwierdzają też nawiązania prezbiterium kościoła do świątyń zakonu dominikanów. Z tego okresu zachowało się ceglane prezbiterium. Na tylnej fasadzie znajdują się ozdobne pasy z cegieł a w górnej części ściany cegły ułożone są na ukos, tworząc fryz arkadowy. Fryz znajdujący się na prezbiterium jest bardzo podobny do fryzu na romańskim kościele Dominikanów w Sandomierzu. Prezbiterium zamyka pojedyncza, prosta ściana, co było charakterystyczne dla gotyckich świątyń wznoszonych przez zakony żebracze: franciszkanów i dominikanów.
Architektura
W środku prezbiterium znajduje się sklepienie krzyżowo-żebrowe. Malowidła ścienne znajdujące się w nawie głównej pozwalają na datowanie jej na 1 połowę XIV wieku.
Spośród zabytków sepulkarnych uwagę zwraca:
- renesansowa kamienna płyta nagrobna starosty sławkowskiego Sebastiana Nyskowskiego (zm. 1603), przedstawiająca postać mężczyzny zakutego w zbroję
- marmurowa płyta epitafijna dedykowana proboszczowi sławkowskiemu Franciszkowi Miernickiemu (zm. 1839).
- trzy ołtarze oraz pomnik przyścienny Kajetana Sołtyka wykonane zostały przez Wojciecha Rojowskiego.
Galeria
- Epitafium Kajetana Sołtyka
Przyroda
| kod: PLH240048 | |
| specjalny obszar ochrony siedlisk | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Powierzchnia | |
Na strychu kościoła znajduje się największa w Polsce (licząca ok. 500 sztuk) kolonia rozrodcza nocka orzęsionego. Zlokalizowany tam został specjalny obszar ochrony siedlisk sieci Natura 2000 "Kościół w Sławkowie". Obszar obejmuje powierzchnię 1,45 ha. Teren wyznaczony został w celu zabezpieczenia populacji zagrożonego wymarciem nocka orzęsionego Myotis emarginatus.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie , Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .
- ↑ a b PiotrP. Pajor PiotrP., Kościół parafiany w Sławkowie – zapomniana fundacja biskupa Prandoty? Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, red. M. Walczak, Kraków 2016 (ang.).
- ↑ M. Kornecki, Z dziejów sztuki i kultury materialnej, w: F. Kiryk (red.), Dzieje Sławkowa, Kraków 2001, s. 579-580, 581.
- ↑ a b c d Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 3 sierpnia 2023 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Kościół w Sławkowie (PLH240048) (Dz.U. z 2023 r. poz. 1878)
- ↑ a b NATURA 2000 - STANDARD DATA FORM: PLH240048 , natura2000.eea.europa.eu .
- ↑ K. Sachanowicz: Największa w Polsce kolonia nietoperzy – nocków orzęsionych – na strychu kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętego Mikołaja w Sławkowie. . .
Bibliografia
- Tadeusz Szydłowski: Pomniki architektury epoki piastowskiej w województwach krakowskim i kieleckim, Gebethner i Wolf, Kraków 1928, s. 89-91.
| Obiekty sakralne | |
|---|---|
| Obiekty zniszczone i nieistniejące |
