Kraj Zabajkalski
Wygląd przypnij ukryj| kraj | |||||
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Kod ISO 3166-2 |
RU-ZAB | ||||
| Gubernator |
Aleksandr Osipow | ||||
| Powierzchnia |
431 892 km² | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności |
|||||
| • gęstość |
2,44 os./km² | ||||
| Tablice rejestracyjne |
75; 80 | ||||
Położenie na mapie Rosji.svg)
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Kraj Zabajkalski (ros. Забайкальский край) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym ze stolicą w Czycie.
Geografia
Leży we wschodniej Azji. Graniczy na północy z Jakucją, na północnym wschodzie z obwodem amurskim, na wschodzie z Chinami, na południu z Mongolią, na zachodzie z Buriacją a na północnym zachodzie z obwodem irkuckim. Zachodnia granica kraju biegnie wzdłuż Gór Jabłonowych. Ważniejsze rzeki to Szyłka i Argun tworzące po połączeniu Amur oraz mniejsze Ingoda i Onon (tworzące Szyłkę).
Transport
Przez kraj przebiega linia główna kolei transsyberyjskiej oraz kolej Bajkalsko-Amurska na północy kraju (rejon kalarski).
Przechodzą tędy także droga magistralna M55 „Bajkał”, droga magistralna M58 „Amur” oraz mniejsze drogi: A166, A167, P425, P426, P427, P428, P429, P430 i P431.
Znajduje się tu Port lotniczy Czyta-Kadala.
Ludność
W 1989 roku obszar obecnego kraju zamieszkiwało 1 377 975 osób, w 2002 1 155 346 osób, w 2008 roku populację szacowano na 1 118 931 osób, a w 2010 zaludnienie spadło do 1 107 107 mieszkańców. W skład populacji wchodziły wówczas narodowości:
- Rosjanie – 89,9%
- Buriaci – 6,8%
- Ukraińcy – 0,6%
- Tatarzy – 0,5%
- Białorusini – 0,2%
- Azerowie – 0,18%
- Ewenkowie – 0,1%
Historia
Panorama Nerczyńska, najstarszego miasta kraju, z 1710
 |
Ta sekcja od 2024-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji. |
Na tereny Kraju Zabajkalskiego w 1653 przybyli kozacy i rozpoczęli osadnictwo mające na celu wzmocnienie południowo-wschodniej granicy Rosji. Od 1824 było to miejsce zesłania dekabrystów. Był to także jeden z regionów zsyłek Polaków na Syberię. W latach 1918–1920 obszar kraju znajdował się w rękach Japończyków i atamana Siemionowa. W latach 1920–1922 na terenie kraju istniała Republika Dalekiego Wschodu.
Następnie w ramach ZSRR powstawały kolejno: Gubernia Zabajkalska, okręg czytyjski i od 1926 Kraj Dalekowschodni. W 1937 powstał, w granicach dzisiejszego kraju, obwód czytyjski, którego część stanowił Agińsko-Buriacki Okręg Autonomiczny (wówczas pod nazwą Agiński Buriat-Mongolski Okręg Narodowościowy). W 1991 Agińsko-Buriacki Okręg Autonomiczny stał się osobnym podmiotem Federacji Rosyjskiej.
Na mocy referendum z 11 marca 2007, obwód czytyjski i Agińsko-Buriacki Okręg Autonomiczny zostały połączone i z dniem 1 marca 2008 utworzyły Kraj Zabajkalski.
Podział administracyjny
Czyta jest największym i jednym z najstarszych miast kraju
Krasnokamiensk to jedno z najmłodszych miast kraju, założone po odkryciu bogatych złóż uranu
Borzja to miasto powstałe u schyłku XIX w. wraz z budową Kolei Transsyberyjskiej
Aginskoje jest stolicą Agińskiego Okręgu Buriackiego
Kraj Zabajkalski dzieli się na jeden okręg, 32 rejony i 1 miasto wydzielone.
- osiedle typu miejskiego zamknięte – pod jurysdykcją władz Federacji (poza jurysdykcją władz kraju):
- Gornyj (Горный)
- miasto wydzielone:
- Czyta (Чита)
- rejony:
- rejon aksziński (Акшинский район)
- rejon alieksandrowo-zawodski (Александрово-Заводский район)
- rejon baliejski (Балейский район)
- rejon borzinski (Борзинский район)
- rejon chiłokski (Хилокский район)
- rejon czernyszewski (Чернышевский)
- rejon czitinski (Читинский район)
- rejon gazimuro-zawodski (Газимуро-Заводский район)
- rejon kalarski (Каларский)
- rejon kałgański (Калганский район)
- rejon karymski (Карымский район)
- rejon krasnoczikojski (Красночикойский район)
- rejon krasnokamieński(Краснокаменский район)
- rejon kyriński (Кыринский район)
- rejon mogocziński(Могочинский район)
- rejon nierczińsko-zawodski (Нерчинско-Заводский район)
- rejon niercziński (Нерчинский район)
- rejon ołowiannijski (Оловяннинский район)
- rejon onoński (Ононский район)
- rejon pietrowsko-zabajkalski(Петровск-Забайкальский район)
- rejon priarguński (Приаргунский район)
- rejon sziełopugiński (Шелопугинский район)
- rejon sziłkiński (Шилкинский район)
- rejon tungiro-olokmiński (Тунгиро-Олёкминский район)
- rejon tungokoczeński (Тунгокоченский район)
- rejon uliotowski (Улётовский район)
- rejon zabajkalski (Забайкальский район)
- Rejony
- rejon agiński (Aгинский район)
- rejon duldurgiński (Дульдургинский район)
- rejon mogojtujski (Могойтуйский район)
Przypisy
- ↑ Предварительная оценка численности постоянного населения на 1 января 2021 года и в среднем за 2020 год .
- ↑ a b c mapy google. .
- ↑ Rosyjski spis ludności z 1989 roku
- ↑ Rosyjski spis ludności z 2002 roku
- ↑ szac. RosStat 1 stycznia 2008
- ↑ Rosyjski spis ludności z 2010 roku
- ↑ strona Kraju Zabajkalskiego. . (ros.).
Linki zewnętrzne
Podział administracyjny Rosji
- ↑ a b Obszar jednostronnie inkorporowany do Rosji, na arenie międzynarodowej uznawany za część Ukrainy.