W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Kultura grobów jamowych (IV/III tys. p.n.e.). Na przestrzeni dziejów Kultura grobów jamowych (IV/III tys. p.n.e.) odgrywał kluczową rolę w różnych aspektach społeczeństwa, od jego wpływu na kulturę i tradycje po wpływ na ekonomię i politykę. Przeanalizujemy różne podejścia i perspektywy, które istnieją wokół Kultura grobów jamowych (IV/III tys. p.n.e.), a także jego ewolucję w czasie. Temat ten daje nam możliwość refleksji i zrozumienia znaczenia Kultura grobów jamowych (IV/III tys. p.n.e.) w naszym życiu i otaczającym nas świecie.
Kultura grobów jamowych – kultura archeologiczna datowana na około 3300–2600 p.n.e. związana z jeźdźcami, identyfikowanymi genetycznie jako pochodzącymi ze wschodnioeuropejskich stepów. Kultura grobów jamowych w ciągu kilkuset lat opanowała tereny współczesnej Ukrainy i części Rosji. Pod względem DNA autosomalnego, twórcy kultury grobów jamowych byli wysoko spokrewnieni z współczesną ludnością Europy Środkowo-Wschodniej, zaś najmniej - współczesnej Europy Południowej[1].
Nazwa pochodzi od typowego pochówku szkieletowego pod kurhanem w jamie grobowej. Czasami kulturę tę utożsamia się z najstarszą fazą tzw. kultury grobów ze szkieletami pokrytymi ochrą (jej dalsze fazy to kultura grobów katakumbowych i kultura grobów zrębowych)[2].
Gospodarka oparta głównie na hodowli, w mniejszym stopniu na rolnictwie.
Według badań DNA z zachowanych szkieletów, kultura grobów jamowych stanowi trzecią i ostatnią fazę kolonizacji Europy przez współczesnego człowieka (Homo sapiens). 4500 lat temu z terenów dzisiejszej zachodniej Rosji i Ukrainy napłynęli przybysze reprezentujący kulturę grobów jamowych i skolonizowali Europę Środkowo-Wschodnią[1]. Badacze uważają, że ślady kultury grobów jamowych świadczą także o jej wschodniej ekspansji, np. na tereny Syberii i zachodnich Chin[3].
Według teorii kurhanowej ludność kultury grobów jamowych miała wprowadzić na kontynencie europejskim protoplastę tutejszych języków indoeuropejskich (mogli być również drugą fazą przeniknięcia tej grupy językowej ze wschodu do Europy)[1].