Ludobójstwo Asyryjczyków
W dzisiejszym świecie Ludobójstwo Asyryjczyków stał się bardzo istotny w różnych aspektach życia codziennego. Zarówno na poziomie osobistym, jak i zawodowym, obecność Ludobójstwo Asyryjczyków stała się czynnikiem decydującym, który kształtuje nasze decyzje, opinie i zachowania. Wraz z postępem technologii i globalizacją Ludobójstwo Asyryjczyków zdołał przekroczyć granice i bariery kulturowe, stając się tematem ogólnego zainteresowania i miejscem spotkań współczesnego społeczeństwa. Od wpływu na gospodarkę po wpływ na politykę i kulturę, Ludobójstwo Asyryjczyków stworzył sieć powiązań, która wpływa na wszystkie zakątki planety. W tym artykule przyjrzymy się bliżej fundamentalnej roli, jaką Ludobójstwo Asyryjczyków odgrywa w naszym codziennym życiu i temu, jak udało mu się zyskać pozycję kluczowego elementu ewolucji dzisiejszego społeczeństwa.
 Asyryjscy uchodźcy nad brzegami jeziora Urmia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce |
wschodnia Turcja |
| Data |
1914–1924 |
| Liczba zabitych |
200–400 tys. |
| Typ ataku | |
| Sprawca |
armia turecka, młodoturcy, Kurdowie |
Ludobójstwo Asyryjczyków, znane również jako Sayfo, Seyfo lub Sejfo (syr. ܣܝܦܐ, dosł. miecz; inna używana nazwa to syr. ܩܛܠܥܡܐ, ludobójstwo[1]) – masowa rzeź ludności asyryjskiej w Imperium Osmańskim i sąsiedniej Persji, dokonana przez wojska tureckie podczas I wojny światowej[2][3]. W tym samym czasie władze tureckie prowadziły również podobnie ludobójczą politykę wobec Ormian (ok. 1,5 miliona ofiar) i Greków (450–750 tysięcy zabitych). Dokładna liczba ofiar wśród Asyryjczyków jest trudna do oszacowania, przyjmuje się, że zamordowanych mogło zostać nawet do 300 tysięcy osób[4].
Sytuacja polityczna przed I wojną światową
Druga połowa XIX w. przyniosła szereg zmian w przeżywającym kryzys Imperium osmańskim. Nieudany eksperyment z liberalizmem sułtana Abdülhamida II, który po początkowym zainteresowaniu parlamentaryzmem chciał powrócić do rządów absolutnych, co doprowadziło do konfliktu z młodoturkami. Zablokowanie przez sułtana reform zaowocowało niezadowoleniem społecznym, któremu Abdülhamid (nazywany „krwawym sułtanem”) chciał dać ujście poprzez podsycanie niepokojów i wskazywanie na Ormian i innych chrześcijan jako na źródło kryzysu państwa. Polityce wyniszczania mniejszości sprzyjał też nacjonalizm i nietolerancja religijna, które rozpowszechniły się wśród mieszkańców głównie „tureckiej” części imperium.
Przebieg
Akcja wojsk tureckich i sprzymierzonych z nimi grup Kurdów polegała na pacyfikowaniu regionów (Hakkari, Şırnak, Mardin, Jeziora Wan, Urmia) zamieszkiwanych przez chrześcijańskich Asyryjczyków, w czasie których dokonywano masowych mordów mieszkańców. Stosowano także tzw. „deportacje” (przez świadków nazywane „marszami śmierci”), w czasie których ludność cywilna umierała z głodu i pragnienia, a celem ich były najczęściej pustynie syryjskie.
Oficjalne uznanie zbrodni za ludobójstwo
Zbrodnię na Asyryjczykach oficjalnie uznały za ludobójstwo:
- 30 kwietnia 2009 – Stanowy parlament Australii Południowej[5][6];
- 11 marca 2010 – szwedzki Riksdag[7][8];
- maj 2013 – parlament australijskiej Nowej Południowej Walii[9];
- marzec 2015 – armeńskie Zgromadzenie Narodowe[10];
- 2015 – parlamenty Austrii i Holandii[11][12];
- 2 czerwca 2016 – niemiecki Bundestag[13][14];
- 1 listopada 2016 – władze stanu Indiana (USA)[15];
- kwiecień 2018 – władze Kalifornii (USA)[16];
- luty 2020 – parlament Syrii[17][18];
- marzec 2020 – władze Arizony (USA), uznając jednocześnie dzień 7 sierpnia za Dzień Pamięci o Ludobójstwie Asyryjczyków[19][20][21].
Upamiętnienie
Pomniki upamiętniające ofiary ludobójstwa Asyryjczyków znajdują się we Francji, Australii, Szwecji, Armenii, Belgii, Grecji i Stanach Zjednoczonych[22][23][24]. Szwedzki rząd zobowiązał się pokryć wszystkie wydatki związane z budową pomnika po silnym lobbingu ze strony licznej tamtejszej społeczności asyryjskiej.
Turecki konsul generalny w Sydney wyraził niezadowolenie z powodu odsłonięcia pomnika w mieście[25]. 30 sierpnia 2010, zaledwie 23 dni po odsłonięciu, pomnik został zdewastowany przez nieznanych sprawców, którzy namalowali na obiekcie półksiężyc i gwiazdę[26][27]. 15 kwietnia 2016 obiekt został zdemolowany po raz drugi[28].
Opinie na temat ludobójstwa we współczesnej Turcji
We współczesnej Turcji istnieją różne poglądy na temat ludobójstwa Asyryjczyków. W 2015 r. turecka gazeta „Agos” nazwała te wydarzenia „ludobójstwem”[29]. W 2012 r. dziennikarz Mehmet Alaca w swoim artykule opublikowanym w liberalnym „Radikal” określił wydarzenia jako „Seyfo” i napisał, że w czasie I wojny światowej zamordowano i wydalono dziesiątki tysięcy Asyryjczyków[30].
Historyk Bülent Özdemir z Uniwersytetu w Balıkesir zwrócił uwagę na „asyryjską rebelię” w Midyat w 1915 r. i powiedział, że Imperium Osmańskiego nie można w jakikolwiek sposób oskarżać o dokonanie ludobójstwa na Asyryjczykach. Naukowiec stwierdził także, że sfabrykowanie zbrodni stało się częścią asyryjskiego procesu budowania tożsamości[31].
Przypisy
- ↑ World War I, s. 430.
- ↑ Alexander Laban Hinton, Thomas La Pointe, Douglas Irvin-Erickson, Hidden Genocides: Power, Knowledge, Memory, Rutgers University Press, 2013, ISBN 978-0-8135-6164-6 (ang.).
- ↑ Richard G. Hovannisian, The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies, Transaction Publishers, 2011, ISBN 978-1-4128-3592-3 (ang.).
- ↑ Na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 delegacja asyro-chaldejska stwierdziła, że jej straty wyniosły 250 000 ludzi (około połowy przedwojennej populacji).
- ↑ Armenian National Committee of Australia , Armenian National Committee of Australia, 2 maja 2013 (ang.).
- ↑ Australia – pierwszy parlament na świecie, który uznał holokaust Asyryjczyków , Klub miłośników kultury, historii i duchowości Asyryjczyków, 10 października 2015 (pol.).
- ↑ Sweden Recognizes Assyrian, Greek and Armenian Genocide , www.aina.org .
- ↑ Motion 2008/09:U332 Genocide of Armenians, Assyrians/Syriacs/Chaldeans and Pontic Greeks in 1915 – Riksdagen , web.archive.org, 9 lipca 2011 .
- ↑ NSW Parliament recognises Assyrian genocide , www.dailytelegraph.com.au, 14 maja 2013 (ang.).
- ↑ Adoption of declaration to certify that Armenia recognizes Greek and Assyrian genocide: Eduard Sharmazanov , armenpress.am (ang.).
- ↑ Dutch Parliament Recognizes Assyrian, Greek and Armenian Genocide , www.aina.org .
- ↑ Austrian Parliament Recognizes Armenian, Assyrian, Greek Genocide , www.aina.org .
- ↑ German Recognition of Armenian, Assyrian Genocide: History and Politics , www.aina.org .
- ↑ Alison Smale, Melissa Eddy, German Parliament Recognizes Armenian Genocide, Angering Turkey, „The New York Times”, 2 czerwca 2016, ISSN 0362-4331 (ang.).
- ↑ Guest Contributor, Indiana Becomes 48th State to Recognize the Armenian Genocide , The Armenian Weekly, 6 listopada 2017 (ang.).
- ↑ California Recognizes Assyrian Genocide , www.aina.org .
- ↑ Syria Passes Resolution Condemning Turkish Genocide of Assyrians, Armenians , www.aina.org .
- ↑ Syrian Parliament Adopts Resolution Recognizing the Armenian Genocide , MassisPost, 13 lutego 2020 (ang.).
- ↑ Assyrian Genocide Resolution Read in Arizona Assembly , www.aina.org .
- ↑ Arizona HCR2006 , trackbill.com (ang.).
- ↑ The State of Arizona Recognizes the Assyrian Genocide , Seyfocenter, 3 marca 2020 (ang.).
- ↑ Assyrian Genocide Monument Unveiled in Australia , www.aina.org .
- ↑ The Assyrian Genocide Monument in Belgium , www.aina.org .
- ↑ Seyfocenter , Seyfocenter (ang.).
- ↑ Wayback Machine , web.archive.org, 2 września 2010 .
- ↑ Assyrian memorial vandalised , web.archive.org, 31 sierpnia 2010 .
- ↑ Assyrian Genocide Monument in Australia Vandalized , www.aina.org .
- ↑ Kate Aubusson, Assyrian memorial in Bonnyrigg vandalised , The Sydney Morning Herald, 16 kwietnia 2015 (ang.).
- ↑ Seyfo’nun 100. Yılında Süryaniler harekete geçiyor , Agos (tur.).
- ↑ Mezopotamya’nın kadim talihsizleri , Radikal (tur.).
- ↑ „BÜLENT ÖZDEM R, Süryanilerin Dünü Bugünü I. Dünya Sava ında Süryaniler”.
Bibliografia
- Jan Reychman, Historia Turcji, s. 288–289, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1973.
- Abed Mszicho Neman z Karabasz, SEYFO – ludobójstwo, o którym nie można mówić, ISBN 978-83-6774-03-4, Wydawnictwo Agape, Poznań 2015.
- Matteo Spicuglia, Ziemia utracona, ISBN 978-83-7516-992-8, Święty Wojciech Dom Medialny sp. z o.o., Poznań 2016.