Ten artykuł od 2016-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Cesarz bizantyński | |
Okres |
od 25 sierpnia 450 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data urodzenia |
ok. 392 |
Data i miejsce śmierci | |
Moneta | |
Marcjan (Imperator Caesar Flavius Marcianus Augustus, ur. ok. 392, zm. 27 stycznia 457) – cesarz wschodniorzymski panujący w latach 450–457.
Był jednym z wodzów w armii Aspara, magistra militum, czyli głównodowodzącego armii bizantyńskiej, pochodzącego z irańskiego ludu Alanów (stanowiło to istotną przeszkodę w objęciu przez niego tronu). Cesarzem obrano Marcjana, gdy poślubił siostrę poprzednika, Pulcherię, choć było to fikcyjne małżeństwo, a Pulcheria do końca życia pozostała dziewicą. Jedną z pierwszych decyzji nowego cesarza była odmowa płacenia haraczu Hunom. Spowodowało to ich najazdy, skutecznie odpierane przez wojska bizantyńskie, które z powodzeniem odpierały również najazd koczowników arabskich (456 r.).
Władca wraz z małżonką patronował obradom soboru chalcedońskiego w (451) i budowie klasztoru św. Marona w Syrii (452). W 453 roku wojska cesarza przywróciły porządek w Jerozolimie, gdzie wdowa po Teodozjuszu II – Atena Eudokia, doprowadziła do wybuchu rewolty monofizytów i wypędziła biskupa Juwenalisa (który za odwołanie poparcia dla monofizytyzmu uzyskał tytuł patriarchy). Na rozkaz Marcjana z Aleksandrii usunięto czołowego przedstawiciela monofizytów Dioskura, a na tron patriarszy wprowadzono prawowiernego Proteriosa, którego wkrótce zamordowano (457). W tym samym roku zmarł również cesarz, prawdopodobnie wskutek gangreny. Jego następcą został Leon I, założyciel dynastii leońskiej.