Max Aitken (1. baron Beaverbrook)

Wygląd przypnij ukryj Max Aitken


Data i miejsce urodzenia	25 maja 1879 Maple
Data i miejsce śmierci	9 czerwca 1964 Surrey
Lord Tajnej Pieczęci
Okres	od 1943 do 1945
Przynależność polityczna	Partia Liberalno-Unionistyczna
Poprzednik	lord Cranborne
Następca	Arthur Greenwood

William Maxwell „Max” Aitken, 1. baron Beaverbrook (ur. 25 maja 1879 w Maple (prowincja Ontario) w Kanadzie, zm. 9 czerwca 1964 w Surrey, w Anglii). brytyjski polityk pochodzenia kanadyjskiego, potentat finansowy, właściciel kilku gazet. Minister w rządach Davida Lloyda George i Winstona Churchilla.

Przez krótki czas pobierał nauki na Uniwersytecie Nowego Brunszwiku. Przez krótki czas pracował w biurze prawnym Richarda Bennetta. W 1904 r. został udziałowcem Royal Securities Corporation oraz generalnym zarządcą firmy. Pod nadzorem właściciela firmy, Johna Stairsa, Aitken dokonał kilku udanych transakcji. Po nagłej śmierci Stairsa we wrześniu 1904 r. Aitken przejął kontrolę nad firmą. W 1910 r. utworzył Canada Cement i wkrótce zbił fortunę na sprzedaży akcji tej firmy. Po sprzedaży wyjechał do Anglii.

29 stycznia 1906 w Halifaksie poślubił Gladys Henderson Drury (zm. 1927), córkę generała-majora Charlesa Williama Druryego. Max i Gladys mieli razem dwóch synów i córkę:

Janet Gladys Aitken (1908 – 1988)
John William Maxwell Aitken (15 lutego 1910 – 30 kwietnia 1985), 2. baron Beaverbrook
Peter Rudyard Aitken (1912 – 1947)

Niedługo po przybyciu na Wyspy Brytyjskie Aitken został wybrany do Izby Gmin jako reprezentant okręgu Ashton-under-Lyne, którym pozostawał w l. 1910-1916. Rozpoczął też budowę prasowego imperium w Londynie. W 1911 r. otrzymał od króla Jerzego V tytuł szlachecki. Podczas I wojny światowej rząd kanadyjski powierzył Aitkenowi kontrolę nad Canadian War Records Office w Londynie. Aitken założył również Canadian War Memorials Fund. Kilkakrotnie odwiedzał kanadyjskie oddziały we Francji, został również honorowym pułkownikiem Armii Kanadyjskiej.

W 1916 r. Aitken zakupił akcje gazety Daily Express. W 1917 r. otrzymał parowski tytuł 1. barona Beaverbrook i zasiadł w Izbie Lordów. Rok później objął tekę ministra informacji w gabinecie Lloyd George’a. Okres urzędowania upłynął pod znakiem zmagań o zakres kompetencji nowego urzędu, głównie z ministrem spraw zagranicznych, Arthurem Balfourem. We wrześniu 1918 r. Beaverbrook zrezygnował ze stanowiska ze względu na zły stan zdrowia. Do listopada był jeszcze Kanclerzem Księstwa Lancaster. Okres 20-letcia międzywojennego upłynął Beaverbrookowi na rozbudowie jego imperium prasowego. W 1918 r. rozpoczął on wydawanie Sunday Express. W latach 30. uczynił z Daily Express najlepiej sprzedający się magazyn na świecie. Wydawał także Evening Standard.

W 1939 zwolennik porozumienia z Niemcami; starał się wówczas powstrzymać Chamberlaina od przystąpienia do wojny.

Kiedy w 1940 r. premierem został Winston Churchill, Beaverbrook otrzymał stanowisko ministra produkcji lotniczej. W latach 1941-1942 był ministrem zaopatrzenia. W 1942 r. został najpierw ministrem produkcji wojennej, a następnie Lordem Tajnej Pieczęci. Z tego stanowiska odszedł po porażce konserwatystów w wyborach 1945 r.

W 1963 r. Beaverbrook poślubił Marcię Anastasię Chistoforides (1910-1994). Zmarł w 1964 r. Tytuł parowski odziedziczył jego najstarszy syn.

Publikacje

Canada in Flanders, 1916
Politicians and the Press, 1925
Politicians and the War Vol 1, 1928
Politicians and the War Vol 2, 1932
Men and Power, 1956
Friends: Sixty years of Intimate personal relations with Richard Bedford Bennett, 1959
Courage, 1961
The decline and fall of Lloyd George, 1962
The divine propagandist, 1962
My Early Life, 1962
Success, 1962
The Abdication of Edward VIII, 1966

Bibliografia

A.J.P. Taylor, Beaverbrook, 1972

Ministrowie informacji Wielkiej Brytanii

W latach 1918–1919	Lord Beaverbrook Lord Downham
W latach 1939–1946	Lord Macmillan John Reith Duff Cooper Brendan Bracken Geoffrey William Lloyd Edward Williams

Kanclerze Księstwa Lancaster

XIV wiek	Henry de Haydock Ralph de Ergham Thomas de Thelwall John de Yerborough Thomas Stanley Thomas Scarle William Okey John de Wakering William Burgoyne
XV wiek	William Burgoyne Thomas Stanley John Springthorpe John Wodehouse William Troutbecke Walter Sherington William Tresham John Say Richard Fowler John Say Thomas Thwaites Thomas Metcalfe Reginald Bray
XVI wiek	Reginald Bray John Mordaunt Richard Empson Henry Marney Richard Wingfield Thomas More William Fitzwilliam John Gage Lord Paget John Gates Robert Rochester Edward Waldegrave Ambrose Cave Ralph Sadler Francis Walsingham Thomas Heneage Robert Cecil
XVII wiek	John Fortescue Thomas Parry John Dacombe Humphrey May Lord Barrett William Lenthall Gilbert Gerrard John Bradshaw Thomas Fell John Bradshaw William Lenthall Gilbert Gerrard Lord Seymour of Trowbridge Thomas Ingram Robert Carr Thomas Chicheley Robert Phelipps Lord Willoughby of Eresby Lord Stamford
XVIII wiek	Lord Stamford Lord Gower of Stittenham Lord Derby Lord Berkeley Lord Aylesford Lord Scarborough Lord Lechmere Lord Rutland Lord Cholmondeley Lord Edgcumbe Lord Kinnoull Lord Strange Lord Clarendon Lord Ashburton Lord Derby Lord Clarendon Lord Liverpool
XIX wiek	Lord Liverpool Lord Pelham Lord Mulgrave Lord Buckinghamshire Lord Harrowby Lord Derby Spencer Perceval Lord Buckinghamshire Charles Bathurst Lord Bexley Lord Aberdeen Charles Arbuthnot Lord Holland Charles Watkin Williams-Wynn Lord Holland Lord Clarendon George Grey Granville Somerset Lord Campbell Lord Carlisle Robert Adam Christopher Edward Strutt Lord Granville Lord Harrowby Matthew Baines Książę Montrose George Grey Edward Cardwell Lord Clarendon George Goschen Lord Devon John Wilson-Patten Thomas Edward Taylor Lord Dufferin Hugh Childers John Bright Thomas Edward Taylor John Bright Lord Kimberley John George Dodson George Trevelyan Henry Chaplin Edward Heneage Ughtred Kay-Shuttleworth Lord Cranbrook Książę Rutland James Bryce Lord Tweedmouth Lord Cross Lord James of Hereford
XX wiek	Lord James of Hereford William Walrond Henry Fowler Lord Fitzmaurice Herbert Samuel Joseph Pease Charles Hobhouse Charles Masterman Edwin Samuel Montagu Winston Churchill Herbert Samuel Edwin Samuel Montagu Thomas McKinnon Wood Frederick Cawley Lord Beaverbrook Lord Downham Lord Crawford Lord Peel William Sutherland Lord Salisbury John Davidson Josiah Wedgwood Lord Cecil of Chelwood Lord Cushendun Oswald Mosley Clement Attlee Lord Ponsonby of Shulbrede Lord Lothian John Davidson Lord Winterton William Morrison Lord Tryon Lord Hankey Duff Cooper Ernest Brown James Salter John Hynd Lord Pakenham Hugh Dalton Lord Alexander of Hillsborough Lord Swinton Lord Woolton Lord Selkirk Charles Hill Iain Macleod Lord Blakenham Douglas Houghton George Thomson Frederick Lee George Thomson Anthony Barber Geoffrey Rippon John Davies Harold Lever Norman St John-Stevas Francis Pym Lady Young Cecil Parkinson Lord Cocfield Lord Gowrie Norman Tebbit Kenneth Clarke Tony Newton Kenneth Baker Chris Patten William Waldegrave David Hunt Roger Freeman David Clark Jack Cunningham Mo Mowlam
XXI wiek	Mo Mowlam Gus Macdonald Douglas Alexander Alan Milburn John Hutton Hilary Armstrong Ed Miliband Liam Byrne Lady Royall lord Strathclyde lord Hill of Oareford Oliver Letwin Patrick McLoughlin David Lidington Michael Gove

Ministrowie produkcji lotniczej Wielkiej Brytanii

Ministrowie zaopatrzenia Wielkiej Brytanii

Ministrowie produkcji Wielkiej Brytanii

Lordowie tajnej pieczęci

Pierwszy gabinet Winstona Churchilla (1940–1945)

W dniu powstania	Winston Churchill Clement Attlee Neville Chamberlain Arthur Greenwood Lord Halifax
Późniejsi członkowie gabinetu	John Anderson Lord Beaverbrook Ernest Bevin Richard Casey Stafford Cripps Anthony Eden Oliver Lyttelton Herbert Morrison Lord Moyne Kingsley Wood Lord Woolton

Drugi gabinet Winstona Churchilla (1945)

W dniu powstania	Winston Churchill Leo Amery John Anderson Lord Beaverbrook Brendan Bracken Rab Butler Lord Cranborne Anthony Eden P.J. Grigg Robert Hudson Oliver Lyttelton Harold Macmillan Lord Rosebery Donald Somervell Oliver Stanley Lord Woolton

Kontrola autorytatywna (osoba):

Encyklopedia internetowa: