W dzisiejszym artykule porozmawiamy o Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy, temacie, który w ostatnich latach zyskał ogromne znaczenie. Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy to koncepcja, która wywołała debatę i kontrowersje w różnych obszarach, od polityki po technologię, łącznie z kulturą i społeczeństwem w ogóle. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy, przeanalizujemy jego wpływ na nasze codzienne życie i zastanowimy się nad jego znaczeniem w dzisiejszym świecie. Niezależnie od Twojego stanowiska w sprawie Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy, zapraszamy Cię do dalszej lektury, aby poszerzyć swoją wiedzę na ten temat, który jest dziś tak aktualny.
Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy (lit. Vyriausiasis Lietuvos išlaisvinimo komitetas, VLIK) – litewska organizacja niepodległościowa działająca pod koniec II wojny światowej i okresie powojennym, de facto pełniąca rolę rządu Litwy na uchodźstwie.
W 1942 na okupowanej Litwie powstały 2 antyniemieckie organizacje konspiracyjne: Rada Narodowa i Najwyższy Komitet Litwinów. 25 listopada 1943 połączyły się one w Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy. Tego dnia doszło w Kownie do pierwszego spotkania, na którym wybrano Steponasa Kairysa na przewodniczącego VLIK. Organizacja miała koordynować litewski ruch oporu w celu odbudowania niepodległej Litwy. W jej skład weszli przedstawiciele nacjonalistów, chadeków, socjaldemokratów i innych mniejszych ugrupowań. Do Szwajcarii, Szwecji i Finlandii zostali wysłani działacze, którzy nawiązali kontakty z przebywającymi tam dyplomatycznymi przedstawicielami Litwy. Mieli oni też poinformować aliantów o zbrodniach niemieckich dokonywanych na Litwie. VLIK prowadziło szeroką działalność propagandową, wydając nielegalne pisma. Nie prowadziła działań partyzanckich, głosząc hasła biernego oporu. Za głównego przeciwnika uważano jednak ZSRR.
W lutym 1944 VLIK ogłosił deklarację, w której zapowiedział, że przyszła Litwa będzie miała demokratyczny ustrój polityczny z wybieranym parlamentem, oparty na konstytucji z 1922. W tym czasie VLIK wysłał płk. Kazimierasa Amraziejusa do Sztokholmu, ale w Estonii został schwytany przez Gestapo. Po brutalnych przesłuchaniach wydał innych działaczy VLIK. W rezultacie pod koniec kwietnia tego roku doszło do aresztowań wielu członków organizacji. Kiedy w poł. 1944 Armia Czerwona zbliżyła się do granic Litwy, większość działaczy VLIK uszło do Niemiec. Doprowadziło to do chwilowego zaniechania działalności. Reaktywowano ją w październiku w Würzburgu. Wkrótce VLIK przeniósł się do Reutlingen, gdzie pozostał do 1955. Przed końcem działań wojennych nowym przewodniczącym zdążył jeszcze zostać Mykolas Krupavičius. W lipcu 1945 kierownictwo VLIK wysłało memorandum skierowane do przywódców USA i Wielkiej Brytanii, w którym domagało się nie uznania sowieckiej okupacji Litwy i uzyskania pomocy dla odzyskania niepodległości. W kolejnych latach wysyłano pisma do rządów różnych państw, dyplomatów, ludzi nauki, dziennikarzy, promując sprawę niepodległości litewskiej i przedstawiając zbrodnie radzieckie. Reaktywowano też przedwojenną agencję prasową ELTA, przy której powstała rozgłośnia radiowa.
Na przełomie lat 40. i 50. VLIK uzyskała ograniczony kontakt z litewskimi „leśnymi braćmi” za pośrednictwem Juozasa Lukšy. VLIK przyjęła rolę litewskiego przedstawicielstwa na uchodźstwie, łączącego rolę organu ustawodawczego i wykonawczego. Zostali jej podporządkowani przedstawiciele zagraniczni przedwojennej Litwy. Nie została jednak oficjalnie uznana przez inne państwa, działając nieformalnie. Niekorzystny wpływ na zewnątrz odgrywał ponadto konflikt VLIK ze Stasysem Lozoraitisem, rezydującym w Rzymie jeszcze od 1939, który uznawał się jedynym przedstawicielem Litwy (powoływał się na pełnomocnictwa uzyskane od ostatniego prezydenta Litwy Antanasa Smetony). W 1955 siedziba VLIK została przeniesiona do Nowego Jorku, co doprowadziło jednak do utraty znaczenia politycznego. Formalnie VLIK, który od pocz. lat. 80. działał w Waszyngtonie, istniał do 1992, kiedy Litwa odzyskała niepodległość i organizację rozwiązano.