Nikolaus von Zinzendorf

Nikolaus von Zinzendorf

Data i miejsce urodzenia	26 maja 1700 Drezno, Elektorat Saksonii, Święte Cesarstwo Rzymskie
Data i miejsce śmierci	9 maja 1760 Herrnhut, Elektorat Saksonii, Święte Cesarstwo Rzymskie
Miejsce pochówku	?↗
Wyznanie	morawianizm, ewangelicyzm
Sakra biskupia	1737
Multimedia w Wikimedia Commons

Nikolaus Ludwig hrabia von Zinzendorf (ur. 26 maja 1700 w Dreźnie, zm. 9 maja 1760 w Herrnhut) – niemiecki teolog ewangelicki i reformator religijny, biskup, przywódca ruchu pietystycznego w Saksonii.

Pochodził z rodziny szlacheckiej, wcześnie poczuł w sobie powołanie na duchownego, ale pod naciskiem rodziny podjął studia prawnicze w Wittenberdze (duchowni ewangeliccy rekrutowali się raczej z mieszczaństwa, rodziny szlacheckie nie miały tradycji pastorskich). W latach 1719–1721 odbył kilkunastomiesięczną podróż po Europie, podczas której poznał ówcześnie panujące stosunki międzywyznaniowe i zgłębiał pisma religijne (zwłaszcza mistyczne pisma Jakuba Böhmego).

Po powrocie do Drezna Zinzendorf objął stanowisko radcy sądu apelacyjnego na dworze drezdeńskim, wkrótce jednak porzucił karierę polityczną na rzecz teologii. W 1722 ożenił się; w tym też roku pozwolił osiedlić się na terenie swojego majątku w Łużycach Górnych uchodźcom religijnym z Moraw (Bracia morawscy).

Jest twórcą tzw. „teologii serca”, był przywódcą wspólnoty religijnej Herrnhut (Straż Pańska), dla której opracował własny model nabożeństw. Od 1727 w Herrnhut praktykowano wspólne przystępowanie do Sakramentu Ołtarza osób z różnych wyznań, co było w owych czasach ewenementem. Zinzendorf jest autorem wielu pieśni kościelnych, śpiewanych do dziś w kościołach protestanckich (m.in. pieśń „Serca razem połączone”, dobrze znana też w polskich kościołach protestanckich).

W 1737 roku Nikolaus von Zinzendorf otrzymał od seniora braci czeskich Daniela Ernesta Jabłońskiego ordynację na biskupa braci morawskich. W roku 1739 sfinansował wydanie Biblii w języku estońskim.

Serca razem połączone w Bogu pokój znaleźć chcą!

Miłość swą, rozpromienione, niech ku Zbawcy w górę ślą.

Jezus głową, my członkami, Światłem On, w nas odblask lśni;

On jest Mistrzem, my uczniami, on jest nasz, a Jego my.

Dokładajcie więc starania, by miłować braci swych;

Niechaj nikt się z was nie wzbrania, by swe życie dać za nich.

Tak nas Pan miłował wiernie, przelewając swoją krew;

Jakże boli go niezmiernie, gdy was, braci, dzieli gniew.

Jak ty z Ojcem zjednoczony, tak i nas zjednoczyć chciej,

By się nie czuł zagubiony nikt, kto jest z owczarni Twej.

Niech jedynie Twą miłością serca nasze świecić chcą;

Wtedy pozna świat z łatwością, żeśmy uczniów rzeszą Twą.

(pierwsza, trzecia i siódma zwrotka pieśni „Serca razem połączone” do słów Zinzendorfa z Kancjonału Górnośląskiego 1931 r.)

Toruj, Jezu, sam, drogę życia nam!

My gdy wodzem Cię ujrzymy,

Śladem Twoim podążymy;

Wskaż do niebios bram

Wąską ścieżkę nam!
Amen.

• Dietrich Meyer: Zinzendorf und die Herrnhuter Brüdergemeine. 1700–2000, Göttingen 2009.

• Werner Raupp: Zinzendorf, Nikolaus Ludwig von (1700–1760), in: Heiner F. Klemme/Manfred Kuehn (Ed.), The Dictionary of Eighteenth-Century German Philosophers. General Editors, Vol. 3, London/New York 2010, p. 1320–1323.

• Strona poświęcona Zinzendorfowi (niem.)
• Herrnhut znaczy „Straż Pańska”
• Racjonalista: Herrnhuci – niemieccy pietystyczni husyci