Novozymes

Novozymes A/S – przedsiębiorstwo biotechnologiczne działające międzynarodowo, zlokalizowane w miejscowości Bagsværd w pobliżu Kopenhagi w Danii. Głównymi polami na których działa przedsiębiorstwo to badania, rozwijanie i produkcja enzymów, mikroorganizmów oraz substancji czynnych biofarmaceutyków do celów przemysłowych.

Firma ta działa na terenie wielu krajów świata, mając swoje filie w takich krajach jak m.in. Niemcy, Irlandia, Włochy, Hongkong, Indie, Korea Południowa, Singapur, Japonia, Melezja, Kenia, Kanada, Meksyk, Afryka Południowa, Stany Zjednoczone czy Australia^[1].

Udziały klasy B znajdują się w obrocie na giełdzie NASDAQ OMX Nordic^[2]. W 2020 roku średni dzienny obrót akcjami tej spółki wyniósł 557 617 akcji (łącznie 198 milionów DKK), czyniąc ją 13 najbardziej aktywną spółką na Nasdaq Copenhagen^[1].

W 1925 roku bracia Harald i Thorvald Pedersen założyli Novo Terapeutisk Laboratorium, pragnąc ulepszyć sposób produkowania insulinę na użytek ludzki^[3]. Dziesięć lat później, w 1935 roku, otworzyli pierwszą fabrykę w Fuglebakken w Danii^[3]. W 1941 roku Novo wyprodukowało swój pierwszy produkt – enzym trypsynę^[3].

W 1951 Novo ustanowiło fundację, której dwoma głównymi celami stały się pomoc na cele humanitarne, społeczne i naukowe, a także zapewnienie jak najlepszego zabezpieczenia dla istniejącej już firmy dzięki nowej strukturze^[3].

W 1965 roku siedzibę firmy przeniesiono do Bagsværd^[3]. W 1974 roku akcje firmy pojawiają się na Kopenhaskiej Giełdzie Papierów Wartościowych^[3].

Pod koniec lat 80. XX wieku firma rozpoczyna produkcję pierwszego na świecie enzymu umożliwiającego rozpad tłuszczów dzięki zmodyfikowanym genetycznie mikroorganizmom nazwanym „Lipolase” jako składnik detergentów^[4].

W 1989 roku dochodzi do fuzji firmy Novo i Nordisk Gentofte, od tej pory tworząc nową jednostkę nazwaną Novo Nordisk, a z kolei w 2000 roku następuje jej podział na trzy niezależne firmy: Novo Nordisk A/S, Novozymes A/S oraz Novo A/S^[3].

W latach dwutysięcznych Novozymes rozszerza swoją działalność zakupując kilka firm zajmujących się podobnymi dziedzinami: Sybron znajdującą się w Salem w Stanach Zjednoczonych, zajmującą się wykorzystaniem mikroorganizmów do celów przemysłowych; australijską firmę GroPep i brytyjską Delta, przez co działalność firmy rozszerzyła się także o produkcję biofarmaceutyków; firmę EMD/Merck Crop BioScience, dużego gracza na polu rozwiązań fertylizacji biologicznej w rolnictwie^[3][5].

W styczniu 2016 roku przedsiębiorstwo utworzyło podlegającą mu firmę Albumedix, pragnąc rozszerzyć swoje biofarmaceutyczne możliwości i zająć się technologiami i produktami opartymi na zmodyfikowanych genetycznie albuminach^[6].

W czerwcu 2020 roku poinformowano, że Novozymes zakupi irlandzkie przedsiębiorstwo PrecisionBiotics, zajmujące się produkcją probiotyków, za 90 milionów dolarów^[7]. W grudniu tego samego roku ogłoszono zakupienie innego producenta probiotyków, Microbiome Labs, za 125 milionów dolarów^[8].

Na koniec 2020 roku Novo Nordisk Foundation (za pośrednictwem należącej do fundacji spółki akcyjnej Novo Holdings) posiadało 25,5% udziałów w przedsiębiorstwie Novozymes^[1]. Kapitał przedsiębiorstwa zgromadzony w udziałach klasy A jest w całości własnością Novo Holdings^[1].