Nowa Wieś (Warszawa)

Temat Nowa Wieś (Warszawa) wzbudził ostatnio duże zainteresowanie. Niezależnie od tego, czy ze względu na wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na różne sektory, Nowa Wieś (Warszawa) to temat, który nie pozostawia nikogo obojętnym. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Nowa Wieś (Warszawa), od jego początków po obecną ewolucję. Przeanalizujemy jego wpływ w różnych obszarach i przedstawimy różne spojrzenia na tę kwestię. Bez wątpienia Nowa Wieś (Warszawa) to fascynujący temat, który zasługuje na dogłębne zbadanie.

Róg ulic Marszałkowskiej i Mokotowskiej, tzw. Czerwona Karczma w Nowej Wsi. Na jej miejscu w latach 1901–1903 wzniesiono kościół Najświętszego Zbawiciela

Nowa Wieś, także Nowa Wieś Ujazdowska – nieistniejąca osada rolnicza założona w Warszawie w 1784 w obrębie Osi Stanisławowskiej.

Historia

Osada Nowa Wieś powstała w 1784 z inicjatywy Stanisława Augusta Poniatowskiego z przeznaczeniem dla mieszkańców średniowiecznej wsi Ujazdów, likwidowanej w związku z tworzeniem w pobliżu Zamku Ujazdowskiego nowej kompozycji przestrzennej.

Zaprojektowana przez Dominika Merliniego[1], wzorcowa osada składała się z dwunastu gospodarstw symetrycznie rozmieszczonych po obu stronach Drogi Królewskiej (noszącej również nazwę alei Wolskiej, gdyż łączyła pole elekcyjne na Woli z Zamkiem Ujazdowskim) pomiędzy obecnymi placami Zbawiciela i Politechniki. Drewniane, parterowe budynki wzniesione przy alei zwrócono do siebie na przemian szczytem i kalenicą, natomiast ich drugi szereg składał się wyłącznie z budynków o układzie kalenicowym[2].

Tereny Nowej Wsi obejmowały około 9 ha ogrodów w rejonie ulic Marszałkowskiej, Mokotowskiej i Polnej, a także około 106 ha gruntów ornych[3]. Grunty te znajdowały się już poza Okopami Lubomirskiego, wyznaczającymi po 1770 granicę miasta. Bliskość Warszawy sprawiała, że wieś bardzo dobrze prosperowała[4].

W 1820 grunty Nowej Wsi zostały przeznaczone na plac musztry i ćwiczeń dla kawalerii, stając się częścią tzw. Mokotowskiego Pola Wojennego. Po 1847 pozostałe tereny Nowej Wsi zostały przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, mieszkańców przesiedlono, a niektóre domy przebudowano.

Ostatnie relikty zabudowy osady zostały wyburzone w latach 30. XX wieku[5].

Od nazwy osady wzięła swoją nazwę ulica Nowowiejska[6].

Przypisy

  1. Stanisław Łoza: Architekci i budowniczowie w Polsce. Warszawa: Budownictwo i Architektura, 1954, s. 199.
  2. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 14. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2008, s. 11. ISBN 978-83-88372-37-7.
  3. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 549. ISBN 83-01-08836-2.
  4. Maria Bogucka, Maria I Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Władysław Tomkiewicz, Andrzej Zahorski: Warszawa w latach. Warszawa: Pańtwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 308. ISBN 83-01-03323-1.
  5. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 264.
  6. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 152. ISBN 83-86619-97X.

Bibliografia