Obrona ratusza w Kargowej

W tym artykule zbadamy wpływ Obrona ratusza w Kargowej na współczesne społeczeństwo. Od samego początku Obrona ratusza w Kargowej odegrał kluczową rolę w wielu aspektach życia codziennego, wpływając na wszystko, od kultury popularnej i rozrywki po politykę i ekonomię. Przez lata Obrona ratusza w Kargowej wywołał niekończące się debaty i kontrowersje, ponieważ jego znaczenie i znaczenie ewoluowały w odpowiedzi na zmiany społeczne i technologiczne. Poprzez dogłębną analizę dokładnie zbadamy znaczenie Obrona ratusza w Kargowej w dzisiejszym świecie, biorąc pod uwagę jego rolę w kształtowaniu naszej tożsamości, perspektyw i doświadczeń.

Obrona ratusza w Kargowej
II rozbiór Polski
Ilustracja
Ratusz w Kargowej z XVII w., przebudowany w 1856 r.
Czas

27 stycznia 1793

Miejsce

Kargowa

Terytorium

Rzeczpospolita Obojga Narodów

Wynik

zwycięstwo Prusaków

Strony konfliktu
Polska Królestwo Prus
Dowódcy
kpt. Kazimierz Więckowski mjr von Milkau
Siły
ok. 40–60 żołnierzy ok. 600 żołnierzy
Straty
kilkudziesięciu zabitych[1]
kilku rannych i wziętych do niewoli[1] 		nieznane, niewielkie
Położenie na mapie Polski w latach 1773–1793
Mapa konturowa Polski w latach 1773–1793, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia52°04′15,70″N 15°51′41,53″E/52,071028 15,861536
Rzeczpospolita po II rozbiorze. Mapa Thomasa Kitchina, wydawca: Laurie and Whittle (Londyn 1794), kolorem niebieskim zaznaczone ziemie zagarnięte przez Prusy

Obrona ratusza w Kargowej – incydent zbrojny mający miejsce 27 stycznia 1793 w Kargowej, pomiędzy wojskiem Rzeczypospolitej a wojskami Królestwa Prus, zakończony porażką niesubordynowanych żołnierzy polskich[1].

Przebieg walk

23 stycznia 1793 doszło do podpisania traktatu podziałowego („drugiego traktatu petersburskiego”) między Katarzyną II a Fryderykiem Wilhelmem II, po czym wojska pruskie - dowodzone przez Joachima Heinricha von Möllendorfa[2] - weszły do Wielkopolski. Po ogłoszeniu rozbioru targowickie władze polskie wydały oddziałom znajdującym się na utraconych terenach rozkaz wycofania się[3]. Oddziały z Prowincji wielkopolskiej miały przenieść się do Łowicza. Liczący około 40[1] lub 60 żołnierzy[4] garnizon z Kargowej, dowodzony przez kapitana Kazimierza Więckowskiego - jako jeden z nielicznych - nie wykonał rozkazu odwrotu. Co więcej dowódca nakazał przygotować do obrony miejscowy ratusz[1].

27 stycznia 1793 do Kargowej wkroczyły 600-osobowe siły pruskie majora von Milkau[3]. Prusacy zażądali złożenia broni i wydania odwachu. W czasie rozmowy z Prusakami kpt. Więckowski upadł od ciosów szabel i bagnetów – jego zachowanie omyłkowo wzięto za próbę ataku na pruskiego dowódcę[1]. Sporna jest kwestia śmierci Więckowskiego. Według najczęściej spotykanej wersji zdarzeń Więckowski w chwili rozmów z pruskim dowódcą zginął, jednak część źródeł wojskowych wymienia go później jako uczestnika insurekcji kościuszkowskiej, a źródła genealogiczne podają rok 1820 jako datę jego śmierci[5]. Według pierwszej wersji, po śmierci swojego dowódcy Polacy otworzyli do Prusaków ogień. Siły pruskie otoczyły ratusz i, wykorzystując przewagę ognia, przeprowadziły szturm budynku[1]. Po krótkiej wymianie ognia von Milkau zorganizował swoistą „grupę szturmową”, która sforsowała bramę budynku. Rozpoczęła się nierówna walka, a następnie masakra obrońców, połączona z dobijaniem rannych i brutalnym rabunkiem. Nieliczni ocalali polscy jeńcy zostali poprowadzeni 31 stycznia 1793 w triumfalnej paradzie ulicami Poznania w zgrupowaniu gen. Friedricha von der Trencka[1][3].

Upamiętnienie

Pamięć o obrońcach ratusza przetrwała wśród mieszkańców miasta. Przez wiele lat ludność broniła ratusza przed remontem, który mógłby usunąć ze ścian ślady po kulach[1] – były one widoczne do ok. 1830 r.[4]. Obecnie na ratuszu znajduje się tablica pamiątkowa[1].

Drugim miejscem upamiętnienia jest kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny w Kopanicy, gdzie umieszczona jest na lewej ścianie nawy głównej tablica marmurowa o wymiarach 60x50 cm z nazwiskami obrońców[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Obrona ratusza w Kargowej. Region Wielkopolska . Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego. . (pol.).
  2. ↑ Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 31.
  3. ↑ a b c 27 stycznia mija rocznica heroicznej obrony ratusza w Kargowej. gazetalubuska.pl. . (pol.).
  4. ↑ a b 220 rocznica bitwy kargowskiej i obrony granic Polski ku chwale oręża polskiego przez oddział kpt. Kazimierza Więckowskiego. kargowa.pl. . (pol.).
  5. ↑ Fotografie Unruhstadt. . (pol.).
  6. ↑ Pamiątkowa tablica. . .

Bibliografia