Order Domowy Nassauski Lwa Złotego

Ten artykuł dotyczy orderu Holandii, Luksemburga i Nassau. Zobacz też: ordery o tej samej lub podobnej nazwie.

Order Domowy Nassauski Lwa Złotego
Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau

Awers orderu i gwiazdy
Awers Krzyża Komandorskiego (wersja przed 1902)
Baretka
Ustanowiono	29 stycznia 1858
Powyżej	w hol. Order Oranje-Nassau w lux. brak
Poniżej	w hol. Order Domowy Orański w lux. Order Zasługi Adolfa Nassauskiego
Powiązane	heski Order Lwa Złotego
Multimedia w Wikimedia Commons

Order Domowy Nassauski Lwa Złotego^[1][2] (niderl. Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau, fr. Ordre du Lion d'Or de la Maison de Nassau) – wspólne odznaczenie dwóch gałęzi dynastii Nassau, panujących w Królestwie Niderlandów i Wielkim Księstwie Luksemburga, nadawane od 1858 i pozostające do wyłącznej dyspozycji monarchy^[3].

Odznaczenie zostało ustanowione 29 stycznia 1858 przez króla Niderlandów (w unii personalnej także wielkiego księcia Luksemburga) Wilhelma III Orańskiego-Nassau oraz jego krewnego Adolfa Nassau-Weilburg, następcy tronu w Luksemburgu, wówczas jeszcze panującego księcia w niemieckim księstwie Nassau^[4], anektowanym w 1866 przez Prusy.

Posiadało od początku bardzo ekskluzywny charakter i tylko jedną klasę kawalera i nadawane być mogło tylko członkom rodów panujących, dygnitarzom z tytułem „ekscelencji” na stanowisku co najmniej ambasadora, premiera, generała dywizji lub arcybiskupa oraz wysokim dostojnikom dworskim^[3].

13 marca 1873 król Wilhelm III, pragnąc nadać orderowi charakter ogólnego odznaczenia za zasługi, rozszerzył go o trzy nowe klasy (piątą klasę dodał 29 marca 1882) według znanego schematu Legii Honorowej, dodając stopnie Wielkiego Oficera, Komandora, Oficera i Kawalera^[4], na co książę Adolf się nie zgodził, pozostając przy I klasie nadawanej przez siebie jako prywatny order domowy. W 1892, dwa lata po objęciu tronu Luksemburga, Adolf odwołał reformy Wilhelma III i przywrócił order do pierwotnej formy ekskluzywnego jednoklasowego odznaczenia.

W wyniku umowy z 1905 między wielkim księciem Adolfem Luksemburskim a królową Wilhelminą Holenderską^[5] odznaczenie zostało odnowione 20 maja 1906^[3] i odtąd ma podwójny charakter – w Holandii jest orderem domowym, nadawanym przez monarchę według własnego uznania za szczególne zasługi wobec dynastii (ósmym w kolejności odznaczeń państwowych^[6]), a w Luksemburgu najwyższym orderem państwowym^[5]. Wielkim mistrzem są wspólnie monarchowie obu krajów. Książęta, bracia i synowie obu tych głów państw są od urodzenia kawalerami orderu, a od 1984 holenderskie księżniczki są odznaczane w momencie uzyskania pełnoletniości^[7].

Insygnia orderu to oznaka na wielkiej wstędze orderowej i gwiazda orderowa. Oznaką jest emaliowany obustronnie na biało krzyż maltański ze złotym obramowaniem. W medalionie awersu znajduje się herb dynastii Nassau, złoty lew w niebieskim polu, a w medalionie rewersu dewiza domu Nassau i orderu "Je maintiendrai" (Zachowam). Między ramionami krzyża znajdują się złote stylizowane monogramy „N” (od Nassau).

Order noszony jest na żółtej wstędze z obustronnymi niebieskimi bordiurami, z prawego ramienia na lewy bok.

Gwiazda orderu jest srebrna, ośmiopromienna i nosi na sobie medalion awersu oznaki, otoczony napisem Je maintiendrai.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Domowym Nassauskim Lwa Złotego.

• Luxembourg Orders and Honours. unofficialroyalty.com