Order Wschodzącego Słońca

Wygląd przypnij ukryj Order Wschodzącego Słońca
旭日章
(Kyokujitsu-shō)

Awers gwiazdy i oznaki II klasy
Awers oznaki I klasy na wielkiej wstędze
Awers medalu VIII klasy
Baretka
Ustanowiono	10 kwietnia 1875
Powyżej	Order Kwiatów Paulowni
Poniżej	Order Świętego Skarbu

Order Wschodzącego Słońca (jap. 旭日章 Kyokujitsu-shō) – odznaczenie przyznawane w Japonii. Jest trzecim w hierarchii ważności orderem po Orderze Chryzantemy i Orderze Kwiatów Paulowni, a przed Orderem Świętego Skarbu. Został ustanowiony 10 kwietnia 1875 przez cesarza Mutsuhito (Meiji).

Historia

Początkowo miał osiem klas, lecz 4 stycznia 1888 została dodana dziewiąta, specjalna klasa. Order mógł być przyznawany jedynie mężczyznom, dopiero w 2003 cesarz Akihito pozwolił na przyznawanie Orderu Wschodzącego Słońca także kobietom.

Początkowo Order Wschodzącego Słońca był nadawany za specjalne zasługi wojskowe. Po II wojnie światowej, kiedy konstytucja Japonii oficjalnie nie pozwala tworzyć armii, rola orderu zmieniła się i odtąd jest ona nadawany osobom cywilnym za specjalne zasługi dla Japonii. Może być nadawany także pośmiertnie.

Klasy Orderu

• Klasa Specjalna – Wielka Wstęga Kwiatów Paulowni (klasa dodana w 1888, w 2003 stała się osobnym orderem)
• I klasa – Wielka Wstęga
• II klasa – Złota i Srebrna Gwiazda
• III klasa – Złote Promienie ze Wstęgą
• IV klasa – Złote Promienie z Rozetą
• V klasa – Złote i Srebrne Promienie
• VI klasa – Srebrne Promienie
• VII klasa – Medal Zielonej Paulowni (klasa zniesiona w 2003 r.)
• VIII klasa – Medal Białej Paulowni (klasa zniesiona w 2003 r.)

Odznaczeni

Orderem Wschodzącego Słońca zostali odznaczeni m.in.: Albert Craig, John Arbuthnot Fisher, Tom Foley, Thomas Blake Glover, Douglas MacArthur, Jigorō Kanō, Robert Walker Irwin, Maresuke Nogi, Akira Yoshizawa oraz emerytowany cesarz Akihito.

Odznaczeni Polacy

I klasa – Wielka Wstęga

• Józef Piłsudski, 1928
• Edward Śmigły-Rydz, 1928
• Donald Tusk, 2021

II klasa – Złota i Srebrna Gwiazda

• Jadwiga Rodowicz-Czechowska, 2013
• Władysław Sikorski
• Henryk Lipszyc, 2002
• Henryka Bochniarz, 2010
• Michał Kleiber, 2012
• Jerzy Pomianowski
• Ryszard Górecki, 2014
• Bogdan Zdrojewski, 2015

III klasa – Złote Promienie ze Wstęgą

• Wiesław Kotański, 1986
• Janusz Onyszkiewicz, 2019
• Stanisław Piwowar, 1988
• Andrzej Wajda, 1995
• Stanisław Filipek, 2006
• Jerzy Nowacki, 2008
• Romuald Huszcza, 2012
• Ewa Pałasz-Rutkowska, 2015
• Irena Szewińska, 2017
• Jan Bossak, 2017
• Krzysztof Ingarden, 2018
• Stanisław Pawlak, 2021
• Jerzy Duszyński, 2024

IV klasa – Złote Promienie z Rozetą

• Alfred Majewicz, 2002
• Krystyna Okazaki, 2007
• Bogna Dziechciaruk-Maj, 2009
• Włodzimierz Kwieciński, 2012
• Krystyna Zachwatowicz-Wajda, 2013
• Estera Żeromska, 2018

V klasa – Złote i Srebrne Promienie

• Jan Kowalewski, 1926
• Małgorzata Martini, 2014

VI klasa – Srebrne Promienie

• Bolesław Orliński, 1926

klasa nieznana

• Józef Gieysztor
• Franciszek Ziejka

Uwagi

1. ↑ W kolejności starszeństwa zajmuje miejsce pomiędzy Orderem Chryzantemy, a Orderem Wschodzącego Słońca.

Przypisy

1. ↑ Lista wszystkich odznaczeń Józefa Piłsudskiego
2. ↑ a b c d e Arkadiusz Tarnowski: Polska i Japonia 1989-2004. Stosunki polityczne, gospodarcze i kulturalne. Warszawa: Trio, 2009, s. 21, 224, 320.
3. ↑ Japan to recognize 4,136 people in spring honors , The Japan Times, 29 kwietnia 2021   (ang.).
4. ↑ Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Władysław Sikorski. officersdatabase.appspot.com. .
5. ↑ Działalność: inne. . .
6. ↑ Order Wschodzącego Słońca, Złota i Srebrna Gwiazda dla Prof. Michała Kleibera, prezesa PAN
7. ↑ Podsekretarz stanu ds. polityki pozaeuropejskiej i agendy demokratyzacyjnej – Jerzy Pomianowski
8. ↑ Prof. Ryszard Górecki odznaczony przez rząd Japonii | Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie , www.uwm.edu.pl   (pol.).
9. ↑ Japonia: Order Wschodzącego Słońca dla Bogdana Zdrojewskiego. onet.pl, 4 listopada 2015. .
10. ↑ Kto jest kim w Polsce. Wyd. 2. Warszawa: Interpress, 1989, s. 595
11. ↑ Odznaczenie rządu Japonii dla Pana Janusza Onyszkiewicza, byłego Ministra Obrony Narodowej , Ambasada Japonii w Polsce, 19 maja 2019   (pol.).
12. ↑ nekrolog, Gazeta Wyborcza 28 września 2010
13. ↑ Andrzej Wajda kawalerem Orderu Wschodzącego Słońca
14. ↑ a b Wybrane epizody w historii stosunków japońsko-polskich
15. ↑ "Dr Jerzy Nowacki uhonorowany japońskim orderem państwowym"
16. ↑ Odznaczenie rządu japońskiego dla dr. hab. Romualda Huszczy, prof. UW, prof. UJ. . .
17. ↑ Japonia-Online 29 kwietnia 2015
18. ↑ Irena Szewińska odebrała Japoński Order Wschodzącego Słońca. eurosport.onet.pl, 31 stycznia 2017. .
19. ↑ Komunikat prasowy - Ambasada Japonii w Polsce
20. ↑ Krzysztof Ingarden odznaczony Orderem Wschodzącego Słońca
21. ↑ Odznaczenie rządu Japonii dla Pana Profesora Stanisława Pawlaka, Sędziego Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza
22. ↑ Odznaczenie rządu Japonii dla prof. Jerzego Duszyńskiego, byłego prezesa Polskiej Akademii Nauk
23. ↑ Alfred F. MAJEWICZ, profesor tytularny zwyczajny, doktor habilitowany. . .
24. ↑ Wędrówka wąskimi ścieżkami Japonii, dr Krystyna Okazaki odznaczona Orderem Wschodzącego Słońca. . .
25. ↑ Odznaczenie rządu japońskiego dla pani Bogny Barbary Dziechciaruk-Maj, dyrektor Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
26. ↑ "Włodzimierz Kwieciński odznaczony Orderem Wschodzącego Słońca, Złote Promienie z Rozetą"
27. ↑ Odznaczenie rządu japońskiego dla prof. Krystyny Zachwatowicz-Wajdy
28. ↑ Żeromska Estera: Odznaczona Orderem Wschodzącego Słońca, Złote Promienie z Rozetą. Ambasada Japonii, 2018. . (pol.).Sprawdź autora:1.
29. ↑ Szyfrant, który sprawił cud
30. ↑ Japonia-Online | Order Wschodzącego Słońca dla Polki , japonia-online.pl  .
31. ↑ Jeszcze jeden globtroter?. . .
32. ↑ Spotkanie z prof. Franciszkiem Ziejką

Linki zewnętrzne

• Galeria Orderu Wschodzącego Słońca (ang.)
• Lista Oficerów II RP odznaczonych Orderem Wschodzącego Słońca kl. II
• Lista Oficerów II RP odznaczonych Orderem Wschodzącego Słońca kl. III
• Lista Oficerów II RP odznaczonych Orderem Wschodzącego Słońca kl. IV
• Lista Oficerów II RP odznaczonych Orderem Wschodzącego Słońca kl. VI
• Medals of the World: Japan: Order of the Rising Sun. (ang.).

Falerystyka

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe

Encyklopedia internetowa (order):

• PWN: 3976529
• Britannica: topic/Order-of-the-Rising-Sun, topic/Order-of-the-Paulownia-Sun