Oulu (1985)

Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Oulu (62)

„Oulu” w 2006 r.
Klasa	kuter rakietowy
Typ	Helsinki
Historia
Stocznia	Wärtsilä(inne języki) Hietalahti(inne języki), Helsinki
Wodowanie	1985
Merivoimat
Nazwa	„Oulu” (62)
Wejście do służby	1 października 1985
Wycofanie ze służby	2005
Chorwacka marynarka wojenna
Nazwa	„Vukovar” (RTOP-41)
Wejście do służby	26 stycznia 2009
Los okrętu	w służbie (2020)
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 250 ton pełna: 280 t
Długość	całkowita: 45 metrów
Szerokość	8,9 m
Zanurzenie	3 m
Napęd
3 silniki wysokoprężne MTU o łącznej mocy 10 230 KM, 3 śruby
Prędkość	30 węzłów
Sensory
radary Raytheon ARPA, 9GA 208, 9LV 225 sonar Simrad Marine SS 304
Uzbrojenie
8 wyrzutni pocisków rakietowych RBS-15SF (4 x II) 1 armata Bofors kal. 57 mm 4 działka plot. Sako kal. 23 mm (2 x II) 2 zrzutnie bg
Wyposażenie
2 wyrzutnie pocisków oświetlających kal. 103 mm (2 x III)
Załoga	30
Multimedia w Wikimedia Commons

Oulu (62) – fiński kuter rakietowy z lat 80. XX wieku, jedna z czterech jednostek typu Helsinki. Okręt został zwodowany w 1985 roku w stoczni Wärtsilä(inne języki) Hietalahti(inne języki) w Helsinkach, a do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej wszedł 1 października 1985 roku. Jednostkę wycofano ze składu floty w 2005 roku i została sprzedana Chorwacji, gdzie służy pod nazwą „Vukovar” (stan na 2020 rok).

Projekt jednostek typu Helsinki powstał w Finlandii w 2. połowie lat 70. w celu stworzenia nowoczesnych i silnie uzbrojonych okrętów patrolowych, o znacznie lepszych parametrach od eksploatowanych ówcześnie radzieckich kutrów rakietowych projektu 205^[1]. Konstruktorzy stoczni Wärtsilä(inne języki) i specjaliści z Marynarki wzięli też pod uwagę doświadczenia płynące z eksploatacji pierwszego rodzimego kutra rakietowego – „Isku”(inne języki)^[1]. Jednostka prototypowa – „Helsinki” przeszła wiele prób i doświadczeń, które doprowadziły do wprowadzenia ulepszeń do projektu jeszcze przed budową kolejnych okrętów tego typu^[2]. Zmiany konstrukcyjne objęły m.in. zastosowanie innych śrub napędowych, przesunięcie sterów, modyfikację głównego stanowiska dowodzenia (GSD) i instalacji elektrycznej oraz montaż stępek przechyłowych^[2].

Kuter rakietowy „Oulu” został zamówiony w stoczni Wärtsilä Hietalahti(inne języki) w Helsinkach 13 stycznia 1983 roku, razem z dwoma kolejnymi jednostkami seryjnymi^[3]. Okręt został zwodowany i ukończony w 1985 roku^[4][3].

Okręt jest kutrem rakietowym o długości całkowitej 45 metrów, szerokości 8,9 metra i zanurzeniu 3 metry^[2][5][a]. Gładkopokładowy kadłub jednostki oraz nadbudówka zostały wykonane ze stopu aluminium^[6]. Wyporność standardowa wynosi 250 ton, a pełna 280 ton^[2][7][b]. Siłownię okrętu stanowią trzy silniki wysokoprężne MTU 16V538 TB92 o łącznej mocy 10 230 KM, napędzające poprzez wały napędowe trzy śruby^[5][8][c]. Maksymalna prędkość jednostki wynosi 30 węzłów^[5][9][d].

Główne uzbrojenie okrętu stanowią cztery podwójne wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków rakietowych RBS-15SF produkcji szwedzkiej, umieszczone w części rufowej^[9][10]. Pocisk rozwija prędkość 0,8 Ma, masa głowicy bojowej wynosi 150 kg, a maksymalny zasięg sięga 70 km^[5]. Na dziobie w wieży znajduje się pojedyncza armata uniwersalna Bofors kalibru 57 mm Mark 1 L/70^[5][10]. Masa naboju wynosi 2,4 kg, donośność sięga 17 000 metrów, a szybkostrzelność teoretyczna 200 strz./min^[5][8]. W tylnej części nadbudówki znajdują się dwie podstawy, na których są zainstalowane podwójne stanowiska działek plot. Sako kal. 23 mm L/87 (licencyjna radziecka ZU-23-2)^[3][9].

Broń przeciwpodwodną stanowią dwie rufowe zrzutnie bomb głębinowych^[2][8].

Wyposażenie radioelektroniczne obejmuje m.in. radar nawigacyjny Raytheon ARPA, radar wykrywania celów 9GA 208, radar kontroli ognia 9LV 225, optoelektroniczny system kierowania ogniem Saab EOS 400 i sonar Simrad Marine SS 304^[5][7]. Na pokładzie umieszczono też wyrzutnię pocisków zakłóceń pasywnych Philips Philax, a po obu stronach wieży Boforsa zainstalowano dwie trójprowadnicowe wyrzutnie pocisków oświetlających kal. 103 mm^[5][9].

Załoga okrętu składa się z 30 oficerów, podoficerów i marynarzy^[2][10].

„Oulu” został wcielony do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej w dniu 1 października 1985 roku^[11][5]. Kuter otrzymał numer burtowy 62^[4][11]. W latach 90. na okręcie zainstalowano konsole w bojowym centrum informacyjnym (BCI), przygotowano miejsce na rufie do instalacji dodatkowego holowanego sonaru Finnyards Sonac/PTA (zamiast jednej z wyrzutni rakiet RBS-15) i zamontowano ulepszone działka plot. Sako kal. 23 mm^[12]. Na początku XXI wieku dostosowano podstawy działek plot. Sako do zamiennej instalacji wyrzutni rakiet plot. Mistral (podobnie jak na nowszych okrętach typu Rauma)^[5][9].

Wraz z bliźniaczymi kutrami „Oulu” wchodził w skład 6. Dywizjonu Ścigaczy (6. Ohjuslaivueeseen), bazując w Pansio(inne języki) (Turku)^[12]. Okręt wycofano ze służby w 2005 roku i poddano konserwacji^[12][13].

W czerwcu 2008 roku firma Patria uzyskała zgodę rządu na sprzedaż „Oulu” (razem z wycofanym w 2007 roku kutrem „Kotka”) do Chorwacji^[12]. Kontrakt podpisano 16 lipca w Zagrzebiu, a 13 października w Turku odbyła się uroczystość przekazania okrętów^[12][13]. 16 października obie jednostki trafiły na pokład statku do przewozu ładunków wielkogabarytowych „Grietje” i zostały przewiezione do Szybeniku, gdzie poddano je remontowi stoczniowemu^[12][13]. Łączny koszt pozyskania, transportu i remontu dwóch kutrów wyniósł ok. 10 mln euro^[13]. 26 stycznia 2009 roku w bazie morskiej Lora koło Splitu odbyła się uroczystość wcielenia kutra w skład Chorwackiej Marynarki Wojennej pod nazwą „Vukovar” (RTOP-41)^[12].

Okręt nadal służy w chorwackiej flocie (stan na 2020 rok)^[14] .

• Tomasz Grotnik. Helsinki popłynęły do Chorwacji. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 12, 2008. Magnum-X. ISSN 1230-1655. 
• Tomasz Grotnik. Ścigacze rakietowe typu Helsinki - historia trwa. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8 (91), 2009. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
• Keith Faulkner: Jane’s Okręty Wojenne Przewodnik Encyklopedyczny. Poznań: Zysk i S-ka, 2004. ISBN 83-7298-588-X.
• Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
• John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1984-85. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1985. ISBN 0-7106-0795-4. (ang.).
• Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
• Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
• Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1989-90. London: Jane’s Defence Data, 1989. ISBN 0-7106-0886-1. (ang.).
• Ivan Gogin: VUKOVAR fast attack craft (missile) (1985-1986/2008). Navypedia. . (ang.).