Dziś chcemy zagłębić się w fascynujący świat Pieter Bruegel (starszy). Od niepamiętnych czasów Pieter Bruegel (starszy) budzi zainteresowanie i ciekawość milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na sferę kulturową, Pieter Bruegel (starszy) pozostawił niezatarty ślad w ludzkości. W tym artykule zbadamy różne aspekty, które sprawiają, że Pieter Bruegel (starszy) jest tematem powszechnego zainteresowania, odnoszącym się zarówno do jego przeszłości, teraźniejszości, jak i przyszłości. Przygotuj się na zanurzenie się w ekscytującą podróż przez historię, aktualne wydarzenia i możliwości, jakie ma dla nas Pieter Bruegel (starszy).
Autoportret | |
Data i miejsce urodzenia |
ok. 1525 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
9 września 1569 |
Dziedzina sztuki |
malarstwo, grafika |
Epoka | |
Pieter Bruegel (starszy) (wymowa niderlandzka , uproszczona polska ) (ur. ok. 1525 w Broghel koło Bredy, zm. 9 września 1569 w Brukseli) – niderlandzki malarz. Zwano go „Chłopskim” ze względu na tematykę jego obrazów.
Zachowały się zapisy wskazujące, że urodził się w Broghel koło Bredy – nie jest jednak jasne, czy chodzi o miasto Breda w Holandii, czy o belgijskie miasto Bree (po łacinie zwane Breda). Od 1559 zaczął pomijać literę „h” w swym nazwisku, podpisując obrazy jako Bruegel.
Naukę rozpoczynał w pracowni Pietera Coecka van Aelsta, następnie terminował u Claude’a Doriziego w Mechelen. W roku 1551 został z tytułem mistrza przyjęty do gildii św. Łukasza Antwerpii. Podróżował po Włoszech i Francji, po powrocie mieszkał okresowo w Antwerpii, w końcu na stałe osiadł w Brukseli w roku 1563.
W roku 1563 ożenił się z Mayeken, córką swego pierwszego nauczyciela Pietera Coecka. Miał z nią dwóch synów – Pietera Brueghla (zw. Piekielnym) i Jana Brueghla (zw. Aksamitnym). Obaj synowie zostali malarzami, chociaż nie uczyli się od swego ojca (jeden miał 5 lat, a drugi około roku, gdy Pieter starszy zmarł). Malarz spoczął wraz z żoną w kościele Notre-Dame de la Chapelle w Brukseli. Epitafium malarza znajduje się w jednej z kaplic bocznych kościoła.
Malował przede wszystkim pejzaże, zapełnione postaciami chłopskimi (stąd przydomek). Czerpał motywy z codziennego życia ludu (wesela, uczty, biesiady, kiermasze), z Biblii, ilustrował przysłowia. Często wskazywany jako pierwszy malarz zachodni malujący pejzaże dla nich samych, a nie tylko jako tło dla alegorii religijnych. Malował stylem prostym, nie poddając się dominującej wówczas modzie włoskiej. Często nawiązywał do stylu Boscha. Najsławniejsze jego obrazy znajdują się w muzeum wiedeńskim.
Piotrowi Brueglowi przypisuje się autorstwo 45 dzieł w większości namalowanych olejem na desce:
Lp. | Tytuł obrazu | Rok powstania | Metoda | Wielkość | Miejsce przechowywania | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Pejzaż z przypowieścią o siewcy | 1557 | olej na desce | 74 × 102 cm | Timken Museum of Art, San Diego | |
2 | Pejzaż z upadkiem Ikara | ok. 1558 | olej na płótnie naciągniętym na drewno | 73,5 × 112 cm | Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela | |
3. | Widok Neapolu | ok. 1558 | obraz olejny | 39,8 × 69,5 cm | Galleria Doria Pamphilj, Rzym | |
4. | Dwanaście przysłów | 1558 | olej na desce | 75 × 98 cm | Museum Mayer van den Bergh, Antwerpia | |
5. | Przysłowia niderlandzkie | 1559 | olej na desce | 117 × 163 cm | Gemäldegalerie, Berlin | |
6. | Walka karnawału z postem | 1559 | olej na desce | 118 × 164,5 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
7. | Zabawy dziecięce | 1560 | olej na desce | 118 × 161 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
8. | Triumf śmierci | 1562 | olej na desce | 117 × 162 cm | Prado, Madryt | |
9. | Upadek zbuntowanych aniołów | 1562 | olej na desce | 117 × 162 cm | Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela | |
10. | Samobójstwo Saula | 1562 | olej na desce | 33,5 × 55 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
11. | Pokłon Trzech Króli | 1562 | płótno | 168 × 122 cm | Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela | |
12. | Dwie małpy | 1562 | obraz olejny | 20 × 23 cm | Gemäldegalerie, Berlin | |
13. | Pejzaż z ucieczką do Egiptu | 1563 | olej na płótnie | 37 cm × 56 cm | Courtauld Institute of Art | |
14. | Wieża Babel | 1563 | olej na dębowej desce | 114 × 155 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
15. | Mała wieża Babel | ok. 1563 | olej na desce | 60 × 74,5 cm | Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam | |
16 | Dulle Griet | 1564 | olej na desce | 117,4 × 162 cm | Museum Mayer van den Bergh, Antwerpia | |
17. | Pokłon Trzech Króli | 1564 | olej na płótnie | 111 × 83,5 cm | National Gallery w Londynie | |
18. | Droga krzyżowa | 1564 | olej na płótnie | 124 × 170 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
19. | Głowa starej wieśniaczki | po 1564 | olej na dębowej desce | 22 × 17 cm | Stara Pinakoteka, Monachium | |
20. | Rzeź niewiniątek | 1565 | olej na dębowej desce | 116 × 160 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
21. | Wino w Dniu Świętego Marcina | 1565–1568 | tempera na płótnie | 168 × 122 cm | Prado, Madryt | |
22. | Zimowy pejzaż z łyżwiarzami i pułapką na ptaki | 1565 | olej na dębowej desce | 38 × 56 cm | Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela | |
23. | Żniwa | 1565 | olej na dębowej desce | 118 × 163 cm | Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork | |
24. | Powrót stada | 1565 | olej na dębowej desce | 117 × 159 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
25. | Sianokosy | ok. 1565 | olej na desce | 114 × 158 cm | Galeria Narodowa, Praga | |
26. | Pochmurny dzień | 1565 | olej na dębowej desce | 118 × 163 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
27. | Myśliwi na śniegu | 1565 | olej na desce | 117 × 162 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
28. | Spis ludności w Betlejem | 1566 | olej na desce | 115,5 × 164,5 cm | Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela | |
29. | Kraina szczęśliwości | 1567 | olej na dębowej desce | 52 × 78 cm | Stara Pinakoteka, Monachium | |
30. | Kazanie św. Jana Chrzciciela | 1566 | olej na płótnie | 95 × 160,5 cm | Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie | |
31. | Wiejski taniec | 1566 | olej na desce | 114 × 164 cm | Detroit Institute of Arts | |
32. | Nawrócenie Szawła | 1567 | olej na desce | 108 × 156 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
33. | Pokłon Trzech Króli na śniegu | 1567 | tempera na desce | 35 × 55 cm | Oskar Reinhart Collection, Winterthur | |
34. | Taniec wieśniaków | 1568 | olej na desce | 114 × 164 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
35. | Ślepcy | 1568 | tempera na desce | 86 × 154 cm | Museo di Capodimonte Neapol | |
36. | Kalecy | 1568 | olej na desce | 18 × 21 cm | Luwr, Paryż | |
37. | Mizantrop | 1568 | tempera na płótnie | 86 × 85 cm | Museo di Capodimonte, Neapol | |
38. | Chłopskie wesele | 1568 | olej na desce | 114 × 163 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
39. | Złodziej gniazd | 1568 | olej na desce | 59 × 68 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
40. | Pejzaż z szubienicą | 1568 | olej na desce | 45,9 × 50,8 cm | Hessisches Landesmuseum, Darmstadt |
Lp. | Tytuł obrazu | Rok powstania | Metoda | Wielkość | Miejsce przechowywania | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Wielkie ryby jedzą małe ryby | 1556 | ołówek na papierze | 21,5 × 30,2 cm | Wiedeń, Graphische Sammlung Albertina | |
2 | Targ w Hoboken | 1559 | ołówek na papierze | 26,5 × 39,4 cm | Courtauld Gallery | |
3 | Polowanie na dzikie króliki | 1566 | 22,2 × 39 cm | Muzeum Narodowe w Warszawie |
Lp. | Tytuł obrazu | Rok powstania | Metoda | Wielkość | Miejsce przechowywania | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | Chrystus i cudzołożnica | 1565 | 34 × 24 cm | Courtald Institute Galleries w Londynie | ||
2. | Śmierć Marii Panny | 1564 | 55 × 36 cm | Upton House, Banbury |
Lp. | Tytuł obrazu | Rok powstania | Metoda | Wielkość | Miejsce przechowywania | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | Kuszenie św. Antoniego | 1557–1558 | olej na desce | 57,8 × 85,7 cm | National Gallery of Art |
Lp. | Tytuł obrazu | Rok powstania | Metoda | Wielkość | Miejsce przechowywania | Grafika |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | Chrystus i Jezioro Galilejskie | 1553 | olej na desce | 67 × 100 cm | Nowy Jork, kolekcja prywatna | |
2. | Sztorm na morzu | 1568 | olej na desce | 71 cm × 97 cm | Kunsthistorisches Museum, Wiedeń | |
3. | Trzech żołnierzy | 1568 | olej na desce | 20,3 × 17,8 cm | Nowy Jork, Frick Collection |
Pieter Bruegel (starszy) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Pieter Brueghel (młodszy) | Jan Brueghel (starszy) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ambrosius Brueghel | Jan Brueghel (młodszy) | Anna Brueghel | David Teniers (młodszy) | ||||||||||||||||||||||||||||
Abraham Brueghel | |||||||||||||||||||||||||||||||
Wiele utworów Jacka Kaczmarskiego to ekfrazy obrazów Bruegla starszego. Ślepcy są w ogóle pierwszą z nich, a pewną inspiracją do takiego rozwoju twórczości była wcześniejsza ekfraza Wisławy Szymborskiej nawiązująca do Dwóch małp.