Polskie Stronnictwo Ludowe (1895–1913)

W dzisiejszym świecie Polskie Stronnictwo Ludowe (1895–1913) stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum ludzi. Od profesjonalistów po amatorów, Polskie Stronnictwo Ludowe (1895–1913) wzbudza ciekawość i debatę w różnych obszarach. Dzięki bogatej i zróżnicowanej historii Polskie Stronnictwo Ludowe (1895–1913) znacząco wpłynął na społeczeństwo i sposób, w jaki podchodzimy do różnych aspektów życia. W tym artykule zbadamy różne perspektywy i aspekty związane z Polskie Stronnictwo Ludowe (1895–1913), aby zapewnić wszechstronną i wzbogacającą wizję na ten temat.

Polskie Stronnictwo Ludowe
Państwo

 Austro-Węgry

Skrót

PSL

Lider

Karol Lewakowski (1895–1897), Henryk Rewakowicz (1897–1907), Jan Stapiński (1908–1913)

Data założenia

28 lipca 1895

Data rozwiązania

grudzień 1913

Ideologia polityczna

agraryzm, demokratyzm

Barwy

     zieleń

Tablica upamiętniająca założenie SL w Rzeszowie
Tablica na stulecie PSL w Rzeszowie

Polskie Stronnictwo Ludowe – polska partia polityczna działająca w Galicji. Została założona 28 lipca 1895 roku w Rzeszowie przez m.in. Jakuba Bojkę i Wysłouchów jako Stronnictwo Ludowe (od 27 lutego 1903 pod nazwą „Polskie Stronnictwo Ludowe”). Pozostawało pod znacznym wpływem endecji[1]. Określane jest jako galicyjska partia chłopska.

Charakterystyka programu

Głównymi hasłami programowymi i celami tego ugrupowania politycznego były[2]:

  • odbudowa niepodległego państwa polskiego, w którym zostaną rozwiązane podstawowe problemy wsi,
  • autonomia Galicji,
  • demokratyzacja życia i wybory powszechne oraz wprowadzenie demokratycznej ordynacji wyborczej,
  • rozwój oświaty,
  • równouprawnienie chłopów w życiu politycznym (dążenie do zapewnienia większej ich reprezentacji w instytucjach galicyjskich),
  • dążenie do powiększenia chłopskich gospodarstw (zwłaszcza tych najmniejszych),
  • zwiększenie możliwości awansu społecznego mieszkańców wsi,
  • ułatwienie przejmowania przez chłopów ziemi z majątków wielkiej własności (tzw. reforma rolna),
  • równouprawnienie Polaków, Ukraińców i Litwinów oraz wolności wyznań.

Partia miała swoich przedstawicieli zarówno w Radzie Państwa, jak i w Sejmie Krajowym. W 1911 z PSL wystąpiła grupa działaczy na czele z Janem Dąbskim i Bolesławem Wysłouchem i powołała w lutym 1912 ugrupowanie PSL – Zjednoczenie Niezawisłych Ludowców[2]. W 1913 w miejsce PSL powstały PSL „Piast” (którego prezesem został Jakub Bojko) i PSL „Lewica” (prezes – Jan Stapiński)[3].

Działacze

 Zobacz też: Kategoria:Politycy Polskiego Stronnictwa Ludowego (1895–1913).

Prezesi

Poparcie w wyborach

Rada Państwa

Wybory Liczba mandatów Zmiana
1897
3/425
 4
1901
4/425
 1
1907
16/516
 12
1911
24/516
 8

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ A. Wójcik, Ludowcy wśród innych ruchów politycznych na przełomie XIX i XX wieku, Sojusznicy i przeciwnicy ruchu ludowego 1895–1995, red. J. Jachymek, Lublin 1996, s. 15.
  2. ↑ a b Historia. Encyklopedia szkolna WSiP, red. A. Friszke, E.C. Król, wyd. 4 zm. i popr., Warszawa 2004, s. 669.
  3. ↑ K. Groniowski, J. Skowronek, Historia Polski 1795–1914, wyd. 3 popr. i uzup., Warszawa 1987, s. 317.

Bibliografia

  • S. Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, Wyd. 9, Warszawa 1997, s. 391, 457.