Przełęcz Użocka
Wygląd przypnij ukryj Widok na Przełęcz Użocką z punktu widokowego po polskiej stronie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
853 m n.p.m. |
| Pasmo | |
Położenie na mapie Bieszczadów Zachodnich  Przełęcz Użocka
| |
Położenie na mapie Karpat Przełęcz Użocka
| |
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich Przełęcz Użocka
| |
 49°00′13″N 22°53′17″E/49,003611 22,888056
| |
Przełęcz Użocka (ukr. Ужоцький перевал, Użoćkyj perewał) – przełęcz w Bieszczadach (Karpaty Wschodnie), na obszarze Ukrainy, u południowo-wschodniego krańca Polski (dokładnie sama przełęcz znajduje się ok. 200 m poza granicami Polski). Wysokość 853 m n.p.m. (niektóre ukraińskie źródła podają 889 m n.p.m.).
Przełęcz Użocka oddziela Bieszczady Zachodnie od Wschodnich. Po północnej stronie przełęczy znajdują się źródła Sanu, a po południowej – Użu. Od strony północnej podejście na przełęcz jest (względnie) łagodne, natomiast od strony południowej zbocza stromo opadają w dolinę Użu. Z przełęczy rozpościera się panorama polskich i ukraińskich Bieszczadów.
Przez Przełęcz Użocką przebiega mało uczęszczana droga regionalna H13 ze Lwowa przez Użok do Użhorodu. W 1905 władze Austro-Węgier przeprowadziły przez przełęcz strategiczną linię kolejową łączącą Użhorod z Samborem i dalej ze Lwowem i Przemyślem. Jest to do dziś jedna z najpiękniej położonych linii kolejowych w Karpatach. Droga i linia kolejowa schodzą w dolinę ostrymi serpentynami. Linia kolejowa pokonuje cały szereg wiaduktów i tuneli.
Biegnie stąd ukraiński szlak turystyczny na Opołonek i Kińczyk Bukowski – szczyty leżące na granicy polsko-ukraińskiej, niedostępne dla turystów ze strony polskiej ze względu na położenie na terenie Bieszczadzkiego PN:
Przełęcz Użocka (853 m n.p.m.) – Opołonek (1028 m n.p.m.) – Kińczyk Bukowski (1251 m n.p.m.) – Przełęcz Bukowska (1107 m n.p.m.)
Na przełęczy toczyły się ciężkie walki w czasie I i II wojny światowej. Przed Przełęczą Użocką stworzono potężny węzeł obrony tzw. linię Arpada. Na zboczach gór zbudowano w tym celu wiele kilometrów okopów oraz rozmieszczono 30 betonowych і 60 drewniano-ziemnych bunkrów, użytych podczas operacji karpackiej. Ich pamiątką są cmentarz wojenny z I wojny, pomnik Strzelców Siczowych i pomnik żołnierzy radzieckich poległych przy forsowaniu Karpat w październiku 1944. 20 marca 1939 na Przełęczy Użockiej miała miejsce uroczystość z okazji ustanowienia granicy polsko-węgierskiej po zajęciu Zakarpacia przez Węgry. Wojska radzieckie przekroczyły przełęcz 18 października 1944.
Poprzednią (patrząc od zachodu) przełęczą w głównym grzbiecie Karpat jest Żydowski Beskid, a następną – Ruski Put.
Galeria
- Ukraiński punkt kontrolny na Przełęczy Użockiej
- Pomnik poległych żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej z I wojny światowej znajdujący się na cmentarzu na przełęczy
Przypisy
- ↑ PiotrP. Szechyński PiotrP., Podział Bieszczadów, Pisowania: Z Bieszczad czy z Bieszczadów? / Twoje Bieszczady , www.twojebieszczady.net .
- ↑ Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2009, ISBN 978-83-89188-85-4 (pol.).1 styczniabrak strony (książka)
- ↑ ВОВ-60 – Сводки. . .