Ten artykuł należy dopracować:od 2021-07 → zweryfikować treść i dodać przypisy, od 2021-07 → usunąć nieencyklopedyczne treści, od 2021-07 → usunąć zwodnicze wyrażenia, od 2021-04 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Anomalna perturbacja (ang. anomalous perturbation) (psychokineza, PK (od ang. psychokinesis), AP (od ang. anomalus perturbation), TK (od ang. telekinesis), BMI (od niem. Bewustsein-Materie-Interaktion – „interakcja świadomości i materii”), dawniej: telekineza, ale wśród pojęć parapsychologicznych jest już archaizmem) – określenie używane w parapsychologii do opisu rzekomego wpływu na fizyczne otoczenie z odległości wywołanego za pomocą mocy psychicznych, bez fizycznej ingerencji. W szerszym znaczeniu oznacza właściwość psioniki, która rzekomo pozwala wpływać na zachowanie materii. Od roku 2004 ezoterycy określają tym terminem różne typy anomalnej perturbacji, także i poruszanie ciałem stałym, płynnym lub gazowym na odległość za pomocą myśli i koncentracji, za pomocą kontaktu wzrokowego bezpośrednio z przedmiotem. Jest to tzw. myślenie astralne, czyli wyobrażanie sobie czegoś co za pośrednictwem „czynnika PSI” ma wykonać tę czynność w czasie rzeczywistym.
Nazwa dotyczy zarówno zdolności ludzi do wykonywania anomalnej perturbacji, jak też poruszania się przedmiotów w czasie zjawisk spirytystycznych, na przykład typu poltergeist. Anomalna perturbacja pojawia się w twórczości science-fiction.
Początkowo nazwą tej zdolności było słowo „telekineza”. W miarę rozwoju parapsychologii określenie to zostało wyparte przez wyraz „psychokineza” i stało się archaizmem. Najnowsza literatura przedmiotu wskazuje na wyraźny trend spychania słowa „psychokineza” na dalszy tor i promowanie nowszego sformułowania: „anomalna perturbacja”. Współczesna parapsychologia dąży do ograniczenia dotychczasowego szczegółowego podziału zjawisk parapsychicznych i zawężenia do anomalnej kognicji (obejmującej zjawiska jasnowidzenia, telepatii i prekognicji) (w literaturze anglojęzycznej wypierane przez Remote Viewing) oraz anomalnej perturbacji (do niedawna nazywanej psychokinezą).
W parapsychologii rozróżnia się:
Przeprowadza się eksperymenty i badania obu przypadków PK, ze szczególnym uwzględnieniem i zainteresowaniem fenomenami mikroskopijnymi. Jednymi z najbardziej znanych badań doświadczalnych tego typu są prace z Generatorami Zdarzeń Losowych (REG) w laboratorium Princeton Engineering Anomalies Research, czy doświadczenia związane z techniką Qigong w Laboratorium Bioemisji w Chiba.
Podobnie jak inne zjawiska parapsychologiczne, anomalna perturbacja oraz badania i eksperymenty psychokinetyczne nie są uznawane przez naukę. Nie istnieje ani jeden rzetelny dowód na ich istnienie, oprócz zeznań przypadkowych świadków.
Według różnych źródeł naukowych i pozanaukowych eksperymenty nad zjawiskami psychokinetycznymi były szeroko zakrojone w ZSRR (szczególnie w okresie zimnej wojny), w ramach badań o charakterze cywilnym i wojskowym. Istnieją również spekulacje wokół kwestii wykonywania badań naukowych nad anomalną perturbacją i stosowaniem ich wyników przez instytucje i organizacje w Stanach Zjednoczonych, rzekomo do celów wywiadowczych i wojskowych.
Parapsycholodzy wyróżniają następujące typy psychokinezy: