Równanie Karplusa

Równanie Karplusa (od nazwiska Martina Karplusa) – równanie opisujące zależność między wicynalną stałą sprzężenia spinowo-spinowego ${\displaystyle J}$ a kątem dwuściennym ${\displaystyle \phi }$ tworzonym przez łączące sprzężone jądra atomowe wiązania^[2]:

${\displaystyle J(\phi )=A\cos ^{2}\phi +B\cos \,\phi +C,}$

gdzie ${\displaystyle A,}$ ${\displaystyle B}$ i ${\displaystyle C}$ są parametrami otrzymanymi doświadczalnie, zależnymi od rodzaju sprzężonych jąder oraz podstawników.

Równanie Karplusa można też zapisać w alternatywnej formie:

${\displaystyle J(\phi )=a\cos 2\phi +b\cos \,\phi +c,}$

ale nie niesie ona żadnych nowych informacji (można ją otrzymać z poprzedniej poprzez tożsamości trygonometryczne).

Równanie Karplusa najczęściej stosuje się do stałych sprzężenia ³J_H,H w układzie H-C-C-H. Wielkość tych sprzężeń na ogół osiąga minimum dla kątów dwuściennych bliskich 90°, a maksimum dla 0° i 180°. Typowy wykres ³J_H,H${\displaystyle (\phi )}$ ma kształt krzywej dzwonowej.

Równanie Karplusa pozwala na określenie lokalnej konformacji na podstawie pomiarów stałych sprzężenia i ma szczególne znaczenie w NMR białek (zwłaszcza w określaniu konformacji łańcucha głównego białka).