Rada Najwyższa Ukrainy

W dzisiejszym świecie Rada Najwyższa Ukrainy stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona odbiorców. Wraz z postępem technologii i ciągłymi zmianami w społeczeństwie, Rada Najwyższa Ukrainy wywarł znaczący wpływ na różne aspekty życia. Zarówno na poziomie osobistym, jak i globalnym, Rada Najwyższa Ukrainy wywołał debaty, refleksje i działania, które mają na celu zrozumienie i skuteczne stawienie czoła wyzwaniom i możliwościom, jakie stwarza ten temat. W tym artykule zbadamy różne aspekty Rada Najwyższa Ukrainy, od jego początków po wpływ na współczesny świat, w celu zaoferowania kompleksowej wizji zachęcającej do refleksji i dialogu.

Rada Najwyższa Ukrainy
Верховна Рада України
Herb Rada Najwyższa Ukrainy
Państwo

 Ukraina

Rodzaj

jednoizbowy

Kierownictwo
Przewodniczący Rady Najwyższej

Rusłan Stefanczuk, Sługa Ludu

Wiceprzewodniczący Rady Najwyższej

Ołeksandr Kornijenko, Sługa Ludu
Ołena Kondratiuk, Batkiwszczyna

Struktura
Struktura Rada Najwyższa Ukrainy
Liczba członków

450

Stowarzyszenia polityczne

Rząd[1] (236)

Wsparcie (35)[1]

Opozycja (71)[1]

Niezależni (61)

Wakaty (47)[1]

  •     Wakaty (47)
Ordynacja

proporcjonalno – większościowa

Ostatnie wybory

21 VII 2019

Siedziba
ul. Mychajła Hruszewskiego 5, Kijów
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Rada Najwyższa Ukrainy (ukr. Верховна Рада України, „Werchowna Rada”) – jednoizbowy parlament Ukrainy. Rada Najwyższa Ukrainy jest bezpośrednią następczynią Rady Najwyższej Ukraińskiej SRR, która 24 sierpnia 1991 ogłosiła niepodległość Ukrainy i wystąpienie z ZSRR. Nazwę „Rada Najwyższa” nosi również parlament Republiki Autonomicznej Krymu.

Zgodnie z art. 76 Konstytucji Ukrainy Rada Najwyższa składa się z 450 deputowanych, wybieranych w głosowaniu powszechnym, równym, bezpośrednim i tajnym na kadencję pięcioletnią[2].

Od 2019 roku liczy ich faktycznie 423, ze względu na brak deputowanych z Krymu i Donbasu[3].

Formowanie składu izby

Kadencja ukraińskiego parlamentu trwa 5 lat. Do jego składu może zostać wybrany obywatel Ukrainy, który najpóźniej w dniu wyborów ukończył 21. rok życia, dysponuje prawami wyborczymi i zamieszkuje na terytorium Ukrainy od co najmniej pięciu lat. Nie może zostać wybrany do ukraińskiego parlamentu ten, na kim ciąży wyrok za przestępstwo umyślne[2].

Wybory do Rady Najwyższej Ukrainy odbywają się w ostatnią niedzielę października w piątym roku kadencji Rady Najwyższej Ukrainy. Przedterminowe wybory odbywają się w ciągu sześćdziesięciu dni od dnia opublikowania postanowienia o rozwiązaniu parlamentu[2].

Wybory deputowanych odbywają się według mieszanego systemu proporcjonalno-większościowego. Połowa składu izby (225 deputowanych) wybierana jest w obejmującym terytorium całego kraju wielomandatowym okręgu wyborczym, w którym wyborca głosuje na jedną z ogólnokrajowych list partyjnych. Druga połowa składu Rady Najwyższej wybierana jest w okręgach jednomandatowych w jednej turze głosowania (deputowanym zostaje kandydat, który otrzymał największą liczbę głosów)[4].

Deputowani do parlamentu mogą wchodzić w skład frakcji, przy czym deputowany wybrany z listy określonej partii politycznej (bloku wyborczego partii politycznych) zobowiązany jest do wejścia w skład frakcji parlamentarnej tejże partii politycznej[2].

Przed wstąpieniem na stanowisko deputowanego do Rady Najwyższej wymagane jest złożenie przysięgi następującej treści: Przysięgam na wierność Ukrainie. Zobowiązuję się wszystkimi swoimi czynami bronić suwerenności i niepodległości Ukrainy, troszczyć się o dobro Ojczyzny i pomyślność narodu ukraińskiego. Przysięgam, że będę przestrzegać Konstytucji Ukrainy i ustaw Ukrainy, wykonywać swoje obowiązki w interesie wszystkich rodaków. Odmowa złożenia przysięgi oznacza zrzeczenie się mandatu[2].

Rada Najwyższa pracuje w trybie sesyjnym. Obrady Rady Najwyższej są jawne. Mogą zostać utajnione, jeśli decyzję taką podejmie konstytucyjna większość składu Rady.

Uprawnienia Rady Najwyższej

Uprawnienia Rady Najwyższej wymienione są w art. 85 Konstytucji Ukrainy. Należą do nich[2]:

  • wnoszenie zmian do Konstytucji Ukrainy;
  • ogłaszanie referendum;
  • uchwalanie ustaw;
  • zatwierdzanie budżetu i wnoszenie do niego zmian oraz kontrola nad jego wykonywaniem;
  • kształtowanie zasad polityki wewnętrznej i zagranicznej;
  • zatwierdzanie ogólnopaństwowych programów rozwoju ekonomicznego, naukowo-technicznego, socjalnego, narodowo-kulturalnego, ochrony środowiska;
  • zarządzanie wyborów Prezydenta Ukrainy;
  • wysłuchiwanie orędzia prezydenta;
  • ogłaszanie na wniosek prezydenta Ukrainy stanu wojny oraz zawieranie pokoju, a także zatwierdzanie decyzji prezydenta o wykorzystaniu Sił Zbrojnych Ukrainy oraz innych formacji wojskowych w razie napaści zbrojnej;
  • możliwość usunięcia prezydenta w drodze specjalnej procedury (impeachment);
  • kształtowanie programu działalności Gabinetu Ministrów;
  • powoływanie na wniosek Prezydenta Ukrainy premiera Ukrainy, ministra obrony Ukrainy, ministra spraw zagranicznych Ukrainy, powoływanie na wniosek premiera Ukrainy pozostałych członków Gabinetu Ministrów Ukrainy, przewodniczącego Komitetu Antymonopolowego Ukrainy, przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji Ukrainy, Przewodniczącego Funduszu Majątku Państwowego Ukrainy, odwoływanie powyższych osób ze stanowisk, kierowanie zapytań pod adresem premiera Ukrainy oraz członków Gabinetu Ministrów Ukrainy;
  • kontrola działalności Rady Ministrów;
  • przyjmowanie regulaminu Rady Najwyższej;
  • powoływanie i odwoływanie przewodniczącego i innych członków Izby Obrachunkowej;
  • powoływanie i odwoływanie Rzecznika Praw Człowieka w Radzie Najwyższej Ukrainy, wysłuchiwanie jego corocznych sprawozdań o stanie przestrzegania i ochrony praw i wolności człowieka na Ukrainie;;
  • powoływanie i odwoływanie prezesa Banku Narodowego Ukrainy na wniosek Prezydenta Ukrainy;
  • powoływanie i odwoływanie połowy składu Rady Banku Narodowego Ukrainy;
  • powoływanie i odwoływanie połowy składu Narodowej Rady Ukrainy ds. Radia i Telewizji;
  • powoływanie i odwoływanie członków Centralnej Komisji Wyborczej na wniosek Prezydenta Ukrainy;
  • zatwierdzanie ogólnej struktury, liczebności i wyznaczanie funkcji Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, Sił Zbrojnych Ukrainy, innych utworzonych na podstawie odpowiednich ustaw formacji wojskowych;
  • uchwalanie decyzji o udzieleniu pomocy wojskowej innym państwom, wysyłaniu ukraińskich oddziałów wojskowych na terytorium innych krajów oraz dopuszczaniu na terytorium Ukrainy oddziałów sił zbrojnych innych państw;
  • ustanawianie symboli państwowych Ukrainy;
  • udzielanie zgody prezydentowi Ukrainy na powołanie i zwolnienie ze stanowiska Prokuratora Generalnego Ukrainy, uchwalanie wotum nieufności Generalnemu Prokuratorowi, co skutkuje jego dymisją;
  • powoływanie i odwoływanie jednej trzeciej składu Sądu Konstytucyjnego Ukrainy;
  • powoływania sędziów na termin nieograniczony;
  • rozwiązanie Rady Najwyższej Autonomicznej Republiki Krym w przypadku stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny Ukrainy naruszenia przez nią Konstytucji i innych praw Ukrainy; zarządzanie przedterminowych wyborów do Rady Najwyższej Autonomicznej Republiki Krym;
  • uchwalanie zmian w strukturze administracyjnej państwa oraz zmiany nazewnictwa poszczególnych jej jednostek;
  • zarządzanie wyborów do organów samorządu terytorialnego;
  • zatwierdzanie w ciągu dwóch dni od momentu zarządzenia przez Prezydenta Ukrainy dekretów o wprowadzeniu stanu wojennego lub stanu wyjątkowego na Ukrainie bądź na jej określonych terenach, o powszechnej albo częściowej mobilizacji, o ogłoszeniu określonych terenów obszarami nadzwyczajnej sytuacji ekologicznej;
  • przyjmowanie co najmniej jedną trzecią głosów konstytucyjnego składu Rady Najwyższej wniosku o skierowaniu zapytania do prezydenta Ukrainy;
  • powoływanie i odwoływanie szefa aparatu Rady Najwyższej Ukrainy; zatwierdzanie planu wydatków Rady Najwyższej Ukrainy oraz struktury jej aparatu;
  • zatwierdzanie ustawą Konstytucji Autonomicznej Republiki Krym oraz wprowadzanych do niej zmian.

Siedziba Rady Najwyższej

Siedziba Rady mieści się w neoklasycystycznym budynku przy ulicy Hruszewśkiego w Kijowie. Wybudowano go w latach 1936–1939 według projektu Wołodymyra Zabołotnego z przeznaczeniem na siedzibę Rady Najwyższej Ukraińskiej SRR. Pierwsze obrady w nowo wybudowanym budynku odbyły się 25 lipca 1939[5].

Kadencje Najwyższej Rady Ukrainy

Prezydium

Frakcje

Obecny skład Rady pochodzi z wyborów 2019

Ugrupowanie Lider
listy krajowej 		Lista krajowa Mandaty
w okręgach[7] 		Suma
mandatów
Głosy[8] % głosów[8] Mandaty[7]
Sługa Ludu Dmytro Razumkow 6 307 097 43,16 124 130 254
Opozycyjna Platforma – Za Życie Jurij Bojko 1 908 087 13,05 37 6 43
Batkiwszczyna Julia Tymoszenko 1 196 256 8,18 24 2 26
Europejska Solidarność Petro Poroszenko 1 184 515 8,10 23 2 25
Głos Swiatosław Wakarczuk 851 669 5,84 17 3 20
Partia Radykalna Ołeha Laszki Ołeh Laszko 586 294 4,01 0 0 0
Siła i Honor Ihor Smeszko 558 674 3,82 0 0 0
Opozycyjny Blok Jewgienij Murajew 443 200 3,03 0 6 6
Ukraińska Strategia Wołodymyr Hrojsman 352 895 2,41 0 0 0
Partia Szarija Anatolij Szarij 327 224 2,23 0 0 0
Swoboda Ołeh Tiahnybok 315 530 2,15 0 1 1
Pozycja Obywatelska Anatolij Hrycenko 153 259 1,04 0 0 0
Partia Zielonych Ukrainy Tetiana Bodun 96 659 0,66 0 0 0
Samopomoc Andrij Sadowy 91 700 0,62 0 1 1
Agrarna Partia Ukrainy Mychajło Popławski 75 540 0,51 0 0 0
Ruch Nowych Sił Micheila Saakaszwili Micheil Saakaszwili 67 742 0,46 0 0 0
Siła Ludzi Ołeksandr Sołontaj 28 002 0,19 0 0 -
Siła Prawa Andrij Senczenko 20 497 0,14 0 0 0
Społeczna Sprawiedliwość Anna Szlapak 16 575 0,11 0 0 0
Patriota Mykoła Hołomsza 16 147 0,11 0 0 0
Niezależność Anatolij Mohylow 7 979 0,05 0 0 0
Pochodnia Tetiana Odnoroh 7 749 0,05 0 0 0
Pozostali – – – – 2 2
Kandydaci Niezależni – – – – 46 46

Przypisy

  1. ↑ a b c d Spis Parlamentarzystów .
  2. ↑ a b c d e f Konstytucja Ukrainy. Kancelaria Sejmu, 2014.
  3. ↑ Ukraina: Inauguracja prezydentury Zełenskiego odbędzie się 20 maja , forsal.pl, 16 maja 2019 (pol.).
  4. ↑ Закон України „Про вибори народних депутатів України”. Верховна Рада України. . (ukr.).
  5. ↑ Історія зведення сесійного будинку Верховної Ради України , Верховна Рада України (ukr.).
  6. ↑ Nowy przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy. Parlament pod kontrolą prezydenta? – Studium Europy Wschodniej UW , studium.uw.edu.pl .
  7. ↑ a b Обрані народними депутатами України. cvk.gov.ua. (ukr.).
  8. ↑ a b Результати по багатомандатному виборчому округу. cvk.gov.ua. (ukr.).

Linki zewnętrzne

Ukraińskie partie polityczne

Kadencje Rady Najwyższej Ukrainy
URL i ZURL
USRR
Ukraina

Ustrój i polityka Ukrainy
Ustrój
Organy władzy
ustawodawczej
wykonawczej
sądowniczej
Finanse i kontrola
Samorząd
Parlamenty państw Europy
Terytoria zależne
Państwa nieuznawane

Europa zaznaczona na mapie Ziemi

  1. ↑ Republika Kosowa jest obecnie uznawana przez 105 ze 193 państw członkowskich ONZ, 23 z 28 państw członkowskich UE, w tym przez Polskę, oraz 24 z 28 państw członkowskich NATO (stan na 11 lutego 2014)