Radziusze

Motyw Radziusze to taki, który przykuł uwagę ludzi ze wszystkich środowisk. Niezależnie od tego, czy jest to temat kontrowersyjny, wpływowa osoba czy wydarzenie historyczne, Radziusze zdołał wzbudzić zainteresowanie i debatę w różnych społecznościach i kręgach społecznych. Przez lata Radziusze był przedmiotem badań, analiz i refleksji, co pokazuje jego znaczenie i wpływ na społeczeństwo i kulturę popularną. W tym artykule zbadamy różne aspekty związane z Radziusze, od jego pochodzenia i ewolucji po wpływ na dzisiejszy świat.

Radziusze
Радзюшы
Радюши
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Rejon

ostrowiecki

Sielsowiet

Michaliszki

Populacja
• liczba ludności


21
(2019)

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Radziusze”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Radziusze”
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Mapa konturowa Polski w 1939 r., u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Radziusze”
Ziemia54°49′03″N 26°16′07″E/54,817500 26,268611

Radziusze (biał. Радзюшы, Radziuszy; ros. Радюши, Radiuszy) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim, w sielsowiecie Michaliszki, nad Straczą. Graniczy z Rezerwatem Krajobrazowym Jeziora Soroczańskie.

Współcześnie w skład miejscowości wchodzą dawne wsie Radziusze i Radziusze Łozowe oraz część okolicy Stracza-Niedroszla[a][b].

Historia

W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie zawilejskim/święciańskim. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.

Od 11 kwietnia 1922[1] leżały w Polsce, w województwie wileńskim[c], w powiecie święciańskim. Przynależność gminna różniła się, miejscowości położone były:

2 lutego 1944 na wypoczywającą tu po krwawym boju z Niemcami 5 Wileńską Brygadę Armii Krajowej mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” napadł oddział partyzantki sowieckiej. Polacy wycofali się za Straczę, zadając komunistom duże straty, przy stratach własnych wynoszących 2 partyzantów - 1 zabitego i 1, który utonął podczas przeprawy przez rzekę oraz kilku, którzy trafili do sowieckiej niewoli. Dzień później doszło w Radziuszach do kolejnej potyczki AK z komunistami, podczas której poległo 3 polskich partyzantów. Odebrano wówczas komunistom dwie furmanki z zagrabionym mieniem miejscowej ludności. Mjr „Łupaszko” odmawiając później współdziałania z sowietami podczas ataku na Wilno, przekazał następującą odpowiedź:

„(...) nie będziemy wojować razem pod Wilnem. Proszę przekazać «Roninowi» bez ogródek, że nam spieszno gdzie indziej. Tutaj nas czeka grób, mogiła. (...) Współdziałanie z Sowietami nie wyjdzie nam na zdrowie. Ani nam, ani pozostałym brygadom. Zbyt dobrze znam bolszewików, aby ufać im. Zresztą mamy ze sobą na pieńku. Nie zapomnę wsi Radziusze. Kat z nimi!”

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi.

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ w źródłach także pod nazwą Niedroszla-Stracza
  2. ↑ główna część Straczy-Niedroszli współcześnie nie istnieje
  3. ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce do 20 stycznia 1926 w Ziemi Wileńskiej, następnie w województwie wileńskim.

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
  2. ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.

Bibliografia