Służew nad Dolinką

W dzisiejszym świecie Służew nad Dolinką stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum ludzi. Niezależnie od tego, czy chodzi o wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy konsekwencje dla przyszłości, Służew nad Dolinką przykuł uwagę osób w każdym wieku i o każdym pochodzeniu. Ponieważ zainteresowanie tym tematem stale rośnie, istotne jest dalsze zrozumienie jego znaczenia i implikacji, ponieważ może to mieć znaczący wpływ na różne aspekty codziennego życia. W tym artykule zbadamy różne aspekty Służew nad Dolinką i jego wpływ w różnych obszarach, od kultury po ekonomię, w celu przedstawienia kompleksowej i świadomej wizji tego tematu, który jest dziś tak istotny.

Służew nad Dolinką
osiedle i część miasta Warszawy
Ilustracja
Część zachodnia osiedla. Widok z południowego wschodu znad alei Harcerzy Rzeczypospolitej. Na pierwszym planie budynek przy ul. Batuty 1
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

Powierzchnia

0,524 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności


ok. 10000

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, na dole znajduje się punkt z opisem „Służew nad Dolinką”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Służew nad Dolinką”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Służew nad Dolinką”
Ziemia52°10′15″N 21°01′47″E/52,170833 21,029722
Multimedia w Wikimedia Commons

Służew nad Dolinką[1][2] lub dawniej: Służew nad Doliną[3][4] – osiedle i część miasta na Służewie w dzielnicy Mokotów w Warszawie.

Położenie i charakterystyka

Osiedle Służew nad Dolinką położone jest na stołecznym Mokotowie, na południowym wschodzie obszaru Miejskiego Systemu Informacji Służew[5][6]. Składa się z dwóch części: zachodniej (budowanej jako Służew nad Doliną I) i wschodniej (Służew nad Doliną II) ograniczonych ulicami Puławską, Wałbrzyską, Kmicica, Łukową, a także Doliną Służewską z Potokiem Służewieckim od południa[3][7][8]. Zajmuje obszar ok. 52,4 ha[3][4].

Przez osiedle przebiegają ulice Jana Sebastiana Bacha, Batuty, Sonaty, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Wróbla, Zygmunta Noskowskiego, Józefa Elsnera, Tarniny (wschodnia część), Nowoursynowska oraz aleja Harcerzy Rzeczypospolitej[5][9] (duża część nazw ulic jest powiązana z muzyką[10]). Na jego terenie znajduje się wejście do stacji metra Służew[5]. Graniczy na północy z nowym cmentarzem na Służewie[5], a na południu z parkiem Dolina Służewska będącym częścią Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu[11][5]. Znajdują się tu dwa pomniki przyrody w postaci głazów narzutowych[12][13].

Za realizację kompleksu mieszkaniowego, budowanego od 1973 roku, odpowiadała powstała w 1958 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa „Mokotów”[14][3]. Od 1991 osiedlem zarządza Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką”, która powstała poprzez podział poprzedniej[8]. W tym samym roku zmieniono też oficjalną nazwę osiedla zmieniając „Dolinę” na „Dolinkę”[15]. Spółdzielnia zarządza, według stanu z 2021 roku, 46 budynkami, w tym 42 w zasobach własnych[15]. Grunty leżące w jej gestii mają powierzchnię ponad 42 ha, a liczba mieszkańców osiedla to ok. 10000[15].

Cechami wyróżniającymi osiedle z punktu widzenia architektonicznego są: niejednorodne bryły budynków, kolorystyka różnicująca poszczególne sektory kompleksu złożona z koloru białego i różnych intensywnych barw[3] (czerwona, niebieska, zielona, czarna[16]), a także charakterystyczne balkony wsparte na żelbetowych słupach[15]. Podobne podpory pod balkonami zastosowano w Warszawie także na osiedlach Stawki i Wrzeciono[17]. Osiedle zostało zaprojektowano w powiązaniu ze skarpą dolinki i występującą na jej obszarze zielenią[3]. Na jego terenie rośnie ok. 3000 drzew (dominują klony, lipy i brzozy)[15][10].

Zabudowa i historia

Służew nad Doliną I

Część zachodnia osiedla została zaprojektowana przez Janusza Nowaka, Piotra Sembrata i Jerzego Kuźmienkę z Zakładu Projektowania Kombinatu Budownictwa Miejskiego – Śródmieście w Warszawie[3][4]. W skład zespołu wchodzili także Tadeusz Parzyński, Władysław Bryndza-Nacki, Georgi Czarkwiani oraz Jerzy Leszczyński[4]. Osiedle zostało wybudowane w latach 1973–1978[3]. Jego powierzchnia wynosi 40,83 ha[4]. Kwartał składa się z budynków wielorodzinnych o 4, 11 i 13 kondygnacjach wybudowanych w nowatorskiej ówcześnie technologii ramy H[3][4]. Całość zaplanowano na 4400 mieszkań o średniej powierzchni 50 m² dla 15100 mieszkańców[4]. Uzupełnieniem były przedszkole, żłobek, budynki administracyjne oraz pawilony handlowe[3]. Pomiędzy blokami przy ul. Batuty 3 a Jana Sebastiana Bacha 22 utworzono amfiteatr znajdujący się na niewielkim wzniesieniu[16]. Kubatura budynków mieszkalnych to 1 032 000 m³, a usługowych 118 500 m³[4]. Generalnym wykonawcą zespołu był Kombinat Budownictwa Mieszkaniowego Zjednoczenia Budownictwa „Warszawa”[18].

Wyróżniającym się obiektem, a jednocześnie jednym z pierwszych oddanych do użytkowania, był budynek przy ul. Wałbrzyskiej 19[10]. Przy jego wznoszeniu wykorzystano dużo, jak na ówczesne czasy, tworzyw sztucznych, od okien po elementy wyposażenia[10]. Blok nazywany był „chemikaliowcem” lub „plastikowcem”[10]. Jego wyposażenie, takie jak tapety, sanitariaty i wykładziny, pochodziło z importu z Francji, a blachy elewacyjne ze Szwecji[10].

Zachodnia część osiedla Służew nad Doliną została uhonorowana tytułem Mistera Warszawy przyznawanym przez dziennik „Życie Warszawy” ex aequo wraz z dwoma innymi obiektami za 1978 rok[18].

Służew nad Doliną II

Część wschodnia została zaprojektowana przez Janusza Kazubińskiego i Marię Zalewską, a wybudowana w latach 1976–1979[3]. Na osiedle składają się budynki wielorodzinne o 4 i 11 kondygnacjach wybudowane w technologii ramy H i wielkoblokowej „Ż” z 916 mieszkaniami zaplanowanymi dla 3200 osób[3]. Powstał też pawilon handlowy[3]. Powierzchnia osiedla to 11,6 ha[3].

Późniejsza zabudowa

Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką” od 2003 roku prowadzi na terenie osiedla dalszą działalność deweloperską[15]. Powstały kolejne budynki z przeważającą funkcją mieszkalną[15][10]:

  • Noskowskiego 2 (zakończenie budowy w 2005 roku): 58 mieszkań i 1 lokal użytkowy;
  • Puławska 255 (2009): 128 mieszkań i 3 lokale użytkowe;
  • Puławska 255A (2010): 17 mieszkań i 1 lokal użytkowy;
  • Elsnera 34 (2012): 113 mieszkań i 1 lokal użytkowy;
  • Mozarta 1, „Dom nad Doliną” (2017): 103 mieszkania i 2 lokale użytkowe;
  • Sonaty 5, „Sonata nad Dolinką” (2021): 135 mieszkań i lokale usługowe.

Kolejnym budowanym budynkiem mieszkalnym jest obiekt u zbiegu ulicy Puławskiej i Wałbrzyskiej w miejscu pawilonu handlowego zajmowanego przez Mokpol i restauracji McDonald’s[10]. Nazwa inwestycji to Wałbrzyska 21 i wznoszona jest od 2023 – mieściła będzie 160 lokali mieszkalnych, kilkanaście usługowych i prawie 250 miejsc postojowych na trzykondygnacyjnym garażu podziemnym[19].

W granicach osiedla znajduje się także wybudowane w latach 1996–1999 roku Centrum Handlowe „LAND”[20].

W kulturze

Na osiedlu przez pewien czas mieszkał artysta Zdzisław Beksiński[16]. W 2007 na budynku przy ul. Sonaty 6, w którym mieszkał i gdzie został zamordowany, powstał poświęcony mu mural autorstwa Piotra Janowczyka[16].

Swoją młodość spędził tu raper Tede[16]. Nazwa płyty z 2006 roku „Esende Mylffon” wywodzi się częściowo od skrótu nazwy osiedla – SND[16]. Nakręcono tu teledysk do utworów znajdujących się na tym albumie – „Blask/To jeszcze nie koniec”[16].

Służew nad Dolinką był miejscem kręcenia scen serialu Zmiennicy w reżyserii Stanisława Barei, a także toczy się tu część akcji powieści Joanna Chmielewskiej – Lesio[16].

Na osiedlu znajduje się ulica Batuty, na podstawie której w 2004 roku stworzono w polskojęzycznej Wikipedii mistyfikację dotyczącą istnienia Henryka Batuty[16]. W rzeczywistości nazwa ulicy nawiązuje do muzyki a nie człowieka[16].

Galeria

  • Część wschodnia osiedla. Widok z południowego zachodu znad alei Harcerzy Rzeczypospolitej (na pierwszym planie ulica Sonaty, dalej w tle część Służew nad Dolinką II)
    Część wschodnia osiedla. Widok z południowego zachodu znad alei Harcerzy Rzeczypospolitej (na pierwszym planie ulica Sonaty, dalej w tle część Służew nad Dolinką II)
  • Wnętrze osiedla. Budynki pod adresami (od lewej do prawej): ul. Batuty: 7D, 7C, 7B (przedszkole), 7 i 7A z widocznymi charakterystycznymi balkonami
    Wnętrze osiedla. Budynki pod adresami (od lewej do prawej): ul. Batuty: 7D, 7C, 7B (przedszkole), 7 i 7A z widocznymi charakterystycznymi balkonami
  • Widok na osiedle z brzegu Potoku Służewieckiego
    Widok na osiedle z brzegu Potoku Służewieckiego
  • Budynek określany jako „chemikaliowiec” – ul. Wałbrzyska 19
    Budynek określany jako „chemikaliowiec” – ul. Wałbrzyska 19
  • Budynek przy ul. Mozarta 1 wybudowany w 2017 roku, widoczne logo Spółdzielni Mieszkaniowej „Służew nad Dolinką”
    Budynek przy ul. Mozarta 1 wybudowany w 2017 roku, widoczne logo Spółdzielni Mieszkaniowej „Służew nad Dolinką”
  • Budowa bloku na osiedlu w 1976
    Budowa bloku na osiedlu w 1976
  • Widok na „chemikaliowiec” od strony nieistniejącego już sklepu spożywczego w 1977
    Widok na „chemikaliowiec” od strony nieistniejącego już sklepu spożywczego w 1977
  • Widok na osiedle od ulicy Wałbrzyskiej na wysokości dzisiejszego CH „LAND” w 1982
    Widok na osiedle od ulicy Wałbrzyskiej na wysokości dzisiejszego CH „LAND” w 1982
  • Żołnierze Nadwiślańskiej Jednostki Wojskowej MSW wykonujący prace na terenie osiedla w 1978
    Żołnierze Nadwiślańskiej Jednostki Wojskowej MSW wykonujący prace na terenie osiedla w 1978
  • Dolina Służewska w 1979
    Dolina Służewska w 1979

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025, identyfikator PRNG: 125033
  2. ↑ Rada miasta stołecznego Warszawy, Uchwała nr XXV/697/2020 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego”, 16 stycznia 2020, s. 41.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 790, ISBN 83-01-08836-2.
  4. ↑ a b c d e f g h „Służew nad Doliną”. Osiedle mieszkaniowe w Warszawie, „Architektura” ((1–2/78)), Warszawa: Stowarzyszenie Architektów Polskich, 1978, s. 36–42, ISSN 0003-8814.
  5. ↑ a b c d e Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. .
  6. ↑ Rada Gminy Warszawa-Centrum, Uchwała Nr 389/XXXVI/96 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 19 września 1996 r. .
  7. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965–1989. Warszawa: "Arkada" Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 90. ISBN 83-908950-7-2.
  8. ↑ a b Historia Spółdzielni, „Nad Dolinką” (1/2006), s. 2.
  9. ↑ Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką”, Plan osiedla .
  10. ↑ a b c d e f g h Spółdzielnia Mieszkaniowa "Służew nad Dolinką", 25 lat Spółdzielni Mieszkaniowej "Służew nad Dolinką" w Warszawie, Warszawa: SM "Służew nad Dolinką", 2016, s. 9, 19, 25–27, 39, ISBN 83-944923-0-4.
  11. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawski obszar chronionego krajobrazu .
  12. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Pomnik przyrody .
  13. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Pomnik przyrody .
  14. ↑ Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 505, ISBN 83-01-08836-2.
  15. ↑ a b c d e f g 30 lat nad Dolinką. 1991–2021, „Nad Dolinką” (33/2021), s. 15–16, 19, 20.
  16. ↑ a b c d e f g h i j Jarosław Trybuś, Przewodnik po warszawskich blokowiskach, Łódź: Muzeum Powstania Warszawskiego, Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Kotliński, 2018, s. 160–163, 165, 168, 171–173, ISBN 978-83-7729-462-8.
  17. ↑ Małgorzata Piwowar i inni, Mur. Ilustrowany atlas architektury Muranowa, Warszawa: Centrum Architektury, 2022, s. 29, ISBN 978-83-961764-7-9.
  18. ↑ a b Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 497–498, ISBN 83-01-08836-2.
  19. ↑ Wieści z budowy, „Nad Dolinką” (38/2023), s. 14, 18.
  20. ↑ Centrum LAND .
Osiedla warszawskiej dzielnicy Mokotów
Obszary MSI – Górny Mokotów
Obszary MSI – Dolny Mokotów
Części miasta wg PRNG
Inne

Godło