Serdar Berdimuhamedow

Serdar Berdimuhamedow

Serdar Berdimuhamedow (2024)
Data i miejsce urodzenia	22 września 1981 Aszchabad
3. Prezydent Turkmenistanu
Okres	od 19 marca 2022
Przynależność polityczna	Demokratyczna Partia Turkmenistanu
Poprzednik	Gurbanguly Berdimuhamedow
Multimedia w Wikimedia Commons

Serdar Gurbangulyýewiç Berdimuhamedow (ur. 22 września 1981 w Aszchabadzie) – turkmeński polityk, prezydent Turkmenistanu od 19 marca 2022^[1].

Syn Gurbanguly’ego Berdimuhamedowa, będącego prezydentem Turkmenistanu w latach 2006–2022^[2][3].

Serdar Berdimuhamedow urodził się 22 września 1981 w Aszchabadzie^[4]. W latach 1987–1997 uczył się w Szkole Średniej nr 43 w Aszchabadzie^[4]. W latach 1997–2001 studiował na Turkmeńskim Uniwersytecie Rolniczym, uzyskując tytuł inżyniera-technologa^[5].

Od lipca do listopada 2001 pracował w Dyrekcji Zagranicznych Stosunków Gospodarczych Stowarzyszenia Przetwórstwa Spożywczego, po czym odbył dwuletnią obowiązkową służbę wojskową^[5][6]. W latach 2003–2008 ponownie pracował w Stowarzyszeniu Przetwórstwa Spożywczego w dziale owoców i warzyw oraz w dziale piwa bezalkoholowego i wina^[5].

W latach 2008–2011 Berdimuhamedow studiował w Akademii Dyplomatycznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji, uzyskując dyplom w dziedzinie stosunków międzynarodowych. W tym okresie był również przydzielony do ambasady Turkmenistanu w Moskwie jako radca ambasady^[5]. W latach 2011–2013 studiował w Genewskim Centrum Polityki Bezpieczeństwa, uzyskując dyplom studiów podyplomowych w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiego i międzynarodowego. Jednocześnie był przydzielony do turkmeńskiej misji przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie jako radca ambasady^[5][7].

Od sierpnia do grudnia 2013 pełnił funkcję szefa Departamentu Europejskiego turkmeńskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W latach 2013–2016 był zastępcą dyrektora Państwowej Agencji Zarządzania i Wykorzystania Zasobów Węglowodorowych. W latach 2016–2017 był przewodniczącym Departamentu Informacji Międzynarodowej turkmeńskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych^[5].

W dniu 18 sierpnia 2014 Serdar Berdimuhamedow obronił rozprawę doktorską w Turkmeńskiej Akademii Nauk, uzyskując stopień kandydata nauk^[8]. W lipcu 2015 otrzymał tytuł doktora nauk technicznych^[9].

Przez państwowe media w Turkmenistanie był często określany mianem „syna narodu”^[10].

Berdimuhamedow odbył dwuletnią obowiązkową służbę wojskową w latach 2001–2003. W dniu 27 października 2017 r. Berdimuhamedow został awansowany ze stopnia majora na podpułkownika. Ceremonia jego awansu była transmitowana w telewizji państwowej. Jego gałąź służby jest nieznana^[9], ale 7 marca 2021 został pokazany w telewizji państwowej w mundurze z naszywką na ramieniu Sił Zbrojnych Turkmenistanu. Ten sam film pokazał go w naramiennikach wskazujących na stopień pułkownika, a dekret przyznający mu honorowy tytuł „Obrońcy Ojczyzny Turkmenistanu” odnosił się do niego jako pułkownika^[11]. W dniu 26 stycznia 2023 r. Medżlis Turkmenistanu przyjął uchwałę promującą Serdara Berdimuhamedowa w jego roli „naczelnego dowódcy sił zbrojnych” do stopnia generała armii^[12][13].

W listopadzie 2016 Berdimuhamedow zdobył mandat w Medżlisie, reprezentując 25. okręg parlamentarny z siedzibą w Duszak, mieście w prowincji Ahal^[14][15]. W marcu 2018 roku został ponownie wybrany do Zgromadzenia Turkmenistanu z ponad 90% głosów oddanych w jego okręgu^[16]. Od marca 2017 przewodniczył komisji ds. ustawodawstwa i norm^[17].

Berdimuhamedow znalazł się w centrum uwagi politycznej po mianowaniu go wiceministrem spraw zagranicznych w marcu 2018^[18][19][20]. W styczniu 2019 Berdimuhamedow został przeniesiony na stanowisko zastępcy gubernatora prowincji Ahal, rodzinnego regionu większości turkmeńskiej elity^[21][22]. W czerwcu 2019 Berdimuhamedow został podniesiony do rangi gubernatora (häkim) prowincji Ahal^[23][6][24]. W lutym 2020 Berdimuhamedow został mianowany ministrem przemysłu i materiałów budowlanych Turkmenistanu^[25][26].

W dniu 11 lutego 2021 Berdimuhamedow został awansowany na wiceprzewodniczącego Gabinetu Ministrów ds. innowacji i cyfryzacji, nowe stanowisko. Jednocześnie został powołany do Rady Bezpieczeństwa Państwowego i przewodniczącym Najwyższej Izby Kontroli Turkmenistanu^[10][27][28]. W dniu 9 lipca 2021 Berdimuhamedow został zwolniony ze swoich stanowisk w Radzie Bezpieczeństwa Państwowego i Najwyższej Izbie Kontroli, a jako wiceprzewodniczący otrzymał tekę ekonomii i finansów ze szczególną odpowiedzialnością za „kwestie gospodarcze i bankowe oraz międzynarodowe organizacje finansowe”^[29][30][31].

Jest przewodniczącym Turkmeńskiego Stowarzyszenia Psów Alabay i prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Hodowli Koni Ahal Teke^[32].

W lutym 2022 potwierdzono, że Berdimuhamedow będzie kandydował w przedterminowych wyborach prezydenckich 12 marca, podsycając spekulacje, że zostanie następcą swojego ojca na stanowisku prezydenta Turkmenistanu^[33]. Wygrał wybory z 72,97% głosów i został następcą swojego ojca na stanowisku prezydenta, ustanawiając dynastię polityczną^[34]. Wybory były postrzegane przez wielu międzynarodowych obserwatorów jako ani wolne, ani uczciwe^[35][36].

Serdar Berdimuhamedow został zaprzysiężony 19 marca 2022 w Pałacu Ruhyýet^[37][38]. Złożył przysięgę narodowi na Konstytucję Turkmenistanu i Koran. Następnie starszyzna turkmeńska wręczyła mu odznakę prezydencką. Z pałacu Berdimuhamedow w towarzystwie konnej eskorty przejechał na plac Galkynysh, a następnie do kompleksu pałacu prezydenckiego Oguzhan(inne języki), gdzie Siły Zbrojne Turkmenistanu przeprowadziły defiladę wojskową^[39]. Wicepremier i sekretarz Rady Bezpieczeństwa Państwowego Turkmenistanu Çarymyrat Amanow złożył raport Berdimuhamedowowi. Później tego samego dnia w Centrum Audiencji Turkmenistanu odbyło się oficjalne przyjęcie. W meczecie Hazret Omar(inne języki) dokonał również uroczystego zakatu^[40].

Berdimuhamedow jest żonaty i ma czwórkę dzieci^[5]. Kolega z rosyjskiej Akademii Dyplomatycznej opisał go jako spokojnego i skromnego^[41]. Instruktorzy i inni koledzy z klasy opisali go jako „skromnego, wrażliwego, uprzejmego i spokojnego”^[9].

Berdimuhamedow mówi po turkmeńsku, rosyjsku i, w przeciwieństwie do swoich poprzedników, po angielsku^[42][43].

W dniu 30 maja 2022 matka Berdimuhamedowa, Ogulgerek Berdimuhamedowa, otrzymała tytuł Honorowego Tkacza Dywanów Turkmenistanu za wieloletnią pracę w fabryce dywanów w mieście Gökdepe^[44]. W dniach 1–2 czerwca 2022 Berdimuhamedow odbył swoją pierwszą wizytę zagraniczną w Arabii Saudyjskiej, gdzie wraz z synem odbył umrę^[45].

21 stycznia 2023 prezydent Turkmenistanu Serdar Berdimuhamedow podpisał ustawę konstytucyjną „O narodowym przywódcy narodu turkmeńskiego”, która zapewniła byłej głowie państwa Gurbanguly Berdimuhamedowowi i członkom jego rodziny immunitet prawny i szereg innych korzyści^[46].