Stan zachowania (numizmatyka)

W tym artykule zbadamy znaczenie Stan zachowania (numizmatyka) we współczesnym społeczeństwie. Stan zachowania (numizmatyka) jest czynnikiem determinującym w różnych sferach życia, od gospodarki po kulturę, poprzez politykę i technologię. Na przestrzeni dziejów Stan zachowania (numizmatyka) odegrał kluczową rolę w ewolucji społeczeństwa, wpływając na sposób, w jaki jednostki wchodzą w interakcje ze sobą i swoim środowiskiem. W tym sensie niezbędna jest analiza współczesnego wpływu Stan zachowania (numizmatyka) i zastanowienie się nad jego znaczeniem we współczesnym świecie. Celem tego artykułu jest przedstawienie kompleksowego spojrzenia na Stan zachowania (numizmatyka) i jego implikacje, a także zachęcenie do konstruktywnej debaty na temat jego roli w naszym społeczeństwie.

Stan zachowania – w numizmatyce kategoria przypisywana monecie lub banknotowi w zależności od widocznych efektów zużycia lub stopnia zniszczenia numizmatu. W numizmatyce polskiej w odniesieniu do monet, głównie w popularnych katalogach, korzysta się zazwyczaj ze skali opartej na czterech kategoriach:

  1. Stan I (menniczy) – określenie stanu monety, która nie była w obiegu. Odpowiednikiem w języku angielskim jest uncirculated, a w języku niemieckim stempelglanz,
  2. Stan II (bardzo dobry) – określenie stanu monety, która była bardzo krótko w obiegu, z minimalnymi śladami użytkowania na wystających elementach rysunku. Odpowiednikiem w języku angielskim jest extremely fine, a w języku niemieckim vorzüglich.
  3. Stan III (dobry) – określenie stanu monety obiegowej o niewielkim stopniu zużycia, bez poważnych uszkodzeń. Odpowiednikiem w języku angielskim jest very fine, a w języku niemieckim sehr schön.
  4. Stan IV (dostateczny) – określenie stanu monety obiegowej o znacznym stopniu zużycia powierzchni, gdy niewielkie szczegóły na wystających elementach rysunku uległy wytarciu. Odpowiednikiem w języku angielskim jest fine, a w języku niemieckim schön.

Dość często w ocenie stanu zachowania używa się powyższych kategorii uzupełnionych o znaki „+” lub „-”, np. I-, II+.

Niekiedy w polskich źródłach w odniesieniu do monet sugerowana jest również szersza – siedmiostopniowa skala stanów zachowania.

W numizmatyce polskiej w odniesieniu do banknotów stosuje się skalę opartą na siedmiu lub ośmiu stopniach rozszerzanych o podkategorie ze znakiem „+” lub „-”.

W numizmatyce amerykańskiej powszechną jest opracowana w 1949 r. 70-punktowa skala Sheldona, stosowana niekiedy na początku XXI w. również w Polsce, ze względu na wykorzystywanie jej przez międzynarodowe firmy przeprowadzające grading monet i banknotów.

Przypisy

  1. Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 10, ISBN 978-83-87355-65-4.
  2. Fischer, Katalog monet polskich 2012 XX, XIX w. i monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyd. XIV poprawione i uzupełnione, Bytom: Fischer, 2012.
  3. a b c d Czesław Miłczak, Banknoty polskie i wzory, wyd. Pierwsze, t. I, 1794–1941, Warszawa: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk, 2012, s. 46, ISBN 978-83-913361-3-7.
  4. Robert Pieńkowski, Stan zachowania monet, nbportal.pl, 2 sierpnia 2006 (pol.).
  5. Robert Pieńkowski, Stan zachowania banknotów, nbportal.pl, 2 sierpnia 2006 (pol.).