Prałat | |
Stanisław Gromnicki (przed 1905) | |
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 listopada 1843 |
Data i miejsce śmierci |
20 maja 1921 |
Miejsce pochówku | |
Proboszcz w Petlikowcach | |
Okres sprawowania |
1878–1880 |
Proboszcz w Buczaczu | |
Okres sprawowania |
1880-1914 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Prezbiterat |
1866 |
Odznaczenia | |
Stanisław Gromnicki (ur. 25 listopada 1843 w Skale, zm. 20 maja 1921 we Lwowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, prałat, kaznodzieja, działacz społeczny.
Stanisław Gromnicki wywodził się ze szlacheckiej rodziny Gromnickich z Omelan herbu Prawdzic. Urodził się 25 listopada 1843 w Skale nad Zbruczem jako syn Juliana Walentego i Marceli z Forstów. W 1872 jego bracia Adam Wojciech i Mikołaj Antoni wylegitymowali się ze szlachectwa w galicyjskim Wydziale Krajowym. Był kuzynem ks. Tadeusza Gromnickiego.
Uczył się w szkołach w Buczaczu i we Lwowie. W 1866 przyjął święcenia kapłańskie we Lwowie, a następnie rozpoczął pracę jako duszpasterz w Kozłowie. Po dwóch latach przeniesiony został do Płotyczy, gdzie zainicjował budowę kościoła oraz dwóch kaplic na terenie parafii (w Ihrowicach i Jankowcach). W 1878 mianowany został proboszczem w Petlikowcach, gdzie zasłużył się wybudowaniem kościółka w Bobulińcach oraz kaplicy w Kujdanowie.
10 listopada 1880 objął parafię w Buczaczu. Podczas wieloletniej pracy w tej parafii wybudował kościoły w: Nowostawcach, Leszczańcach, Dźwinogrodzie i Nagórzance. Zainicjował też wybudowanie kaplic w Buczaczu, Sorokach, Rukomyszu i Pyszkowcach. Budowę kaplic i kościołów często finansował z własnego majątku. Oprócz funkcji proboszcza, był też dziekanem czortkowskim, buczackim i stanisławowskim. Pod koniec XIX wieku był inicjatorem akcji pod hasłem Ratujmy milion!, wzywającej do budowy kościołów i kaplic celem ratowania ludności polskiej zamieszkałej na obszarze Galicji Wschodniej przed rutenizacją. Był spowiednikiem sióstr Niepokalanek w Jazłowcu oraz, od 1895, zastępcą przewodniczącego buczackiego oddziału Rady Szkolnej Okręgowej. W 1904 wygłosił kazanie podczas odsłonięcia pomnika Bartosza Głowackiego w Tarnobrzegu. Od 1914 mieszkał we Lwowie przy kościele św. Jana Chrzciciela, gdzie zmarł 20 maja 1921. W niedziele 26 listopada 1916 w kościele św. Jana Chrzciciela odbyła się uroczystość jego 50-lecia w służbie kapłańskiej. Został pochowany na Cmentarzu Janowskim we Lwowie.
Stanisław Gromnicki poruszał w kazaniach problematykę dogmatyczną, moralną, społeczną i narodową. Jego kazania podkreślały wartość narodu polskiego, ale również konieczność zachowania braterskich stosunków z innymi narodowościami, zwłaszcza Ukraińcami, których uznawał za braci, wywodzących się ze wspólnych korzeni. Jego głównym celem było krzewienie polskości na terenie Galicji wschodniej i na kresach wschodnich oraz obrona obrządku łacińskiego.