Tekla Teresa Łubieńska

Tekla Teresa Łubieńska to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Ze względu na swój wpływ na społeczeństwo i znaczenie w życiu codziennym temat ten wzbudził duże zainteresowanie w różnych obszarach, od kultury popularnej po badania akademickie. Z biegiem czasu Tekla Teresa Łubieńska ewoluował i nabrał nowych wymiarów, kwestionując wcześniej ustalone pojęcia i wywołując pasjonujące debaty. W tym artykule zbadamy różne aspekty Tekla Teresa Łubieńska, od jego początków po obecny wpływ, w celu lepszego zrozumienia jego znaczenia i miejsca w naszym społeczeństwie.

Tekla Teresa Łubieńska
Tekla Teresa Katarzyna
Ilustracja
Józef Faworski, Portret Tekli Teresy Łubieńskiej z synem Franciszkiem z około 1790 roku
Herb
Junosza
Rodzina

Bielińscy herbu Junosza

Data i miejsce urodzenia

6 czerwca 1767
Warszawa

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 1810
Kraków

Ojciec

Franciszek Onufry Bieliński

Matka

Krystyna Sanguszko

Mąż

Feliks Franciszek Łubieński

Dzieci

Franciszek Łubieński
Tomasz Andrzej Łubieński
Piotr Łubieński
Jan Łubieński
Maria Skarzyńska
Paulina Morawska
Henryk Łubieński
Tadeusz Łubieński
Józef Łubieński
Róża Sobańska

Multimedia w Wikimedia Commons

Tekla Teresa Łubieńska herbu Pomian (ur. 6 czerwca 1767 w Warszawie, zm. 15 sierpnia 1810 w Krakowie) – polska dramatopisarka, poetka i tłumaczka.

Życiorys

Urodziła się 6 czerwca 1767 w Warszawie. Córka Franciszka Bielińskiego starosty czerskiego (późniejszego pisarza wielkiego koronnego) i Krystyny Justyny Sanguszkówny, córki Karola Pawła Sanguszki, żona Feliksa Łubieńskiego, matka: Henryka, Tomasza, Jana, Józefa i Tadeusza. W wieku 11 lat (1778) straciła matkę. Od tego czasu wychowywała się (otrzymała francuskie wychowanie) u babki, Barbary Sanguszkowej, wdowy po marszałku wielkim litewskim – początkowo na Litwie, następnie w Warszawie i Poddębicach, będących wówczas letnią rezydencją rodu Sanguszków. 6 listopada 1782 w kościele pw. św. Katarzyny w Poddębicach poślubiła Feliksa Łubieńskiego, starostę nakielskiego, i zamieszkała w powiecie kaliskim, w Szczytnikach (majątek męża). Podczas Targowicy wyjechała wraz z dziećmi do Pragi. Po powrocie do kraju osiadła z rodziną w nowym majątku męża, w podkrakowskiej Zagości (nabytej jako starostwo w roku 1785). Poświęcała się wówczas całkowicie życiu rodzinnemu (była matką 10 dzieci!)[1]. Zmarła nagle w wieku 43 lat, 15 sierpnia 1810 w Krakowie.

Twórczość

Polska dramatopisarka, poetka i tłumaczka. W okresie Sejmu Czteroletniego pisała wierszyki patriotyczne. Początkowo zajmowała się pisaniem przede wszystkim komedii, prawdopodobnie także „różnych komedyjek” dla dzieci. Była autorką dramatów historycznych: Wanda, królowa polska (1806), Karol Wielki i Witykind (1807). Tłumaczyła też dzieła Jeana Baptista Racine’a oraz Woltera.

Ważniejsze utwory

  • (Wiersze liryczne), niewydane, kilka utworów przytaczają: H. Skimborowicz, „Zorza” 1843; S. z Ż. P. (Pruszakowa), „Tygodnik Ilustrowany” 1863, nr 191-192, (według Skimborowicza: wiele przez nią wierszem pisanych modlitw znajduje się drukiem ogłoszonych w niedawno nawet wydanych książkach polskich do nabożeństwa, ale bez podpisu)
  • Wanda. Tragedia w 5 aktach[2], powst. przed 2 marca 1806, wyst. Warszawa 17 kwietnia 1807, z rękopisu Biblioteki Teatrów Miejskich w Warszawie nr 9 wyd. J. Ujejski, Warszawa 1927, „Biblioteka Zapomnianych Utworów Dramatycznych” nr 1
  • Karol Wielki i Witykind. Drama historyczne we 2 aktach wierszem, z muzyką J. Elsnera, reprezentowane pierwszy raz na Teatrze Narodowym dnia 5 grudnia 1807..., Warszawa 1808 (2 wydania)[3]
  • Wiersz do Ludwika Osińskiego, w odpowiedzi na jego wiersz Do JW Hrabiny Tekli z Bielińskich Łubieńskiej w dzień jej imienin dn. 23 września 1808, wyd. w: L. Osiński: Dzieła t. 1, Warszawa 1861, s. 410.

Przekłady

  • Elfryda. Tragedia na wzór dramatów greckich, z angielskiego, niewydana, (o tej pozycji i następnych informuje S. Pruszakowa)
  • P. A. Metastasio: Siroe, niewydana
  • J. Racine: Andromaka, niewydana
  • Wzór męża i ojca. Komedia z francuskiego, niewydana
  • Voltaire: Szczebiotliwy, niewydana.

Według Skimbirowicza: kilka tłumaczeń teatralnych Woltera – winna scena polska Łubieńskiej, ale tytułów nie wymienia. Urywek tłumaczenia Łubieńskiej z wiersza A. Deshoulières ogłosił „Tygodnik Ilustrowany” 1863, t. 1, nr 191-192.

Listy

  • Do syna, Tomasza, z 14 czerwca 1806, ogł. R. Łubieński: Generał Tomasz Pomian hr. Łubieński t. 1, Warszawa 1899, s. 13.

Przypisy

  1. ↑ Magdalena Dąbrowska: Wielodzietność kobiet w polskich XIX-wiecznych wyższych warstwach społecznych na przykładzie hrabiowskiej linii rodziny Łubieńskich. Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, 7, (2013). .
  2. ↑ Tekla Łubieńska, Wanda : tragedja w 5 aktach, wyd. 1927 , polona.pl .
  3. ↑ Tekla Łubieńska, Karol Wielki y Witykind : drama historyczne we dwóch aktach wierszem z muzyką Jozefa Elsnera : reprezentowane piérwszy raz na teatrze narodowym, dnia 5 grudnia 1807 [...], wyd. 1808 , polona.pl .

Bibliografia

Linki zewnętrzne