Tobi (wyspa)

W tym artykule zajmiemy się tematem Tobi (wyspa), który jest niezwykle ważny i interesujący dla szerokiego grona czytelników. Tobi (wyspa) stał się w ostatnim czasie przedmiotem dyskusji i debaty, będąc przedmiotem analiz ekspertów w tej dziedzinie. W tym artykule staramy się zapewnić kompleksowy i szczegółowy obraz Tobi (wyspa), odnosząc się do jego najważniejszych aspektów i oferując cenne informacje umożliwiające zrozumienie jego wpływu w różnych obszarach. Od samego początku do obecnej ewolucji Tobi (wyspa) wzbudził zainteresowanie profesjonalistów, naukowców i ogółu społeczeństwa, dlatego istotne jest zbadanie jego natury i konsekwencji. Poprzez analityczne i rygorystyczne podejście staramy się zgłębić i pogłębić ten temat, prezentując różnorodne perspektywy i argumenty, które wzbogacają wiedzę na temat Tobi (wyspa). Bez wątpienia artykuł ten aspiruje do roli informacyjnego i refleksyjnego odniesienia dla tych, którzy chcą w pełni zrozumieć to zjawisko.

Tobi
Hatohobei
Kodgubi
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne (Landsat 8)
Kontynent

Australia i Oceania

Państwo

 Palau

Akwen

Ocean Spokojny

Archipelag

Wyspy Południowo-Zachodnie

Powierzchnia

0,85 km²

Najwyższy punkt

3 m m n.p.m.

Populacja (2012)
• liczba ludności
• gęstość


10
17 os./km²

Położenie na mapie Palau
Mapa konturowa Palau, w lewym dolnym rogu znajduje się punkt z opisem „Tobi”
Ziemia3°00′22″N 131°07′26″E/3,006111 131,123889
Multimedia w Wikimedia Commons

Tobi (zamiennie Hatohobei lub Kodgubi) – wyspa położona na zachodnim Oceanie Spokojnym, należąca do państwa Palau, stan Hatohobei.

Toponimia

Etymologia nazwy

Nazwa w języku tobi (Hatohobei) oznacza „wyspę stworzoną przez magię”[1].

Historyczne nazwy

Historyczne nazwy wyspy[2]:

  • do dziś – Hatohobei (tobi);
  • 1767 – Evening Island (ang.);
  • 1773 – San Carols (hisz.);
  • 1781 – Lord North's Island (ang.);
  • 1788 – Johnstone Island (ang.);
  • 1789 – Neville Island (ang.);
  • 1832 – Tobi (ang.)

Geografia

Północno-zachodnie wybrzeże wyspy

Tobi jest wyspą koralową. Jej długość z północy na południe to około 1,6 km, a szerokość około 800 metrów. Powierzchnia wynosi 0,85 km². Porośnięta jest gęsto palmami kokosowymi. W 2012 roku wyspę zamieszkiwało na stałe 10 osób[3] skupionych w jedynej na wyspie osadzie Hatohobei. Wraz z niezamieszkaną, położoną 75 km na wschód rafą Helen Reef stanowi powierzchnię stanu Hatohobei, jednego z szesnastu stanów Republiki Palau. Jest najdalej wysuniętą na południowy zachód zamieszkaną wyspą należącą do tego państwa. Od dawnej stolicy kraju Koror oddalona jest o około 600 km[4]. Mieszkańcy wyspy posługują się własnym językiem tobi[5].

Historia

Chata na wyspie w 1971 roku

Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z XV w.[6] Najprawdopodobniej wyspę zasiedliły ludy przybyłe z atolu Ulithi, wyspy Fais lub innych części Karolin[7]. Mieszkańcy wyspy w pierwszych wiekach swojej egzystencji zajmowali się połowem ryb oraz uprawą ziemi. Wśród uprawianych roślin były m.in. słodki ziemniak, bananowiec, palma kokosowa, chlebowiec i papaja. Mieszkali w domach zbudowanych z pni palm kokosowych krytych strzechą z liści. Do obróbki drewna wykorzystywali narzędzia wykonane z małży, a ze skorup żółwi i kości ptaków wyrabiali narzędzia do połowu ryb i biżuterię. Żyli w społeczności podzielonej na rody i klany[8].

Prawdopodobnie pierwszym Europejczykiem, który odkrył Tobi, był kapitan Woodes Rogers dowodzący okrętem Duke of Bristol w czasie rejsu z Guam na Ternate. 10 kwietnia 1710 zauważył podczas rejsu niewielki, płaski ląd, gęsto porośnięty roślinnością, który późniejsi historycy identyfikowali właśnie z Tobi. Kolejne wyprawy, które docierały w pobliże wyspy, nadawały jej za każdym razem nowe nazwy. Wyprawa dowodzona przez Philipa Cartereta, która dotarła w pobliże wyspy 27 września 1767 w godzinach wieczornych, nazwała ją Evening Island – Wyspą Wieczorną. Z kolei załoga hiszpańskiego statku w roku 1773 nazwała wyspę San Carlos. Dwie inne nazwy nadane w następnych latach to Johnstone Island i Lord North[9][10].

Mieszkańcy wyspy; chłopiec z prawej w tradycyjnej przepasce biodrowej

Pierwsze kontakty miejscowej ludności z przedstawicielami cywilizacji zachodniej miały miejsce w roku 1832, kiedy do Tobi dotarli dryfujący na łodziach rozbitkowie z wielorybniczego amerykańskiego statku Mentor, który rozbił się na atolu Ngaruangl na północ od Babeldaob. W roku 1899 Tobi wraz z Karolinami znalazła się pod kontrolą Niemiec. Do czasu I wojny światowej wchodziła w skład kolonii Nowa Gwinea Niemiecka. W czasach niemieckiego kolonializmu liczba ludności na wyspie systematycznie zaczęła maleć. Najpierw kolonizatorzy wywieźli pewną liczbę Tobijczyków do pracy w kopalni fosforytów, których złoże zostało odkryte na początku XX wieku na wyspie Angaur. Później wydarzeniami mającymi znaczący wpływ na spadek liczby ludności był katastrofalny tajfun i epidemie jakie nawiedziły Tobi i sąsiednie wyspy. Ogólnie liczba Tobijczyków spadła z tysiąca na początku XX w. do dwustu w latach czterdziestych[8]. Gdy po zakończeniu I wojny światowej Niemcom odebrano wszystkie kolonie, Tobi wraz z innymi wyspami dzisiejszego Palau weszła w skład terytorium mandatowego pod kontrolą Japonii. W czasie panowania Japończyków mieszkańcy zaczęli zajmować się produkcją kopry. Na początku lat 30. dzięki działalności misyjnej hiszpańskiego jezuity ojca Marino de la Hoz wszyscy przeszli na katolicyzm[11]. Zbudowano wtedy na wyspie kościół Góry Karmel[12]. Czasy japońskie to także początek edukacji i kontaktów z nowoczesną medycyną. W roku 1945 japońskie terytorium mandatowe wraz z Tobi zajęły wojska amerykańskie, a od roku 1947 stało się ono terytorium powierniczym ONZ pod kontrolą Stanów Zjednoczonych do czasu uzyskania niepodległości przez Palau w roku 1994.

Dzieje wyspy w przekazach ustnych jej mieszkańców dzielą się na pięć okresów noszących nazwy w ich własnym języku tobi: Ifiri Mosuwe – czasy dawne, okres od zasiedlenia wyspy do momentu pierwszych kontaktów z cywilizacją zachodnią, Ifiri Ingris – czasy angielskie, okres sporadycznych kontaktów Tobijczyków z anglojęzycznymi załogami statków przepływających w pobliżu wyspy, Ifiri Doitch – czasy niemieckie, okres przynależności do kolonii Nowa Gwinea Niemiecka, Ifiri Sapan – czasy japońskie, okres przynależności do japońskiego Mandatu Południowego Pacyfiku, Ifiri Merik – czasy amerykańskie, okres gdy Tobi należała do Powierniczych Wysp Pacyfiku zarządzanych przez USA[13].

Przypisy

  1. ↑ Tobian – Lexicon , www.friendsoftobi.org .
  2. ↑ Hezel: Foreign Ships in Micronesia , www.friendsoftobi.org .
  3. ↑ 2013 Statistical Yearbook Republic of Palau. palaugov.org. . (ang.).
  4. ↑ Palau. www.tip.de. . (niem.).
  5. ↑ Language in Use. friendsoftobi.org. . (ang.).
  6. ↑ Tobi Island. geoview.info. . (ang.).
  7. ↑ Tobi Island Artifacts. friednsoftobi.org. . (ang.).
  8. ↑ a b Overview: Tobian Culture & History. friendsoftobi.org. . (ang.).
  9. ↑ Foreign Ships in Micronesia. friendsoftobi.org. . (ang.).
  10. ↑ Johann Jakob Egli: Nomina Geographica. Leipzig: Georg Olms Verlag, 1872, s. 551.
  11. ↑ Ifiri Sapan 1914 to 1945 Japanese Times. friendsoftobi.org. . (ang.).
  12. ↑ Rebuilding the Churches on Tobi & Helen Reef. friendsoftobi.org. . (ang.).
  13. ↑ Tobi Then. friendsoftobi.org. . (ang.).

Bibliografia