Twierdza Kostrzyn

Obecnie Twierdza Kostrzyn jest tematem o dużym znaczeniu we współczesnym społeczeństwie. Znaczenie Twierdza Kostrzyn w ostatnich latach rośnie, wpływając na różne aspekty codziennego życia. Od polityki po technologię, poprzez kulturę i ekonomię, Twierdza Kostrzyn stał się decydującym czynnikiem w globalnym procesie decyzyjnym. W tym artykule zbadamy, jak Twierdza Kostrzyn wpływa na różne obszary naszego życia, analizując jego wpływ i prezentując różne perspektywy na tak istotny dzisiaj temat.

Twierdza Kostrzyn
Ilustracja
Plan miasta i twierdzy Kostrzyn z 1921
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kostrzyn nad Odrą

Typ budynku

Twierdza

Położenie na mapie Kostrzyna nad Odrą
Mapa konturowa Kostrzyna nad Odrą, na dole znajduje się punkt z opisem „Twierdza Kostrzyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Twierdza Kostrzyn”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Twierdza Kostrzyn”
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego
Mapa konturowa powiatu gorzowskiego, w lewym dolnym rogu znajduje się punkt z opisem „Twierdza Kostrzyn”
Ziemia52°34′44″N 14°38′08″E/52,578889 14,635556
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Widok z lotu ptaka na dawną Twierdzę i Stare Miasto w Kostrzynie nad Odrą

Twierdza Kostrzyn (niem. Festung Küstrin) – zespół fortyfikacji wzniesionych i użytkowanych pomiędzy XV a XX wiekiem w Kostrzynie nad Odrą i jego okolicach.

Historia twierdzy

Pierwsze fortyfikacje w Kostrzynie stanowił zamek zbudowany w XV wieku. Nowoczesne fortyfikacje wzniesiono w czasie, gdy był stolicą Nowej Marchii w drugiej połowie XVI wieku. Miasto otoczono wtedy fortyfikacjami bastionowymi zaprojektowanymi na wzór włoski, które częściowo przetrwały do dziś. Twierdza była stopniowo rozbudowywana o nowe elementy przez następne stulecia. W dniach 24 czerwca – 17 lipca 1808 roku więziony był w twierdzy redemptorysta Klemens Maria Hofbauer.

W latach osiemdziesiątych XIX wieku Kostrzyn stał się twierdzą fortową – wokół miasta zbudowano pierścień czterech fortów:

Są one zachowane w różnym stopniu do dziś.

Twierdza Kostrzyn była dla III Rzeszy niezwykle ważna, blokowała ona Armii Czerwonej drogę do Berlina, w związku z czym zadecydowano o jej obronie za wszelką cenę. Forty zostały zmodyfikowane i przystosowane do współczesnego pola walki. Podobnie postąpiono z miastem przygotowując je do długotrwałej obrony. Stworzono jednolity system obrony z trzema pasami transzej z rowem przeciwczołgowym i 14 schronami bojowymi[1].

Pierwszy atak na twierdzę przeprowadziły wojska 1 Korpusu Zmechanizowanego dowodzonego przez gen. Siemiona Kriwoszeina. Zajęcie miasta z marszu nie powiodło się w związku z czym rozpoczęły się ciężkie walki w których uczestniczyła 5 Armia Uderzeniowa i 8 Gwardyjska Armia. Twierdza i miasto zostało zdobyte 12 marca 1945 roku[2], jednak w wyniku walk poważnemu uszkodzeniu uległo około 90% budynków[3], a wraz z nimi duża część umocnień bastionowych twierdzy.

Obecnie teren twierdzy przedzielony jest granicą polsko-niemiecką, przy czym większość obiektów dawnej twierdzy znajduje się po stronie polskiej. Turystycznie wykorzystany jest jedynie Fort Gorgast znajdujący się w Niemczech, oraz Bastion Filip, Brama Chyżańska i Brama Berlińska (będące elementami składowymi miasta-twierdzy) po stronie polskiej. Zachowane części budynków twierdzy są obecnie poddawane restauracji.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 223.
  2. ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 222,223.
  3. ↑ Porter-Szűcs 2021 ↓, s. 311.

Bibliografia

  • Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
  • Wojciech Eckert: Ochrona zabytków architektury obronnej na przykładzie twierdzy Kostrzyn – granice architektury, urbanistyki i krajobrazu kulturowego, Czasopismo Techniczne – Architektura, 2003, s. 152–158.
  • Brian Porter-Szűcs: Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii. Warszawa: Wydawnictwo Filtry, 2021. ISBN 978-83-957973-4-7.
  • Krzysztof Socha: Twierdza Kostrzyn pełna tajemnic-komunikat z badań archeologicznych przeprowadzonych na Starym Mieście w Kostrzynie nad Odrą w roku 2012, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 9 (2012), Zielona Góra 2012.

Linki zewnętrzne

Twierdza Kostrzyn
Twierdza
poligonalna
Twierdza
fortowa
Inne

Fortyfikacje Brandenburgii