W tym artykule zbadamy wpływ i znaczenie Ulem w różnych kontekstach. Ulem był przedmiotem badań i zainteresowań na przestrzeni dziejów, a jego wpływ rozciąga się na różne obszary i dyscypliny. Od momentu pojawienia się Ulem prowokuje debaty, dyskusje i refleksje, generując szerokie spektrum opinii i interpretacji. Poprzez rygorystyczną analizę zbadamy wiele aspektów Ulem, jego ewolucję w czasie i jego dzisiejsze znaczenie. Celem tego artykułu jest przedstawienie kompleksowego i szczegółowego spojrzenia na Ulem, w celu wzbogacenia i poszerzenia wiedzy na ten temat.
Ulem – muzułmański teolog i uczony. Słowo pochodzi z wyrazu arabskiego alim, oznaczającego uczonego. W skład grupy ulemów wchodzili wszyscy duchowni muzułmańscy: muftiowie oraz imamowie. Ulemów określa się również mianem znawców szariatu. Ich główną siedzibą były meczety. Główną rolę posiadał meczet al-Azhar w Kairze.
Sunnici wyróżniają cztery główne szkoły prawa muzułmańskiego:
Do szyickich szkół prawa zaliczają się dżafaryci (Iran, Irak, Azerbejdżan, Afganistan), ismailici (wschodni Tadżykistan, północno-wschodni Afganistan) i zajdyci (północny Jemen).
W XX wieku w większości krajów arabskich (oprócz Arabii Saudyjskiej i Iranu) ulemowie tracili na znaczeniu. Rządy walczyły z silną pozycją duchownych, usuwając opozycję. Władza ulemów była coraz bardziej ograniczana. W 1961 roku uniwersytet al-Azhar w Kairze został poddany nadzorowi państwowemu. W tym samym czasie szkoły islamskie zamykano w Turcji i zastępowano je kontrolowanymi przez państwo szkołami religijnymi. Podobny proceder stosowano w Algierii po uzyskaniu niepodległości.
W 1979 roku podczas rewolucji w Iranie duchowni pod przywództwem Chomeiniego przejęli władzę, którą dzierżą do dzisiaj. Talibowie, którzy rządzą Afganistanem, także wywodzą się z islamskiego duchowieństwa.
Jednak najważniejszym zadaniem ulemów jest interpretacja i zastanawianie się nad znaczeniem islamskiego prawa w społeczeństwie oraz dysputy. Ulemowie są strażnikami muzułmańskiej tradycji oraz nauczycielami. Stanowią konserwatywną część muzułmańskiej ludności państw arabskich.