VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie z Oddziałami Dwujęzycznymi w Katowicach

liceum ogólnokształcące
Siedziba VIII LO przy ulicy 3 Maja (2024)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. 3 Maja 42 40-097 Katowice
Data założenia	1864[1] / 1922[2]
Patron	Maria Skłodowska-Curie
Liczba uczniów	605 (2025)[3]
Dyrektor	mgr Maria Dłotko
Wicedyrektorzy	mgr Anna Kafel
Położenie na mapie Katowic VIII LO
Położenie na mapie Polski VIII LO
Położenie na mapie województwa śląskiego VIII LO
50°15′34,4″N 19°00′55,0″E/50,259556 19,015278
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie z Oddziałami Dwujęzycznymi w Katowicach – publiczne liceum ogólnokształcące w Katowicach, z siedzibą przy ulicy 3 Maja 42, na terenie dzielnicy Śródmieście.

Jego początki sięgają lat 60. XIX wieku jako szkoła żeńska, natomiast jako polska placówka zostało powołane w 1922 roku. Od 1901 roku ma swoją siedzibę w neorenesansowym gmachu na rogu ulic 3 Maja i J. Słowackiego. Specjalizuje się w nauczaniu przedmiotów ścisłych, a także posiada oddziały dwujęzyczne z językiem niemieckim.

Szkoła potocznie określana jest jako pik – transkrypcji fonetycznej niemieckiego nazwiska Wilhelma Piecka, patrona szkoły w latach 1954–1990.

Historia VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach związana jest ze szkołą żeńską i sięga 1864 roku, co potwierdzają informacje z zachowanych publikacji z biblioteki bł. ks. Emila Szramka oraz pieczątka w zachowanej książce z biblioteki szkolnej^[4]. W tymże roku została powołana prywatna Wyższa Szkoła Żeńska (niem. Höhere Mädchenschule), której pierwszą kierowniczką była jej założycielka Meissner^[5][4] (bądź w 1872 roku – niem. Höhere Töchterschule, licząca 6 klas^[6][7]).

W 1875 roku magistrat miasta Katowice przejął szkołę – uczęszczało do niej wówczas ok. 160 dziewcząt^[8]. Prawnie podlegała ona Wydziałowi ds. Wyznań i Szkolnictwa rejencji opolskiej^[5]. W latach 80. XIX wieku szkołę ulokowano w gmachu przy późniejszej ulicy Młyńskiej w Katowicach, wzniesionym około 1870 roku (w jego miejsce w latach 30. XX wieku wzniesiono budynek magistratu)^[9]. W tym czasie nauka w szkole trwała 10 lat – kształcono w niej dziewczęta w wieku od 6 do 16 lat, a celem szkoły było ich przygotowanie do prowadzenia gospodarstwa domowego oraz do prac technicznych i ręcznych w oparciu o szeroko pojęta wiedzę ogólną^[5].

Od 1876 roku szkoła żeńska działała wspólnie z prywatnym seminarium, które w 1899 roku zostało przejęte przez miasto i połączone ze szkołą żeńską. Placówkę tę określano od tej pory jako Seminarium dla Nauczycielek (niem. Lehrerinnen-Seminar). W 1900 roku współpracę z seminarium podjęła żeńska szkoła średnia w Katowicach^[5] (niem. Mädchem-Mittelschule), założona 19 kwietnia tego samego roku^[10].

W 1901 roku szkołę przeniesiono do budynku przy obecnej ulicy 3 Maja w Katowicach i przekształcono w liceum^[8]. Ulokowano ją w gmachu z lat 70. XIX wieku, który pierwotnie był siedzibą Gimnazjum Miejskiego w Katowicach – późniejszego III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Katowicach^[11].

31 grudnia 1909 roku placówkę przekształcono w Wyższą Szkołę dla Młodzieży Żeńskiej (niem. Höhere Anstalt für weibliche Jugend), kształcąc od tej pory w systemie dziesięcioklasowym. W 1911 roku szkołę zreformowano w liceum i liceum wyższe (niem. Lyzeum i Oberlyzeum). Umożliwiono w niej ukończenie zakładu studyjnego (niem. Studienansalt) i zapoczątkowano kształcenie z zakresie programu wyższej szkoły realnej (niem. Oberrealschule)^[12].

Po przyłączeniu części Górnego Śląska wraz z Katowicami do Polski, w 1922 roku zreorganizowano liceum i wyższe liceum żeńskie, które przekształcono w ośmioletnie Miejskie Gimnazjum Żeńskie. Jego pierwszym kierownikiem został Józef Wolff^[13]. O powołanie polskiego liceum żeńskiego grono rodziców zwróciło się z petycją do katowickiego magistratu we wrześniu 1922 roku. Otrzymali oni odpowiedź odmowną, ale w listopadzie tego samego roku pod naciskiem Wydziału Oświecenia Publicznego i dzięki staraniom wizytatora Władysława Mieniaka rozpoczęto organizację polskiego liceum żeńskiego. Otrzymało ono pomieszczenia w starszej części budynku przy ulicy 3 Maja, z osobnym wejściem. 13 maja 1932 roku szkoła otrzymała sztandar i nadano jej imię Marii Skłodowskiej-Curie^[14]. W 1936 roku szkołę niemiecką zlikwidowano, a uczniowie pragnący kontynuować naukę musieli korzystać ze szkoły niemieckiej w Chorzowie^[15].

W latach międzywojennych prowadzono w szkole wiele działań eksperymentalnych, m.in. wypracowano wzorzec matury korelacyjnej^[13]. Działało w niej m.in. Ognisko Metodyczne Języka Polskiego, zorganizowane przez nauczycielkę Mieczysławę Miterę-Dobrowolską^[14].

Od 1928 roku funkcjonowała przy szkole świetlica środowiskowa dla dzieci z rodzin bezrobotnych, w której pracowały uczennice gimnazjum w ramach wolontariatu^[13]. Działał także zespół teatralny – w 1934 roku wystawił Antygonę na deskach Teatru Polskiego w Katowicach (późniejszy Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach)^[16].

Podczas II wojny światowej w katowickich szkołach uczono wyłącznie po niemiecku^[17]. W tym czasie przy obecnej ulicy 3 Maja 42 działała wyższa szkoła realna dla młodzieży żeńskiej. W 1940 roku kształciło się w niej 360 uczennic w 21 oddziałach, a zatrudnionych było 11 nauczycieli. W 1944 roku liczba uczennic wzrosła do 584^[13].

Zajęcia w szkole wznowiono 17 lutego 1945 roku według przedwojennego programu nauczania. W latach 1947–1948 w Polsce wprowadzono reformę nauczania, która doprowadziła m.in. do likwidacji katowickiego gimnazjum żeńskiego^[7]. W 1948 roku Miejskie Gimnazjum i Liceum Żeńskie w Katowicach podzielono na trzy części^[18]. Część dziewcząt przeniesiono do Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego nr 3 z siedzibą przy ulicy A. Mickiewicza w Katowicach, która stała się placówką koedukacyjną, drugą część przeniesiono do gmachu przy ulicy B. Głowackiego, gdzie powołano obecne II Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Katowicach, a dla pozostałych uczennic przy ulicy 3 Maja utworzono szkołę ogólnokształcącą stopnia podstawowego i licealnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 2, którego dyrektorem został Stefan Władyniak^[19].

Szkoła stała się placówką koedukacyjną^[14]. Do szkoły początkowo uczęszczało 336 uczniów w 9 oddziałach klas podstawowych i 404 uczniów w 12 oddziałach klas licealnych. W 1954 roku szkoła otrzymała patrona – był nim działacz komunistyczny i prezydent NRD Wilhelm Pieck, a tym samym czasie Polytechnische Oberschule(inne języki) w Halle nadano imię Bolesława Bieruta. Obie szkoły w kolejnych latach ze sobą współpracowały^[19], a dzięki nadaniu szkole Wilhelma Piecka za patrona wprowadzono w katowickiej placówce naukę języka niemieckiego^[20].

Szkoła w 1955 roku stała się samodzielnym Liceum Ogólnokształcącym im. Wilhelma Piecka^[20], a w 1965 roku nadano jej numer „VIII”^[21]. 1968 roku utworzono w szkole pierwszą na Górnym Śląsku klasę z rozszerzonym programem nauczania matematyki^[22].

30 kwietnia 1990 roku zniesiono dotychczasowego patrona^[20], a na mocy uchwały Rady Miejskiej Katowic z 12 grudnia 1994 roku liceum nadano imię Marii Skłodowskiej-Curie^[23]. W 2010 roku ustanowiono i po raz pierwszy przyznano Nagrodę im. Teodora Paliczki, rozdawana jest ona uczniom wykazującym się wyjątkowymi osiągnięciami w dziedzinie matematyki^[24]. 1 września 2012 roku liceum przemianowano na VIII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach^[7]. 17 czerwca 2024 roku odsłonięto figurkę beboczki o imieniu Ludolfina, którą postawiono przed wejściem do liceum^[25].

Uwaga – lista jest niepełna.

 Osobny artykuł: Budynek VIII Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach.

Siedziba VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie z Oddziałami Dwujęzycznymi w Katowicach mieści się przy ulicy 3 Maja 42 (róg z ulicą J. Słowackiego 35) w Katowicach, na terenie dzielnicy Śródmieście^[27].

Gmach wzniesiono w latach 1872–1873^[28]. Jest to obiekt murowany z cegły i tynkowany, wzniesiony na rzucie kilkuskrzydłowym (z modernistycznym skrzydłem zachodnim), zwieńczony dachem czterospadowym, z wieżyczką. Elewacje najstarszej części budynku posiadają artykulację pilastrowo-gzymsową, zdobione obramienia okienne, a w zachodniej, nowszej części kompleksu, dekoracją tynkową o motywach modernistycznych^[29].

Gmach posiada m.in. aulę, salę gimnastyczną, sale lekcyjne czy gabinet lekarski^[28]. Aulę zdobi drewniany sufit i gzymsy^[30].

VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie z Oddziałami Dwujęzycznymi w Katowicach to szkoła publiczna, którego organem prowadzącym jest miasto Katowice, a organem sprawującym nadzór Śląski Kurator Oświaty w Katowicach^[31]. Organami szkoły są: Dyrektor Szkoły, Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców i Samorząd Uczniowski^[31]. Dyrektorem szkoły według stanu na 2025 rok jest mgr Maria Dłotko, a wicedyrektorem mgr Anna Kafel^[32].

Szkoła specjalizuje się w nauczaniu przedmiotów ścisłych^[22]. Posiada zaawansowany program nauczania matematyki i charakteryzuje się silną pozycją w naukach ścisłych, m.in. dzięki działalności dyrektora szkoły Teodora Paliczki, twórcy katowickich matematycznych klas uniwersyteckich, pracującym w liceum do 2009 roku czy Waldemara Zillingera^[33]. Prowadzone są oddziały z rozszerzonym nauczaniem matematyki, fizyki, informatyki czy języka niemieckiego, gdzie abiturienci mają możliwość zdawania egzaminu państwowego z języka niemieckiego na poziomie DSD II^[33].

Prowadzone jest Młodzieżowe Koło Wolontariuszy, a także organizowane są akcje charytatywne, ekologiczne czy edukacja patriotyczna, m.in. poprzez współpracę ze Związkiem Sybiraków. Organizuje się cykliczne wydarzenia propagujące kulturę europejską, współpracując m.in. z Uniwersytetem Technicznym w Chemnitz(inne języki)^[22]. Szkoła ponadto prowadzi ścisłą współpracę m.in. Uniwersytetem Śląskim w Katowicach i Polskim Towarzystwem Matematycznym^[22].

Dzięki wcześniejszemu patronowi, Wilhelmowi Pieckowi, szkoła znana jest również jako pik – transkrypcji fonetycznej niemieckiego nazwiska Pieck^[21][33].

W ogólnopolskim Rankingu Szkół Ponadgimnazjalnych 2016 czasopisma Perspektywy VIII Liceum Ogólnokształcące Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach zajęło 115. pozycję^[34].

• Jacob Cohn – nauczyciel, rabin Katowic^[35]
• Jerzy Kahané – nauczyciel religii ewangelickiej, duchowny^[36]
• Janina Klatt – nauczycielka, ofiara KL Auschwitz^[36]
• Mieczysława Mitera-Dobrowolska – nauczycielka języka polskiego, nauczycielka akademicka^[14]
• Teodor Paliczka – nauczyciel matematyki, wieloletni dyrektor szkoły^[35]
• Jerzy Stroba – nauczyciel, duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita poznański^[37][35]
• Sergiusz Toll – nauczyciel, lepidopterolog^[37][35]
• Waldemar Zillinger – nauczyciel fizyki^[37]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach.

• 2008 GZ₁₁₁

• JerzyJ. Abramski JerzyJ., Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, ISBN 83-913341-0-4  (pol.).
• TeresaT. Baranowska TeresaT., Korzenie szkolnictwa średniego w Katowicach, „Gazeta Uniwersytecka UŚ” (9 (129)), Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 2005, s. 2–5, ISSN 1505-6317  (pol.).
• AntoniA. Barciak AntoniA., EwaE. Chojecka EwaE., SylwesterS. Fertacz SylwesterS. (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, ISBN 978-83-87727-24-6  (pol.).
• MichałM. Bulsa MichałM., Ulice i place Katowic, wyd. 3, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9  (pol.).
• MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019  (pol.).
• LeszekL. Danilczyk LeszekL., MariaM. Kasprzyk MariaM., Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice. Tom I tekst. Część II studium konserwatorskie, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „Arkona” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1994  (pol.).
• GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., MichałM. Bulsa MichałM., BeataB. Witaszczyk BeataB., Domy i gmachy Katowic. Tom II, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2016, ISBN 978-83-63780-16-6  (pol.).
• UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU., Zarys dziejów Katowic 1299–1990, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2006, ISBN 978-83-87727-42-0  (pol.).
• BernadetaB. Szymik-Kozaczko BernadetaB., Wartości Śląska. Edukacja. Katowiczanom na wyuczyniu dzieci zależało., Katowice: Stowarzyszenie Wychowanków VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach, 2008, ISBN 978-83-926655-8-8  (pol.).